Jo‘rayev 0 ‘zbekiston tarixi (Milliy istiqlol davri) uchinchi kitob «sharq» nashriy ot-matb aa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati toshkent 2011

birinchi-
dan, 
viloyatlarda oliy universitet ta’limini tashkil etish, bu joylarda 
ilmiy-ma’rifiy ishlami rivojlantirishga, eng olis va chekka shahar- 
lami madaniy-ma’rifiy markazga aylantirishga asos boidi. Ilmiy va 
ma’rifiy ishlar xalq hayotiga tobora chuqurroq kirib bora boshladi. 
Bu mamlakat aholisi ongi va dunyoqarashini kengaytirishda katta 
ahamiyat kasb etdi. Bevosita mehnat jarayoni bilan bog iiq odamlar 
endi ilmiy yangiliklardan doimo va o ‘z vaqtida xabardor bo‘lib bor- 
dilar. Yangidan-yangi ilmiy-texnikaviy ishlanmalar, ixtirolar yaratil- 
gan joyida tezroq ishlab chiqarishga joriy etilish imkonlari vujudga 
keldi.
Ikkinchidan, 
0 ‘zbekiston tarixiy-jug‘rofiy jihatdan xilma-xil 
sharoit va iqlimga ega bo'lgan mamlakat. Buning ustiga, turli hudud 
xalqlari umumiy tarixga ega bo‘lgani bilan ruhiyati, yashash tarzi, 
voqelikka munosabati, uni idrok etish jihatidan ozmi-ko‘pmi farq- 
lanadi. Bu hol bir viloyatning o'zida ham turli ko’rinishlarda ko‘zga 
tashlanadi. Ana shunday mamlakatda har bir hududning o ‘ziga xos 
jihatlarini hisobga olmaslik mumkin emas edi.
Xususan, qadimiy Xorazm mashhur matematiklari, astronomla- 
ri, tarixchilari va davlat arboblari bilan, Farg'ona vodiysi esa dun- 
yo tan oigan shoir-u adiblari bilan mashhurdir. Uzoq davom etgan 
mustamlakachilik, haddan tashqari markazlashtirish natij asida mar- 
kazdan uzoqda yashaydigan aholining ilmiy-madaniy saviyasi ancha 
orqada qoldi. Bu mamlakat ishlab chiqarishiga, iqtisod va umuman 
taraqqiyotiga kuchli salbiy ta’sir ko'rsatdi.
Ana shu salbiy oqibatlami zudlik bilan bartaraf etish uchun ham 
joylarda universal ta’lim tizimini joriy etish hayot taqozosiga aylan- 
di.
U chinchidan, 
viloyat universitetlarining tashkil etilishi hayot
5 1 0

---

bilan ilmning, nazariya bilan amaliyotning yaqinlashuviga katta yor- 
dam berdi.
Hozirgi kunda ilm-u fan sohasida ham raqobat muhiti hayotiy 
zarurat bo‘lib qoldi. Busiz esa taraqqiyot boim aydi. Ilm-fandagi 
raqobat yangi-yangi fikr va g‘oyalarga turtki beradi, kishi dunyo- 
qarashini kengaytiradi. Qaysi universitet o ‘z ixtirolari, ilmiy xulosa 
va ishlanmalari bilan nom chiqarsa, o‘sha universitetning nufuz va 
e’tibori osha boradi.