Kashfiyot va ixtirolar

Antoni van Leven-
guk 
XVII asrda yarat­
gan m ikroskop ilm-fan 
uchun 
haqiqiy 
ixtiro 
bo'ldi. Yoshligidan kat- 
talashtiruvchi shishalar- 
ga jilo berishga qiziqqan 
Antoni predm etlarni 300 
m artagacha 
kattalash­
tirib ko'rsatadigan lin­
za yaratdi. 
Levenguk- 
ning m ikroskopi orqali 
juda kichkina organizm - 
lar - m ikroblarni ko'rish 
mum kin edi. U vaqtlarda 
odam lar aynan m ikrob-
Kuzatishga qulay bo'lishi uchun laboratoriya
m ikroskoplari shtativga o'rnatiladi

---

M ikroskop tirik organizm larning hujayralarini ko'rishga im kon berdi
lar yuqum li kasalliklar sababchisi ekanligini bilishm asdi. Olim mik­
roskopi orqali juda mayda tom irlar - kapillarlarni ko'ra oldi, ular 
orqali qon organizm ning barcha burchaklariga yetib boradi. Le- 
vengukning ixtirosi tufayli yangi fan paydo bo'ldi, unga m ikrobio- 
logiya deb nom berildi.
1931-yilda optik m ikroskoplar o'rniga 
e le k tro n m ikroskoplar
kirib keldi. Bunday m ikroskoplar orqali oddiy m ikroskop orqa­
li ko'rish mumkin bo'lgan obyektdan ham ming m arta kichikroq 
bo'lgan obyektni ko'rish mumkin edi. Shundan key in olim lar d u ­
nyodagi barcha narsalarning asosi bo'lgan juda mayda zarracha- 
lar - atom larni ko'rishga muvaffaq bo'ldilar.
Levengukning ixtirosi haqiqiy hayratomuz voqea
bo'ldi. Uning ona shahri bo'lmish D elft shahriga g'aroyib
m ittijonzotlarni ko'rishga ishtiyoqmand qiziquvchan odamlar
oqib kela boshladi. Levengukning m ehmoni bo'lgan mash-
hur ingliz yozuvchisi Jonatan Svift o'zining «Gulliverning lili-
putlar mamlakatiga sayohati» nomli asarini yozgan edi.

---

Sehrli fonuslar
Bundan ko'p yillar ilgari, hali fotoapparat ma’lum bo'lm agan za- 
monlarda, odam lar nurning xususiyatlari va oddiy optika qonunla- 
ridan o'yin-kulgu uchun foydalanishni o'rganishgan. Eng qadim iy 
«optik» san’at - soyalar teatri paydo bo'lganiga 3 ming yildan ortiq 
vaqt bo'ldi.
Barchamizga tanish fotografiya esa ancha key in paydo bo'lgan. U