2.2. Географик карталарнинг илмий –амалий аҳамияти.
Шубҳасиз картографик асарлар (план, географик карта, атлас, глобус ва бошқалар) инсониятнинг буюк ижод маҳсули қаторига киради. Зеро улар табиатни билиш ва ўзгартиришнинг ажойиб воситаси бўлиб хизмат қилади. Уларга муҳандислар ва тадқиқотчилар, геологлар, агрономлар, олимлар ва ҳарбийлар мурожаат этадилар ва уларнинг ҳар бири ўзининг қизиқтирган саволларига керакли жавобларни ундан топа оладилар.
Географик карта ва атласлар бугун бизнинг ҳаётимиздан мустаҳкам ўрин олган. Карталарни ҳар куни газеталарда, журналларда, ойнаи жаҳон экранларида кўрмиз. Чунончи, хорж хабарлари, ҳафтанинг муҳим воқеалари, об-ҳаво башорати, мамлакат ичидаги ҳолат ҳақидаги хабарлар, дала ишлари ва ўлкан қурилишларнинг бориши ҳақидаги масалалар ва бошқа шу каби маълумотларни картасиз тушуниш қийин. Шу сабабли бундай хабарлар картасиз берилмайди.
Тарих айниқса география фанини ўқитишда картанинг аҳамияти ниҳоятда катта. Бу ўқув предметларини картасиз ўрганишни ҳатто тасаввур ҳам қила олмаймиз. Улар нафақат кўргазмали қурол, балки жой тўғрисидаги билимларнинг китоби каби бой манба ҳамдир. Зеро карталар билан ишлаш ўқувчиларга ижодий тасаввур қилишни, ёдда сақлашни, мантиқан фикрлашни, таҳлил қилишни, таққослашни, ўзаро боғлиқликни ўрганишни, хулоса қилиш йўлларини ўргатади. Картографик асарлардан мактабда ўқувчиларнинг фаоллигини оширишда, географияни кундалик ҳаёт билан боғлашда, уларни ватанпарварлик руҳида тарбиялашда асосий қурол сифатида фойдаланиш мумкин. Ҳар қандай географик тадқиқот карта билан бошланиб карта билан тугалланади.
2.3. Matematik va kartografik modellashtirish usullarining amalga oshishirilishi.
Kartalarda tasvirlangan obyektlar va hodisalarni real borliq bog'liqligini, ular orasidagi munosobatlarni o'rganish, natijani qayta ishlash uchun matematik usullardan keng foydalanilmoqda. Bu esa kartografik tadqiqotlar uchun aniq matematik model tanlash va eng asosiysi, bunday matematik modellashtirishning natijalarini mazmunli tushuntirish imkonini beradi.
Dostları ilə paylaş: |
