K. B. Urazov buxgalteriya hisobi va

Bevosita (to„g„ri) usul.
Ushbu usulda asosiy (operatsion) faoliyat bo‗ yicha pul 
oqimlarini 
hisoblashda
ularning kirimi va chiqimi ―Moliyaviy natijalar to‗g‗risida 
hisobot
»ning ularga mos keluvchi sof tushum, tannarx, davr harajatlari,soliq to‗lovlari 
kabi ko‗rsatkichlari bilan uzviy bog‗lanadi. Jumladan , pul kirimi sof tushum bilan, pul 
chiqimlari 
hisobotning
tannarx, davr harajatlari, soliq to‗lovlari kabi moddalari bilan 
bog‗lanadi. Pul oqimlarini 
hisoblashda
moliyaviy natijalar to‗ g‗risida 
hisobotning
yuqorida keltirilgan ko‗rsatkichlari asos 
qilib
olinadi va ushbu ko‗rsatkichlar ularga 
ta‘sir etuvchi omillarning o‗zgarish summasiga tuzatiladi. Ushbu tuzatishlar, jumladan, 
quyidagicha
amalga oshiriladi: 
1.Haridorlardan kelib tushgan pul malag„lari summasi (Pk) ni
topish uchun
moliyaviy natijalar to‗ g‗risida 
hisobotda
ko‗ rsatilgan sotishdan olingan daromad (Sd) 
summasi korxona balansining davr boshiga va oxiriga ko‗rsatilgan haridorlar bo‗ yicha 
debitorlik 
qarzlarining
(Dq) ko‗payish yoki kamayish summasiga tuzatiladi, jumladan
debitorlik summasini oshishi (+Dq) pul kirimlarini kamaytiradi, aksincha debitorlik 
qarzlarning
kamayishi (-Dq) esa pul kirimlarini ko‗paytiradi, ya‘ ni: 

---

222 
 
Haridorlardan tushgan pul
mablag„lari (Pk) = 
 
Sotishdan olingan 
daromad (Sd) 
+ Debitorlik 
qarzlarning
 
kamayishi (-Dq) 
- Debitorlik 
qarzlarning
 
ko„payishi (+Dq) 
Misol uchun, sotishdan olingan daromad summasi (Sd) 
hisobot
yilida 5000 ming 
so‗ mni, haridorlarning debitorlik 
qarzlari
balanc bo‗ yicha yil boshida 1000 ming 
so‗ mni, yil oxirida esa 2000 ming so‗ mni tashkil etdi deylik. U 
holda
haridorlardan kelib 
tushgan pul mablag‗lari (Pk) 4000 ming so‗ mni tashkil etadi
( 5000 – 1000), agar debitorlik 
qarzlari
yil oxirida 500 ming so‗ mni tashkil etganda edi, u 
holda
haridorlardan kelib tushgan pul mablag‗ lari (Pk) 5500 ming so‗ mni tashkil etar edi
(5000+500).