Jo‘rayev 0 ‘zbekiston tarixi (Milliy istiqlol davri) uchinchi kitob «sharq» nashriy ot-matb aa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati toshkent 2011

chiqaruvchi, ijro etuvchi va sud hokimiyati vakolatlarini ajra-
tish asosida milliy davlatchilikni barpo etish, jamiyatning siyo­
siy tizimini davlat idoralarining tuzilishini tubdan yaxshilash,
96

---

respublika hukumati hamda mahalliy hokimiyatning vakolatlari
va vazifalarini aniq belgilab qo‘yish, adolatli va insonparvar qo-
nunchilikni vujudga keltirishi mumkin», 
- deb ta’kidlagan edi. 
Ana shu yo‘l-yo‘riqlar va ko‘rsatmalar asosida mamlakatda keng 
miqyosli ishlar amalga oshirildi.
1990-yilning 18-fevralida 0 ‘zbekiston Oliy Kengashining 
navbatdagi yangi tarkibi saylandi. U o ‘z faoliyatini boshlagan 
paytda sobiq sho‘ro tuzumining qonunlari amalda edi. Mustaqil 
0 ‘zbekistonning mustaqil taraqqiyoti endi yangi tipdagi qonunchi- 
lik tizimini taqozo etar edi. Shuning uchun ham Oliy Kengash 
0 ‘zbekiston mustaqilligini ta’minlashga qaratilgan yangi qonunchi- 
lik tizimini vujudga keltirish yo‘lidan bordi va uni qadam-baqadam 
shakllantira boshladi. 1990-1994-yillarda Oliy Kengash 200 ga ya- 
qin qonun, 500 dan ziyod qaror qabul qildi, mamlakatimiz tarixida 
birinchi marta mamlakat Prezidentini sayladi, Mustaqillik Deklara- 
tsiyasini qabul qildi, Oliy Kengashning 0 ‘zbekiston mustaqilligi ha- 
qidagi tarixiy qonunlami, xususan, Asosiy qonun - Konstitutsiyani 
qabul qilganligi ham yurtimiz tarixidagi ulkan hodisalar hisoblanadi.
Oliy Kengash shu va shu kabi boshqa qonun hujjatlari bilan 
mamlakatda siyosiy islohotlami yanada chuqurlashtirishning huqu- 
qiy asosini yaratib berdi.
Ijtimoiy taraqqiyot, mamlakatning o‘ziga xos rivojlanish 
yo‘lidan qat’iy bcftish, avvalo, 0 ‘zbekistonda Oliy davlat hokimiyat- 
larini tashkil etishning yangicha tamoyillarini ishlab chiqishni taqo­
zo etardi. M a’lumki, yangi Konstitutsiyaning V bo‘limi davlat hoki- 
miyatini tashkil qilish tamoyillarini o‘z ichiga oladi. Shu bo‘limning 
XVIII bobi 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisini shakllantirishga 
bag‘ishlangan va uning 76-moddasida: « 0 ‘zbekiston Respublikasi- 
ning Oliy Majlisi Oliy davlat vakillik organi b o iib , qonun chiqa- 
ruvchi hokimiyatni amalga oshiradi», - deb mustahkamlandi.
0 ‘zbekistonda Konstitutsiya talablari asosida izchil ravishda si­
yosiy islohotlar amalga oshirilar ekan, 1993-yil 28-dekabrida bo‘lib 
o‘tgan mamlakat Oliy Kengashining XIV sessiyasida « 0 ‘zbekiston 
Respublikasi Oliy Majlisiga saylovlar to‘g‘risida», 1994-yil 22- 
sentabrda bo‘lib o‘tgan XVI sessiyada « 0 ‘zbekiston Respublikasi 
Oliy Majlisi to‘g ‘risida» qonun qabul qilindi. Bular demokratik ta- 
moyillarga asoslangan hokimiyat bo‘linishining eng xalqchil va za- 
monaviy shakllari hisoblanadi. Ayni paytda bu sohada tub islohotlar- 
ni amalga oshirish zarurati borligini ham ko‘rsatadi. 
* *