Jo‘rayev 0 ‘zbekiston tarixi (Milliy istiqlol davri) uchinchi kitob «sharq» nashriy ot-matb aa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati toshkent 2011

«tushunchaning asl ma’nosini aniq anglab olishimiz lozim.
Biz siyosiy muxolifatni muqobil muxolifat sifatida tushunamiz.
2 2 4

---

Turmushimizning hamma sohasida tnuqobillik bo'lishi lozim.
Shu sababli muxolifat haqida so‘z borar ekan, eng aw alo, islo-
hotlar o‘tkazish, jamiyatning taraqqiyot va yangilanish yo‘lidan
olg‘a borish bo‘yicha muqobil dastur turlarini taklif etishga qo-
dir amaliy muxolifatni nazarda tutamiz», 
- deydi.
Shuni ham alohida ta’kidlash kerakki, Prezident muxolifat ha­
qida, uning jamiyat taraqqiyotida tutgan o ‘mi va roli to‘g‘risida ga- 
pirar ekan, jahon tajribalariga tayanadi. Muxolifatchilikning hayotiy 
zarurati, mas’uliyati va burchi haqidagi eng adolatli mulohazalarini 
o‘rtaga tashlaydi.
Darhaqiqat, jahon demokratik jarayonlari huquqiy maqomi 
va konstitutsiyaviy kafolatlari mavjud bo‘lgan, o‘z faoliyatini ja ­
miyat taraqqiyoti va fuqarolar osoyishtaligi asosida qurgan, uning 
butun mas’uliyatini bo‘yniga olgan, davlat ravnaqini ta’minlashga 
xolisona ko‘maklashadigan, har tomonlama - ilmiy va hayotiy ji- 
hatdan asoslangan dasturlarga ega bo‘lgan muxolifatni tan oladi. 
0 ‘zbekiston hukumati muxolifatga xuddi ana shu xalqaro talablar 
nuqtayi nazaridan yondashadi. Taraqqiy topgan mamlakatlarda va 
demokratik tamoyillar rivojlangan davlatlarda muxolifatga shun- 
day yondashishadi. Ana shu xulosalardan kelib chiqib Prezident
I. Karimov 
«Biz rasmiy hokimiyat bilan g‘oyaviy va amaliy
jihatdan raqobatlasha oladigan, amaliy takliflar kirita biladi-
gan, jamiyatimizlting turli siyosiy qatlamlari manfaatlarining
ifodachisi tariqasida maydonga chiqa oladigan muxolifatni
ko‘rishni istaymiz», 
- deydi.
Oltinchidan, sessiyada hokimiyat bo‘linishi tamoyillariga qat’iy 
amal qilish demokratik jarayonlami chuqurlashtirishning muhim 
omili sifatida ko‘rsatildi. Bu, ayniqsa, o‘tish davrida jamiyat boshqa- 
ruvini takomillashtirishga, uning barqarorligini ta’minlashga, fuqaro 
va jamiyat o ‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlikni chuqurlashtirishga zamin 
yaratadi.
Qonun chiqaruvchi organ jamiyatni qonunlar tizimi bilan 
ta’minlasa, ijro organlari bevosita ishlab chiqarishni takomillashti- 
rish, joylarda qommchilikni joriy etish, huquqiy demokratik davlat 
tizimini mustahkamlashni ta’minlaydi.
Sud hokimiyati esa insonparvar fuqarolik jamiyati ma’naviy 
qiyofasini belgilaydigan muhim omillardan hisoblanadi. Endigina, 
mustaqillik davriga kelib sud o‘z vazifasini bajarishga kirishmoqda, 
o‘z maqomi doirasida faoliyat ko‘rsatishni tamoyilga aylantirmbqda.
Yaqin o‘tmishimizga nazar tashlaylik. Sud, prokuratura, ich- 
ki ishlar xizmati, bizning tasawurimizda qattol va beshafqat jazo
8 - 0 ‘zb ek isto n tarix i, 3.
2 2 5

---

organi, odamlarga tazyiq qiluvchi, zo‘ravonlik mahkamasi bo‘lib 
ko‘rinar edi. Ko‘chada bir militsioner yoki prokuratura xodimiga 
ко‘zing tushsa, beixtiyor tovoninggacha muzlab ketarding, kishi. 
Chunki qizil imperiyaning asosiy tayanchi, qonxo‘r qilichi hisob- 
langan huquq-tartibot organlari aslida o ‘z vazifalarini bajarmas edi. 
Ular davlat va qonunni ro‘kach qilib, fuqarolami qo‘rqitish, ularda 
tobelik va mutelik ruhiyatini singdirish, qalbini jarohatlash, irodasini 
bukishni maqsad qilib olishgan edi. Aslini olganda bu maqsadgina 
emas, balki davlat siyosatiga aylangan qudratli va fashistik xarakter- 
dagi hodisa edi.
Sessiya