Jo‘rayev 0 ‘zbekiston tarixi (Milliy istiqlol davri) uchinchi kitob «sharq» nashriy ot-matb aa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati toshkent 2011
Yüklə 32,69 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
6+2 guruhining uchrashuvi
1999-yil, 19-20-iyul kunlari Toshkentda Afg‘oniston muammo- sini hal qilish bo‘yicha «6+2» guruhining navbatdagi uchrashuvi bo‘lib o ‘tdi. Bu guruhga Afg‘oniston bilan chegaradosh olti davlat - Eron, Xitoy, Pokiston, Tojikiston, Turkmaniston hamda 0 ‘zbekiston, shuningdek, Amerika Qo‘shma Shtatlari va Rossiya kiradi. Birlash- gan Millatlar Tashkiloti rahbarligida tashkil etilgan mazkur anju- manda 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimov nutq so‘zladi. Afg‘onistondagi bugungi vaziyat ayni vaqtda nafaqat mazkur mamlakatning, balki unga qo‘shni davlatlaming, qolaversa, butun xalqaro jamoatchilikning muammosiga aylangan. Negaki, bugun bu tuproqda davom etayotgan urush balosi bilan birga, narkoti^ mod dalar va qurol-yaroq kontrabandasi, diniy ekstremizm va fanatizm, terrorchilik xavfi mintaqadagi barcha davlatlarga, binobarin yal- 3 1 7 pi xavfsizlikka jiddiy tahdid solyapti. «6+2» guruhining Toshkent uchrashuvi mazkur mojaroni tinch yo‘l bilan hal etish choralarini topishga xizmat qiladi. Uchrashuvda so‘zga chiqqan BMT Bosh kotibining Afg‘o- niston bo‘yicha o‘sha paytdagi maxsus vakili L.Braximi BMT 0 ‘zbekistonning ushbu mojaroni hal etish borasidagi sa’y-hara- katlarini yuksak baholashini ta’kidladi. U BMTning o ‘sha paytdagi Bosh kotibi Kofi Annanning «6+2» guruhining Toshkent uchrashu- vini qoTlab-quwatlab, Prezident Islom Karimov nomiga yoTlagan maktubini o ‘qib eshittirdi. Ta’kidlash kerakki, «6+2» guruhining tashkil topishi, uning uchrashuvlarini muntazam tashkil etish o‘z-o‘zidan boiayotgan ish emas. Bu nihoyatda mashaqqatli va og'ir mehnat mahsulidir. Xusu- san, bu jarayonda 0 ‘zbekiston hukumatining salmoqli hissasi bor. Negaki, Afg‘onistonda tinchlik va barqarorlik o‘matilishi mamla- katimiz, qolaversa, butun mintaqa xavfsizligini ta’minlash uchun sharoit yaratadi. Xavfsizlik va barqarorlik esa taraqqiyotning eng muhim shartidir. Shu boisdan 0 ‘zbekiston Prezidenti Islom Karimov 1993-yilda BMT Bosh Assambleyasining 48-sessiyasida so‘zlagan nutqida Afg‘oniston muammosiga jahon hamjamiyatining e ’tiborini qaratib, bu masalaning nechogTi jiddiy ekanini alohida ta’kidlagan edi. BMT Bosh Assambleyasining 1995-yilda bo Tib o ‘tgan 5Cksessiyasida esa davlatimiz rahbari Afg‘oniston muammosini bartaraf etish borasi- da qator amaliy takliflami ilgari surdi. Xususan, bu davlatga qurol- yarog‘ kiritishni qat’iy taqiqlash zarurligini alohida qayd etdi. Shuningdek, Islom Karimov boshqa ko‘plab xalqaro anjuman- larda, turli davlatlar rahbarlari bilan muzokaralarda mintaqa xavf sizligini mustahkamlash, buning uchun eng aw alo, Afg‘oniston mojarosini tinch yoT bilan bartaraf etish zarurligini takrorlashdan charchamaydi. Zero, Afg‘onistondagi urush nafaqat bizga yoinki mintaqamiz- ga, balki xalqaro xavfsizlikka, hatto insoniyat kelajagiga jiddiy xavf tug‘dirayotgani sir emas. Ya’ni, bugun mazkur muammo faqatgina qurolli harakatlar bilangina bogTiq emas, bu tuproqda ulkan miqdor- da narkotik moddalar va qurol-yaroq kontrabandasi avj olayotgani, terrorchilik va diniy ekstremizm unsurlari urchib borayotgani ham jahon ahlini haqli ravishda tashvishga solayotgani tabiiy. 1997-yili 0 ‘zbekiston Prezidenti Afg‘onistonga chegaradosh olti mamlakat" AQSH hamda Rossiya ishtirokida muloqot guruhi tashkil etish tashabbusini ilgari surdi. Oradan ko‘p o‘tmay, bu 3 1 8 tashabbus hayotda o‘z in’ikosini topdi. «6+2» guruhi tashkil etil- di. Uning birinchi uchrashuvi 1997-yil 16-oktabrda Nyu-Yorkda boTib o‘tgan edi. Toshkent anjumanida ishtirokchilar Afg‘oniston mojarosini tinch yo‘l bilan hal etish chora-tadbirlari xususida o ‘z fikr-mulohazalarini bayon qildilar. Afg‘onistonning ichki muammolarini bartaraf etishda tashqi kuchlaming aralashuviga chek qo‘yish, o‘zaro nifoqdagi to- monlar o‘rtasida to‘g ‘ridan-to‘g ‘ri muzokaralami boshlash zarurligi ta’kidlandi. Anjuman nihoyasida «Afg‘onistondagi mojaroni tinch yo‘l bilan bartaraf etishning asosiy tamoyillari to‘g‘risida»gi Toshkent Dekla- ratsiyasi imzolandi. Uchrashuv yakunida mahalliy va xorijiy ommaviy axborot vo- sitalari vakillari uchun matbuot anjumani boTdi. Unda L.Braximi «6+2» guruhi uchrashuvining bevosita Afg‘oniston bilan chegara- dosh mintaqa - 0 ‘zbekistonda o‘tayotgani muhim ahamiyat kasb etajagini ta’kidladi. Yana bir e’tiborga molik tomoni shundaki, Toshkent uchrashuvida Afg‘onistondagi ikki asosiy guruh «Tolibon» harakati hamda Afg‘oniston Birlashgan fronti vakillari ilk bor bir stol atrofiga yig‘ildi. Shuningdek, qabul qilingan Toshkent Dekla- ratsiyasi Afg‘onistonda tinchlik o ‘matish yoTidagi zalvorli qadam boTganini qayd etdi. BMT Bosh kotibining Afg‘oniston bo‘yicha maxsus vakili mazkur Deklaratsiya uzoq vaqt mobaynida ishlab chiqilgan va V zida Afg‘oniston zaminida tinchlik o‘matishning asosiy tamoyillarini jamlash bilan birga, endilikda «6+2» guruhi a’zolarining nuqtayi nazari va qarashlarini umumlashtiradigan mu him hujjat sifatida ham amal qilishini aytdi. Darhaqiqat, Toshkent Deklaratsiyasining qabul qilinishi katta ahamiyatga ega. U «6+2» guruhiga a’zo davlatlar hamda Afg‘onis- tonda nizolashayotgan tomonlar uchun tinchlikka eltuvchi xarita vazifasini bajarishga qaratilgan. Matbuot anjumanida ta’kidlandiki, Deklaratsiya - so‘nggi manzil emas. U «Tolibon» bilan Birlashgan front o‘rtasida, shuningdek, ular bilan «6+2» guruhi a ’zolari o‘rtasida to‘g ‘ridan to‘g‘ri muloqotyoTgaqo‘yilishiga vaAfg'onistonda tinch lik o‘matish jarayoni izchil davom etishiga umid uyg‘otdi. Yüklə 32,69 Mb. Dostları ilə paylaş:
|