Kasbiy psixlogik tashxis metodlari

XIX asrning birinchi yarmida psixologiyada o’lchash goyasi

XIX asrning birinchi yarmida psixologiyada o’lchash goyasi

ommalashadi. Bu davrda inson haqidagi empirik psixologik bilimlarni

aniqlashda vrachlar katta rol o’ynadilar. Vrach-psixiatrlar Evropa

kasalxonalarida ruhiy kasallar va nevrozlarni doimiy kuzatib, o’z kuzatish

natijalarini yozib bordilar va bu yozuvlar tahlil qilindi. Bu vaqtda

psixodiagnostikaning kuzatish, so’rovnoma, hujjatlarni tahlil qilish metodlari

paydo bo’ldi. Bu davrda psixodiagnostika qat`iy bo’lmagan, ixtiyoriy xarakterga

ega bo’lib, bir bemorni bir xil metod yordamida vrachlarning

kuzatishlariga asoslangan. Bu davrda psixodiagnostika metodlari sifat

xarakteriga ega bo’ldi. Masalan, frantsuz shifokori J.Eskirol aqli zaiflikning har

xil shakllarini o’rganib, intellektni o’lchashda nutqning rivojlanishiga e`tibor

berish kerak degan xulosaga keldi (E.Segen aqli zaif bolalarni tashxis qilish

testini ishlab chiqdi). XIX asrning ikkinchi yarmida psixologiya fani

individual farqlarni miqdoriy ifodalash imkoniyatiga ega bo’ladi. Ayniqsa,

bunga V.Vundt tomonidan dastlabki eksperimental laboraloriyaning ochilishi va

Veber, Fexner ishlari turtki bo’ldi. XX asrning 20-yillarida psixodiagnostika

mustaqil fan sifatida rivojlanadi. Bunga quyidagi tarixiy hodisalar asosiy sabab

bo’lib 1884 yil Angliyada F.Galton tomonidan antropometrik laboratoriya tashkil

etilishi xizmat qiladi.

Psixodiagnostikaning psixologik tadqiqotlar mustaqil sohasi sifatida rivojlanish davri.

Psixologik diagnostika fan sifatida XIX asr oxirida eksperimental asosda vujudga keldi.Psixologik diagnostikaning vujudga kelishida F.Galton (1879); J.Cattell (1890); H.Ebbinghaus (1891); A.Binet va V.Henri (1896); A.Binet va Th.Simon(1905)larning ishlari katta ahamiyatga ega bo‘ldi. Bu tadqiqotlarda individual farqlarni o‘rganishning yangi statistikaga asoslangan quroli – test ishlatila boshlagan. Psixologiyada ilk bor psixometrik yo‘nalish asoschisi F.Galton testlar yaratgan. Dastlabki test aqlni o‘lchash metodi sifatida qo‘llanildi, keyinchalik esa undan shaxsni, uning reaktsiyalarini o‘rganishda foydalanila boshlandi. Psixodiagnostikada yangi metodlarni ishlab chiqish psixiatrik shifoxonalarning ehtiyojlari tufayli kuchaytirildi. Keyinchalik esa kasb tanlash ishlari bilan bog‘liq psixotexnikaning taraqqiyoti bilan yanada rivojlantirildi.