Jo‘rayev 0 ‘zbekiston tarixi (Milliy istiqlol davri) uchinchi kitob «sharq» nashriy ot-matb aa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati toshkent 2011

«Xalqaro terrorizmga
qarshi kurash markazini tashkil etish masalasini keskin qo‘yish
maqsadga muvofiq, deb hisoblaymiz. Markazning asosiy vazifasi
terrorizm ko‘rinishlari bilangina emas, eng avvalo, xalqaro ter-
rorizmni mablag‘ bilan ta’minlayotgan, qo‘llab-quwatlayotgan,
qurol-yaroq bilan ta’minlab, joylarga jo ‘natayotgan manbalarga
qarshi kurash bo‘yicha qabul qilingan qarorlarning so‘zsiz baja-
rilishi bo‘vicha faoliyatlarni muvofiqlashtirishdan iborat bo‘lishi
lozim», 
- dedi. Bu chindan ham YXHT faoliyatini yangi zamonga 
moslashtirish uchun uning tarkibi, tizimi va faoliyat doirasini tako- 
millashtirish zarurati tug‘ilganini ko‘rsatadi.
Istanbul sammiti 0 ‘zbekiston so‘zining qudratini, uning siyo- 
siy irodasini va jahon taraqqiyotiga kuchli ta’sir ko'rsatayotganini 
yana bir bor namoyish qilgan ulkan hodisa bo‘ldi. U yana bir bor 
dunyoning eng nufuzli siyosatdonlari e’tiborini xalqaro terrorizm va 
ekstremizmning tub mohiyatini, uning taraqqiyot omillarini, Yer 
shari va insoniyat taqdiriga solayotgan tahdidlarini har tomonla- 
ma chuqur tahlil etishga, ilmiy, nazariy va amaliy jihatdan muno- 
sib baho berishga qaratdi. Prezident Islom Karimov nutqi bugungi 
0 ‘zbekiston siyosatining butun ko‘lamini va umuminsoniy qadriyat- 
ga daxldorligini ko‘rsatadi.
Hamjihatlik - xavfsizlikning bosh omili
XIX asming saksoninchi yillarida dunyo mamlakatlarini ikkiga 
ajratib turgan Berlin devori qulab, undan keyin «sovuq urush» siyo- 
sati barham topganidan so‘ng, odamzod boshidagi urush xavfi go‘yo 
yo‘qolgandek tuyildi. Lekin voqealar rivoji bu ishonchning o ‘tkinchi 
ekanini isbotladi. Boz ustiga, odamzodning tinch hayot va farovonli- 
giga xavf soluvchi boshqa tahdidlar - terrorizm va zo‘ravonlik, diniy 
ekstremizm va fundamentalizm, qurol-yaroq va narkotik moddalar 
kontrabandasi yuzaga chiqdi.
Qolaversa, XX asming so‘nggi o ‘n yilligida o ‘z davlat mustaqil- 
ligini qo‘lga kiritgan mamlakatlar jahon siyosiy xaritasi, binobarin 
xavfsizlik tizimida katta o'zgarishlar yasadi. Shunday bir sharoit- 
da yer yuzidagi har bir davlat, ayniqsa, yangi mustaqil respublika- 
lar uchun o‘z xavfsizligi va barqarorligini ta’minlash bosh masala- 
ga aylandi. Shu jumladan, 0 ‘zbekiston bilan Birlashgan Millatlar 
Tashkiloti, Yevropada Xavfsizlik va Hamkorlik Tashkiloti vaboshqa 
yirik xalqaro tuzilmalar o‘rtasidagi hamkorlik ham, avvalo, mamla- 
katimizning xavfsizligi va barqarorligini ta’minlashga qaratilgandir.
335

---

Negaki, bugungi kunda 0 ‘zbekistonning taraqqiyoti uchun tinchlik 
va barqarorlik eng asosiy shart sanaladi.
0 ‘zbekiston Prezidentining Amerika Qo‘shma Shtatlariga sa­
fari, NATOning 50 yilligiga bag‘ishlab o ‘tkazilgan tadbirdagi 
ishtiroki 0 ‘zbekiston, qolaversa butun mintaqa xavfsizligi va bar- 
qarorligi haqida ayrim mulohazalami aytishga undadi. Bilamizki, 
Afg‘onistonda kechayotgan urush, qo‘shni Tojikistondagi beqaror- 
lik mintaqamiz, shu jumladan, 0 ‘zbekiston osoyishtaligiga ham har 
daqiqada xavf solib turardi. Bu xavf nimalarda ko‘rinadi?
Birlashgan Millatlar Tashkiloti ma’lumotlariga qaraganda, bu­
gungi kunda Afg‘oniston narkotik moddalar «eksporti» bo‘yicha 
dunyoda birinchi o‘rinda turibdi. Bu esa nafaqat bizning mintaqamiz, 
balki Yevropaga ham katta tashvish tug‘diryapti. Mazkur davlatlar- 
dagi beqarorlik sabab ayrim kuchlar diniy ekstremizm va fundamen­
talizm yo‘lidagi harakatlarga zo‘r berayaptiki, ayni hoi 0 ‘zbekiston 
uchun nechog‘li jiddiy ekanini 1999-yil 16-fevralda Toshkentda yuz 
bergan mudhish voqealar, undan keyingi 2001-2004-yillardagi ter- 
roristik harakatlar yana bir karra tasdiqladi. Qolaversa, ayrim mam- 
lakatlaming shovinistik harakatlari ham mamlakatimiz mustaqilligi 
va taraqqiyotiga xavf solayotgani sir emas. Shunday bir sharoitda 
0 ‘zbekiston o ‘z xavfsizligini ta’minlash borasida dunyoning rivoj- 
langan davlatlari, xalqaro tashkilotlar, shu jumladan NATO bilan 
hamkorlikni rivojlantirishdan manfaatdor ekani tabiiy.
MaTumki, 0 ‘zbekiston NATO «Tinchlik yoTida hamkorlik» 
dasturining faol ishtirokchisi sanaladi. Dastur asosidagi o‘zaro mu- 
loqot esa harbiy-o‘quv mashqlari doirasida kengaymoqda. Lekin 
0 ‘zbekiston NATOga a’zo boTmaydi. Buning ikkita sababi bor.