3.2.Vaziyatlimasalalarningkompleksi
1 MASALA
Ikkita sportchi birxil sharoitda jismoniy tarbiya bilan shugullangan. So’ng tekshirilganda ko’rsatkichlari natijasi har xil bo’lgan. Natijasi yukori sporchini doping ko’rigidan utishga yuborish kerakmi? Sizning tavsiyalaringiz.
Javob: Xa, doping testiga yuborish kerak.
2 MASALA
Qonidan doping moddasi topilgan sportchi, sport bilan shugullanishdan malum muddatga cheklanadi. Uning organizmiga doping moddasi qanday zarar ko’rsatadi? Sizni maslahatingiz?
Javob: Gormonal bashqarish sistemasini buzadi va butun organizmga yomon ta`sir ko’rsatadi.
3 MASALA
Sportchi Akbarov S.22 yoshda sport bilan noratsional shugullanyapti, sport rejimiga rioya qilmayapti. Qanday asoratlar kelib chiqishi mumkin? va sizni tavsiyangiz?
Jaavob: Organizm nomutanosib rivojlanadi.Shuning uchun sport bilan ratsional shug`ullanish kerak.
Testlar
1 Sportchilarovkatitarkibidaqandaymoddalarayniksakupbo’lishikerak?
A) oksillar,vita`minlar,uglevodlar
B) suv,vita`minlar,yog
V) mineraltuzlar,jelatin,yog
G) suv,uglevodlar,ichimliksoda.
2 Sportchilarshaxsiygigenagarioyaqilishiuchunsportzallaridaqandaysharoitlarbo’lishikerak?
A) yuvinish,kiimalmashtirishxonalari
B) faqatbufet
V) xordikchiqarishxonasi, oshxona
G) kiimlarniximiktozalashxonasi
3 Sportchilargaqo’yiladiganasosiygigeniktalablarqanday?
A) kariesbo’lmasligi,patogenmikroorganizmlarningbo’lmasligi
B) sochinikaltabo’lishi
V) kullariga maxsus kremlar surkash
G) 1so’tkada 12 soat uxlash
4 Dopingsuziqaysitildanolinganvaqandaymanonianglatadi? A) inglizcha “dope” narkotikkabo’lqilmokB) nemischa “dope” kucholmok
V) lotincha “dope” qo’zg`atuvchi
5 Doping vositalariga nimalar kiradi?
A) analgetiklar,diuretiklar,MNSstimullyatorlari
B) qo’zg`atuvchilar,Og`ir metal tuzlari
V) kislotalar va ishkorlar
6 Doping peredozirovkasi okibatida vafot etgan sportchi
A) 1886y.DevidLintonB) 1960 DikXavard
V) 1972 KnudRodjers
7 Dopingvositalaridandiuretiklarnitasirmexanizmi?
A) muskultutqanog`ivaorganizmningko’rishi
B) nafaskisishi
V) yuraktaxikardiya
8 Xalqaroolimpiyakumitasiningtibbiyotkomissiyasidopingniqandaykabo’lqilishyiullarinitopganlar?
A) igna,tabletka, havoorkalixidlash
B) ovkat,ichimlik
V) ninasanchish,mazvositalari
Baholashmezoni:
Maksimalball 15
|
13-12 ball
|
11-10 ball
|
9-8 ball
|
7-6ball
|
20-16-a`lo
|
15-12-yaxshi
|
11-7-o’rta
|
6-4-qoniqarsiz
|
3 vaundankam-yomon
|
100%-86%
|
85%-73%
|
72-56%
|
55%-46%
|
45% vaundankam
|
4.Amaliyqism
Mustaqilravishdasportrejimini,sportchilarovqatlanishiga, sportchinishaxsiygigienasiga kompleks reja tuzish.Sporchilarnimedikamentozta`minlanishin sportamaliyotidatiklanishvositalarinikompleksqo’llashniSportdunyosidakengtarqalganvaqo’llaniladigandopingturlarini tushuntiradi, asoslaydi, umumlashtiradi, ishonchlidalillarkeltiradi, solishtiradivataqqoslaydi, xulosalarchiqaradi.
|
5. Malaka, ko’nikma va bilimni tekshirish usullari
- og`zaki;
-
yozma;
-
organayzerlar;
-
test;
-
vaziyatlimasalalarechish;
-
egallanganamaliyko’nikmalarninamoyishetish;
5.1.Talabalarbilmi, ko’nikmavamahoratinibaholashdaqo’llaniladigannazoratmezonlari
№
|
Baho
|
a`lo
|
YAxshi
|
o’rta
|
qoniqarsiz
|
yomon
|
|
O’zlashtirish % hisobida
|
100%-86%
|
85%-71%
|
70-55%
|
54%-37%
|
36% vaundankam
|
1
|
Nazariyqism
|
20-19
ball
|
18-17 ball
|
16-15 ball
|
14-13 ball
|
12 ball
|
2
|
Analitikqism:
organayzer
|
15-14 ball
|
13-12 ball
|
11-10 ball
|
9-8 ball
|
7-6ball
|
3
|
Test
|
15-14 ball
|
13-12 ball
|
11-10 ball
|
9-8 ball
|
7-6ball
|
4
|
Amaliyqism
|
40-34,4-ball
|
34-28,4ball
|
28-22ball
|
21,6-14,8 ball
|
14,4 ball
|
5
|
Nazoratsavollari
|
10-7,9
|
7,75-5,6
|
5,5-4,25
|
4,1-2,5
|
2,4 ball
|
5.2.Joriynazoratnibaholashmezoni.
№
|
O’zlashtirish %
|
Baho
|
Talabaningbilimdarajasi
|
1
|
96-100
|
A`lo
«5»
|
Mavzubo’yichao’zfikrinito’liqbayonetadi, barchaberilgansavollargato’liq to’g`ijavobberadi, tahlilqiladivaxulosachiqaradi, ijodiyfikrlaydi, auditoriyadamavzunimuhokamaqilishdafaolqatnashadi.Mavzubo’yichavaziyatlimasalalarniechadi, testsavollarigato’liqvato’g`rijavobberadi. Erkintasavvurgaegabo’lib, kerakbo’lgandao’qituvchibilano’zfikrinialmashaoladi.
|
2
|
91-95
|
Mavzubo’yichao’zfikrinito’liqbayonetadi,barchaberilgansavollargato’liqto’g`rijavobberadi, tahlilqiladivaxulosachiqaradi,ijodiyfikrlaydi, auditoriyadamavzunimuhokamaqilishdafaolqatnashadi, mustaqilmushohadayuritadi. Mavzumohiyatinitushuntiraoladi, erkintasavvurgaegabo’ladi, o’qituvchibilanbemalolfikralmashaoladi.
|
3.
|
86-90
|
Mavzubo’yichao’zfikrinietarlidarajadabayonetadi, barchaberilgansavollargato’g`rijavobberadi, tahlilqiladivaxulosachiqaradi, ijodiyfikrlaydi, auditoriyadamavzunimuhokamaqilishdaqatnashadi. Mavzubo’yichaamaliyishnatijalaribo’yichamustaqiltekshirishbayonnomasinito’ldiradi.
|
4
|
81-85
|
YAxshi
«4»
|
Mavzubo’yichao’zfikrinietarlidarajadabayonetadi, barchaberilgansavollargato’g`rijavobberadi, tahlilqiladivaxulosachiqaradi, ijodiy fikrlaydi, auditoriyadamavzunimuhokamaqilishdaqatnashadi.
|
5
|
76-80
|
Javoblarto’g`ri,ammoto’liqemas, o’qituvchiningqo’shimchasavollaribo’yichakamchiliknito’ldiradi, mavzunimuhokamaqilishdaetarlichafaol. Auditoriyadagitopshiriklarnibajarishdakatnashadi.
|
6.
|
71-75
|
Mavzunimuhokamaqilishdaetarlichafaol, ammoxatoliklargayo’lqo’yadi, Auditoriyaishlarinibajarishdaqatnashadi, kerakliyozishlarniamalgaoshiradi.
|
7.
|
66-70
|
Qoniqarli
«3»
|
Javoblar 50% gato’g`ri, ammoberilgansavolningmohiyatinitushunadi; topshiriqlarnibajaraoladi,biroqunda 2-3 xatoliklargayo’lqo’yadi.
|
8
|
61-65
|
Javoblar 50%gato’g`ri, savolmohiyatinihammavaqthamto’g`ritushunmaydi, topshiriqlarnio’qituvchiyordamidabajaradivashundaham 2-3 taxatogayo’lqo’yadi.
|
9
|
55-60
|
Javoblar 40% gato’g`ri,javobberishdayanglishibketadi, savolmohiyatinihammavaqtto’g`ritushunmaydi, topshiriqlarniboshqatalabayokio’qituvchiyordamidabajaradi.
|
10
|
54-30
|
Qoniqarsiz
«2»
|
40% gachato’g`rijavobberaoladi, javoblaraniqemas, topshiriqlarnibajaraolmaydi. Uyvazifasibajarilmagan.
|
11
|
20-30
|
Amaliymashg`ulotgaqatnashadi, formada, daftaribor. Uygaberilganvazifabajarilmagan.
|
6. Nazoratsavollari
1 Sportchilarrejimi?
2. Sportchilarovkatlanishi?
3 Sportchinishaxsiygigienasi?
4. Sportchilarnimedikamentozta`minlanishi.
5. Dopinghaqidatushuncha.
6.Farmaqologikvositalarniaxamiyati?
Baholashmezoni:
100%-86%
|
85%-71%
|
70-55%
|
54%-37%
|
36% vaundankam
|
10-7,9-a`lo
|
7,75-5,6-yaxshi
|
5,5-4,25-o’rta
|
4,1-2,5-qoniqarsiz
|
2,4 vaundankam-yomon
|
7.Tavsiyaetilganadabietlar
Asosiy
1.Epifanov V.A., Apanasenko G.L. «Lechebnaya fizkultura i vrachebnыy qontrol» M., 1990
Ko’shimchaadabiyotlar
1.Epifanov V.A. «Lechebnaya fizkultura i sportivnaya meditsina» M., 2000
2.Popov V.I. CHogovadze V.G. « Fizicheskaya reabilitatsiya» Rostov naDonu 2001
3.EpifanovV.A. “ Lechebnayafizicheskayakultura” M. 2003
4.DubrovskiyV.A. “ Lechebnayafizkultura” M. 2004
5.Lektsionnыe materialы i uchebno-metodicheskie razrabotki
6.Epifanov V.A. «Lechebnaya fizkultura i sportivnaya meditsina» M., 2000
7.Rixsieva O.A. «Massaj» T. 1996
8.EvdokimovaT.A. MilyukovaI.V. Noveyshiyspravochnik“ Lechebnayafizkultura” M. 2004
9.«Meditsinskie osnovы fizicheskogo vospitaniya i formirovaniya zdorovya i garmonichnogo razvitiya detey i podrostkov» prof. Nazirov F.G. prof. Axmedova D.M. prof. Suyumov F.A. dots. Vasilev V.D, prof. Shayxova G.I. Tashkent 2003
10.Karpman V.L. «Serdtse i sport» M., 1999
11.Edvard T. Xouli, B. Don-Frenks « Ro’q ovodstvo instro’q toraozdorovitelnogo fitnessa» Kiev 2004
12.BetShou “YogafitTreningdlyazdorovya” M. 2005
13.MilyukovaI.V.EvdokimovaT.A. “ Gimnastikadlyadetey” M. 2004
14.A. BokovS. Sergeev “ Yogadlyadetey” M. 2004
15.Epifanov V.A., Moshkov V.N. «Lechebnaya fizkultura (spravochnik)» M.1997
16.M., Aulik I.V. «Opredelenie fizicheskoy rabotosposobnosti v klinike i sporte» M., 1990
17.YUldashev K.YU. «Nemedikamentoznыe metodы lecheniya profilaktiki i meditsinskoy reabilitatsii». Sb. nauch. trudov. T.-1994
18. CHet el adabieti:
TeylorS.B., MillerN.H. “ Basic physiologic principils relatied to
Group exirsise programs” Filadelphiya 1988
Tehaxton L. “ Phithiological and psythological effects of short term exirsise
eddiction on habitual runners.” 1992
19.Internetistochniki:
www.doktor.ru, www. medinfo. home.ml.org
http://www.restart-med.ru
http://www.mirmed.ru
http://micropolarization.narod.ru
http://skolioz.mccinet.ru
http://www.sportpsy.cz
Child in motion /cf/ (Rada Pisot)- http://www.zrs-kp.si/projekti/otrokvgibanju/Otrok%20v%20gibanju.pdf
www. aapmr.org, www.alhealth.com, www.docguide.com, www.healthweb.com, www.acsm.org, www.apta.org, www.sportsmed.org.
www.jphysiol.org, www.physsportmed.com
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI SOG`LIQNI SAQLASh VAZIRLIGI
TOShKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI
“TASDIQLAYMAN
O’quvishlaribo’yichaprorektor
Prof ________TeshaevO.R.
“_____”_________________2012 yil
Kafedra: Xalqtibbiyoti, Reabilitologiyavajismoniytarbiya
Fan: Shifokor nazorati
TIBBIYPROFILAKTIKAFAKULTETI 3-KURS
TALABALARIUCHUN
YAGONAUSLUBIYTIZIM
MAVZU: “Davolovchijismoniytarbiyaningumumiyasoslari, vositalari, shakllari. DJTxususiyatlarivata`sirmexanizmlari.”
Mavzusibo’yichaamaliymashg`ulot№13
TA`LIMTEXNOLOGIYASI
Toshkent–2012
Tuzuvchi: katta o’qituvchi Mirbabaeva D.B.
O’quv texnologiyasi tasdiqlangan:
kafedra yig`ilishida protokol №______ ____________12 y.
Fanning ta`lim texnologiyasi Toshkent tibbiyot akademiyasi Ilmiy-uslubiy kengashi “Ichki kasalliklar” sektsiyasida 2012 yil «____»dagi «_____»-son majlis bayoni bilan ma`qullangan.
Rayis: Professor,t.f.d. Karimov M.Sh.
O’quv mashg`ulotida ta`lim texnologiyasi modeli
Mavzu № 13 Davolovchijismoniytarbiyaningumumiyasoslari, vositalari, shakllari. DJTxususiyatlarivata`sirmexanizmlari.
Ta`lim berish texnologiyasi (amaliy mashg`ulot)
Vaqt: 90 daqiqa
|
Talabalarsoni:8-10
|
O’quv mashg`ulotining shakli va turi
|
Amaliymashg`ulot
|
O’quvmashg`ulotiningtuzilishi
|
1.Kirish qism..
2. Nazariy qism
3.Analitik qism:
-organayzer
-Test va vaziyatli masalalarlar
4. Amaliy qism
|
O’quvmashg`ulotimaqsadi:
|
Shifobaxshjismoniytarbiyadakengko’llaniladiganvositalarvashakllarningturlarihakidatushunchaberishvaularningbemorlarnidavolashdagiahamiyatinitushuntirish.DJTnixususiyatlarinivata`sirmexanizmlarinio’rgatish.
|
Talababilishikerak:
|
Shifobaxshjismoniytarbiyadako’llaniladiganvositalarvashakllarningturlarinivaularningbemorlarnidavolashdagiahamiyatinibilishikerak. DJTnixususiyatlarinivata`sirmexanizmlariniurganishikerak.
|
Talababajaraolishilozim:
|
mustaqilravishdashifobaxshjismoniytarbiyadako’llaniladiganvositalarvashakllarningturlarinivaularningbemorlarnidavolashdagiahamiyatini,qo’llashnibilishikerak. DJTnixususiyatlarinivata`sirmexanizmlarinikullaolishikerak.
|
Pedagogikvazifalar:
Shifobaxshjismoniytarbiyadakengko’llaniladiganvositalarvashakllarningturlarihakidatushunchaberishvaularningbemorlarnidavolashdagiahamiyatinitushuntirish.DJTnixususiyatlarinivata`sirmexanizmlarinio’rgatish.
|
O’quvfaoliyatinatijalari:
mustaqilravishdashifobaxshjismoniytarbiyadako’llaniladiganvositalarvashakllarningturlarinivaularningbemorlarnidavolashdagiahamiyatini,qo’llashnibilishikerak. DJTnixususiyatlarinivata`sirmexanizmlarinikullaolishikerak.
|
Ta`limusullari
|
Ma`ruza, aqliyhujum, hikoya, amaliyishusuli, kitobbilanishlash, suhbat, ta`limiyo’yin, organayzer.
|
Ta`limshakli
|
Jamoaviy, guruhlardaishlash («Birgalikdao’qiymiz», «O’ylang-Juftlikdaishlang-Fikralmashing»), yakkatartibli
|
Ta`limvositalari
|
Doska-stend, yozuv taxtasi, sxema, eslatma, nazorat varag`i, matnlar, nazorat savollari, testlar, vaziyatli masalalar
|
Ta`limberishsharoiti
|
Maxsus texnika vositalari bilan jihozlangan,
guruhli shakllarda ishlashga mo’ljallangan xonalar (djt kabineti, sport anjomlari)
|
Monitoringvabaholash
|
Og`zakiso’rov: tezkor-so’rov,yozmaso’rov: test
|
O’quvmashg`ulotiningtexnologikharitasi
Ish bosqichlari va vaqti
(90 daqiqa)
|
Faoliyat
|
ta`limberuvchi
|
ta`limoluvchilar
|
1-bosqich.
5 daqiqa
15 daqiqa
|
Nazariy qism
1.1. Daftarlar va davomatnitekshirish
1.2 Mavzuning nomi, maqsad va kutilayotgan
natijalarni etkazadi. Mashg`ulot rejasi
bilan tanishtiradi.
1.3. Mavzu bo’yicha asosiy tushunchalarni;
mustaqil ishlash uchun adabiyotlar
ro’yxatini aytadi (ilova №.8)
1.4. O’quv mashg`ulotida o’quv ishlarini
baholash mezonlari bilan tanishtiradi (ilova№6)
|
Tinglaydilar, yozib
oladilar.
Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar
|
2-bosqich.
5daqiqa
10 daqiqa
10daqiqa
15 daqiqa
|
Analitik qism
2.1. Tezkor-so’rov/ savol-javob/ aqliy
hujum orqali bilimlarni faollashtiradi.
2.2. Amaliy mashg`ulotning rejasi va tuzilishiga
muvofiq ta`lim jarayonini tashqil etish
bo’yicha harakatlar tartibini bayon qiladi («Aylanma stol ishbilarmon o’yini) (ilova №3)
2.3. Klaster va kontseptual jadval organayzerlarni ishlash tartibini tushuntiradi va talabalarni guruhlarga ajratadi (ilova №4)
2.4.Tanafus
2.5.Talabalargamavzunio’zlashtirishuchunbelgilanganko’rgazmaliqurollar (testvavaziyatlimasala, kompyuterdasturlari, )nitaqdimetish, ulardanfoydalanishbo’yichako’rsatmalarvatushuntirishberish(ilova №4)
|
Javob beradilar
YOzadilar.
Guruhlarda
ishlaydilar,
taqdimotqiladilar
vabosh.
|
3-bosqich.
10daqiqa
5daqiqa
10 daqiqa
5daqiqa
|
Amaliy qism
3.1. Amaliy ko’nikmalarni bajarish (ilova№5)
3.2.Mavzu bo’yicha yakun qiladi, qilingan
ishlarni kelgusida kasbiy faoliyatlarida
ahamiyatga ega ekanligi muhimligiga
talabalar e`tiborini qaratadi.
3.3. Guruhlar ishini baholaydilar, o’quv
mashg`ulotining maqsadga erishish
darajasini taxlil qiladi. Qontrol savollar taxlili (ilova №7)
3.4. Mustaqil ish uchun topshiriq beradi va
uningbaholashmezonlarinietkazadi
|
Amaliy kunikmalarni bajaradilar
O’z-o’zini, o’zaro
baholashni
o’tkazadilar.
Savolberadilar
Topshiriqniyozadilar
|
|
1.Kirish
1.1. Mashg`ulotnio’tkazishjoyivajihozlanishi
Maxsus texnika vositalari bilan jihozlangan,
guruhli shakllarda ishlashga mo’ljallangan xonalar (djt kabineti, sport anjomlari)
1.2.Motivatsiya
|
Shifobaxshjismoniytarbiyadakengko’llaniladiganvositalarvashakllarningturlarini,DJTnixususiyatlarinivata`sirmexanizmlarinibilishvaularningbemorlarnidavolashdaqo’llash katta ahamiyatga egadir.Talabatomonidano’zlashtirilganbilimvaamaliyko’nikmalaresa, unikelajakdao’zmutaxassislikamaliyotidaishonchbilanqo’lashimkoniyatiniberadi.
1.3. Fanlararovafanlarichraaloqalar
Sporttibbiyotifanibo’yichata`limberishvertikalintegratsiyabo’yichanormalanatomiya, normalvapatologikfiziologiya, ichkikasalliklarpropedevtikasi, gorizontalintegratsiyabo’yichafakultativvagospitalterapiya, travmatologiyavaortopediya, jismoniytarbiyavaShJTfanlaribilano’zviybog`langan
|
Dostları ilə paylaş: |
