“JOURNAL OF SCIENCE-INNOVATIVE RESEARCH IN
UZBEKISTAN” JURNALI
VOLUME 1, ISSUE 6, 2023. SEPTEMBER
ResearchBib Impact Factor: 8.654/2023 ISSN 2992-8869
146
jamiyat tarixiy traektoriyalarni shakllantirishda o‘ynaydigan ajralmas rolni va
tarixiy voqealarning jamiyat taraqqiyotiga ta’sirini e’tirof etish mumkin.
Falsafa tarixni tushunishda hal qiluvchi rol o‘ynaydi, chunki u o‘tmishni
sharhlash va tahlil qilish uchun asos yaratadi. U shunchaki
faktik hisoblardan
tashqariga chiqadigan istiqbolni taklif etadi va tarixiy voqealarni shakllantirgan
asosiy tamoyillar va g'oyalarni chuqurroq o‘rganishga undaydi. Tarixchilar sabab,
teleologiya, dialektika kabi falsafiy tushunchalarni qo‘llash orqali insoniyatning
tarix davomidagi harakatlarining nozik va murakkab tomonlarini
ochib berishlari
mumkin. Bundan tashqari, falsafa tarixiy voqealarga ta’sir qilgan asosiy madaniy,
ijtimoiy va siyosiy kuchlarni o‘rganib, ularni kontekstuallashtirishga yordam beradi.
Bu tarixchilarga o‘tmishning turli talqinlarini tanqidiy tekshirish va ularning
asosliligini baholash imkonini beradi. Bundan tashqari, falsafiy izlanish tarixiy
voqealarning ahamiyati va dolzarbligini kengroq
tushunishga imkon beradi,
zamonaviy vaziyatlarda qo‘llanilishi mumkin bo‘lgan naqshlar, tendentsiyalar va
saboqlarni aniqlashga yordam beradi. Oxir oqibat, falsafa va tarixning integratsiyasi
insoniyat tajribasi haqidagi tushunchamizni kuchaytiradi va jamiyatning tabiati va
uning vaqt o‘tishi bilan rivojlanishi haqida qimmatli tushunchalarni beradi. Umumiy
qilib aytadigan bo‘lsak, falsafa borliq, bilim, qadriyatlar, aql va voqelikning asosiy
mohiyatini tushunishga intiladigan fandir. U ma’lum bir e’tiqod yoki ta’limotlar
to‘plami bilan cheklanib qolmaydi, balki keng ko‘lamli nazariya va istiqbollarni o‘z
ichiga oladi. Falsafa mavhum tushunchalarni o‘rganish,
dalillar va mantiqiy
mulohazalarni tahlil qilish, axloqiy dilemmalarni tekshirish kabi bir qancha
maqsadlarga xizmat qiladi. Bizning taxminlarimizni tanqidiy tahlil qilish va shubha
ostiga qo‘yish orqali falsafa dunyo va undagi o‘rnimizni tushunishimizni
chuqurlashtirishga qaratilgan. Bu bizni chuqurroq o‘ylashga, an'anaviy
donolikka
qarshi turishga va muqobil qarashlarni ko‘rib chiqishga undaydi. Shunday qilib,
falsafa bizga mazmunli va samarali munozaralar olib borishga, tanqidiy fikrlash
qobiliyatimizni rivojlantirishga, o‘zimizni va atrofimizdagi dunyoni yanada kengroq
va chuqurroq tushunishni rivojlantirishga imkon beradi.
Dostları ilə paylaş: