Kafedrasi fanidan kurs ishi mavzu: Korxonalarda valyuta mablag‘lari tahlili

Korxonaning moliyaviy resurslarini baholash amaliyoti tahlili

«Binokor » MChJ korxonasining tashkiliy tuzilmasi boshqaruv tizimining chiziqli tuzilma turiga to’g‘ri keladi. Bu korxona kichik tashkilot bo’lgani va xodimlari soni unchalik ko’p bo’lganligi sababli rahbarlar soni ko’p emas. Bu esa boshqaruv tizimining yanada samaraliroq faoliyat yuritishiga zamin yaratadi.

Chiziqli tuzilma boshqarish tuzilmasining eng sodda turi bo’lib, u quyidagi (sxema) ko’rinishga ega. Bunda boshqarishning hamma funksiyalari korxona rahbari qo’lida to’planib, barcha quyi rahbarlar (Buxgalteriya, Loyihalash bo’limi, Ta‘minot bo’limi) va ishlab chiqarish yacheykalari (qurilish brigadasi) unga bo’ysunadi. Har bir rahbar o’ziga ishonib topshirilgan bo’linma faoliyatini o‘zi boshqaradi va barcha zarur qarorlarni mustaqil ravishda qabul qiladi.

5. rasm. “Binokor” MChJ korxonasining tashkiliy tuzilmasi¹¹

¹¹ «Binokor» MChJ texnik asosnomasi asosida tayyorlandi
Qurilish - iqtisodiyotning katta tarmoqlaridan biri hisoblanadi. Qurilish xalq xo`jaligi uchun ishlab chiqarish kuchi hamda asosiy fondlarning keng ko`lamda qayta ishlab chiqarishini taminlaydi.
Qurilish ishlarini tanlov savdolari asosida amalga oshirish chet el investrlariga, buyurtmachilariga, davlat tashkilotlari hamda, xususiy korxonalarga bir qancha imkoniyatlarni, imtiyozlarni yaratishga va raqobatni shakllantirishga, qo’llab quvatlashga shart-sharoitlarni yaratib beradi. Bu esa mamlakatimizni rivojlantirishga turli ko`rinishdagi, murakkab yechimli, zamonaviy, jahon standartlariga javob bera oladigan turar joy, sanoat inshootlarining yaratilishiga turtki bo`ladi.
Korxonada boshqaruv tuzilmasi faoliyatini takomillashtirish bo’yicha yangi g‘oyalar ishlab chiqish imkoniyatini yaratish va ularni amaliyotga tadbiq etish va korxonaning ijtimoiy muhitini yaxshilash yo’nalishlarida tadbirlarni qo’llash maqsadga muvofiq deb topildi.
Korxonaning moliyaviy holatiga baho berishda balans ma‘lumotlari asosida nisbiy ko’rsatkichlami aniqlash va tahlil qilish katta ahamiyatga ega bo’ladi, chunki ular asosida moliyaviy holatni yaxshilash imkoniyatlari aniqlanadi. Korxonaning moliyaviy holatiga baho berishda mutlaq ko’rsatkichlarga qaraganda, nisbiy ko’rsatkichlar keng qo’llaniladi. Nisbiy ko’rsatkichlar amaliyotda moliyaviy koeffitsientlar, deb ataladi. Moliyaviy koeffitsientlarni hisoblashda mutlaq ko’rsatkichlardan foydalaniladi.
Korxona moliyaviy holatiga baho berishda quyidagi moliyaviy koeffitsientlar
ko’proq ishlatiladi:

1. 
   Moliyaviy mustaqillik koeffitsienti.
   
2. 
   To’lovga qodirlik koeffitsienti.
   
3. 
   O’z va qarz mablag'larining o’zaro nisbati koeffitsienti.
   
4. 
   O’z aylanma mablag'lari bilan ta‘minlanish koeffitsienti.
   
5. 
   Moddiy aylanma mablag’lar hissasi koeffitsienti.
   
6. 
   Jami aylanma mablag'laming jami mulk qiymatidagi hissasi koeffitsienti. Yuqorida ta`kidlab o`tilgan takliflardan korxonani boshqarishda qo`llansa,
   

menejment samaradorligi, ya`ni - Binokor ma`suliyati cheklangan jamiyati faoliyati samaradorligini oshishi va natijada iqtisodiy mustahkam faoliyat yuritishga erishish mumkin.

4.