Kashfiyot va ixtirolar

Tomas Yung 
va 
Vilyam Gershel linzalarni amalda qo'llab ko'rishdi. Gershelning 
ko'zlariga shisha linzalar kabi shaffof gel surtib ko'rib sinovdan 
o'tkazishdi.
Ko'zoynak va linzalar ко rish qobiliyati sust bo'lgan odam lar­
ga yordam bersa, durbin va binokollar sog'lom ko'zlarga jism larni 
kattalashtirib ko'rsatadi. Durbinlar teleskop singari tuzilishga ega. 
Lekin, jism ga ikkala ko'z bilan qarash jismni o'zimizgacha bo'lgan 
oraliqdagi masofani qancha ekanligini taxm inan aniqlash im koni­
ni beradi. Uzoqni ikkala ko'z 
bilan ko'ra olish imkoniyatini 
kengaytirish m aqsadida ikki 
kanalli ko'rish vositasi -
bi­
nokl 
ixtiro qilindi. Inson yaqin­
lashtirib ko'rsatadigan ko'z- 
oynaklarsiz 1350 m etrgacha 
masofani ko'ra oladi. 6 m arta 
kattalashtirilgan binokollarda 
20 kilom etr masofa uzoqlik- 
dagi jism larni ko'rish mumkin.
B inokl sog'lom ko'zlar
o'tkirlig in i oshiradi

---

Krinmas narsaiarni ko'rish
Jonli va jonsiz m ateriyalarning k plab sirlarini ochishda o d am ­
larga yordam bergan g ‘aroyib asbobning ixtiro etilish tarixi an- 
chayin chigal. Ba’zi bir m anbalarga ko‘ra 1590-yilda gollandiyalik 
ko'zoynak ustasi 
Xans Yansen 
va uning o ‘g ‘li 
Z a xariy 
kattalash- 
tiruvchi oynalarning xususiyatlarini oYgana turib, birinchi m ikros- 
kopni yaratgan deb hisoblanadi. M ikroskop ixtirochisi nomzodiga 
Galileo Galiley ham da’vogar, u zi yaratgan asbobini tom osha­
binlar hukm iga 1609-yilda havola etgan.
Ushbu asbobning nomi yunoncha «mikros» - «kichik» va 
«skopeo» - «qarayman» szlaridan kelib chiqqan. Eng oddiy 
m ikroskop 
bir yoki ikkita linza - obyektiv va okulardan iborat 
bo'lgan. Ular yordam ida oddiy ko'z bilan ko'rib bo'lm aydigan juda 
kichik obyektlarni ko'rish mumkin bo'lgan.
Biroq 
gollandiyalik
o'zicha yetishgan 
oli- 
mi