tabiatshunoslikka oid mavzuga bag'ishlangan um um lashtiruvchi dars ning vazifasi kitob materialini o'q u vch ilam in g kuzatishlari, ekskursi- yalar jarayonida olgan bilimlari bilan bog'lash hisoblanadi. Um um lashtiruvchi darslarda ish turlari xilm a-xil bo'lib, ko'rilgan va kechirilganlar yuzasidan, illustrativ materiallarni (rasmlar, m isollar) ko'rsatish va tahlil qilish, o'qu vch ilam ing ayrim asarlardan parchalar o'qishi, ekskursiya va kuzatishlar asosida o'quvchilam ing og'zaki hikoyasi kabilardan foydalaniladi. Um um lashtiruvchi dars uchun ish turi darsning aniq m aqsadidan kelib chiqib tanlanadi. O'quvchilar muayyan mavzu ustida ishlab, o'qiganlari, ko'rganlari, eshitganlari, kuzatganlari haqida o'z fikr-m ulohazalarini dadil va er kin aytish im koniyatiga ega bo'lsinlar. M asalan, m a’lum bir m avzuni yakunlab o'tkazilgan um um lashtiruvchi darsda bolalar kitobdan shu mavzuga oid o'qigan hikoya va m aqollardan qaysi biri qiziqarliroq ekanini, shuningdek, u yoki bu asarda qatnashuvchi shaxslar, ularning xulq-atvorlari haqida o 'z fikrlarini aytadilar, ayrim zaruriy hollarda o'qilgan asar m azm unini qisqa bayon qiladilar. Agar mavzuni o'rganish jarayonida o'quvchilar bilan ekskursiya o'tkazilgan bo'lsa, ular eks- kursiyada ko'rganlaridan nim alar qiziqarli bo'lganini, qaysilari kuchli taassurot qoldirganini aytib berishlariga o'qituvchi yordam beradi. Bular o'quvchilar tafakkurini faollashtiradi, ularni mustaqil fikrlashga o'rgatadi, o'stiruvchi ta’lim ning asosiy shartlaridan biri hisoblanadi.
4-sinfda Vatan haqida bilim beradigan „ 0 ‘zbekiston — Vatanim m anim “ m avzusida berilgan „Serquyosh o ‘lka“ s h e ’ri (Z. D iyor),
