Teqvim-2015. pdf

107
Ə d ə b i y y a t 
Xatirələrim /Ə.Şıxlinski; 
qeydlər və izahlar. 
Ş.Nəzirli.- Bakı: Azərnəşr, 
1984.- 216 s. 
Nəzirli, Ş. General Əli 
ağa Şixlinski və silah-
daşları /Ş.Nəzirli.- Bakı, 
2012.- 494 s.
Nəzirli, Ş. General Əliağa 
Şıxlinski ömrü /Ş.Nəzirli.- 
Bakı, 2005.-135 s.
Nəzirli, Ş. Rus artil-
leriyasının Allahı : 
general Əliağa Şıxlins-
ki haqqında /Ş.Nəzirli                          
//Savalan.- 2012.- 20-23 
aprel.- S.3.
Uğur. Azərbaycan Xalq 
Cümhuriyyətinin gene-
ralları: Şəmistan Nəzirli: 
“Əliağa Şıxlinski Tiflisdə 
azərbaycanlılardan ibarət 
milli korpus yaratmaqla 
Azərbaycan ordusunun 
təməl daşını qoyub”          
/Uğur //Xalq cəbhəsi.- 
2013.- 15 mart.- S.11. 
İ n t e r n e t d ə
www.az.wikipedia.org
www.anl.az
www.vetenim.umi.ru
www.regiment.ru
www.shixlinski.az
www.qazax.net
Hərbi xadim
Əli ağa Şıxlinski 
1865-1943
Əli ağa Hacı İsmayıl ağa oğlu Şıx-
linski  1865-ci il aprel ayının 23-də 
Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının 
Qazax qəzasının Qazaxlı kəndində ana-
dan olmuşdur. 1875-ci ildə Tiflisdəki 
ikiillik şəxsi gimnaziyada, 1876-cı ildə 
Tiflis hərbi gimnaziyasında, 1883-cü 
ildə Peterburqdakı Mixaylov Artilleri-
ya Məktəbində təhsil almışdır. 1886-cı 
ildə Peterburq artilleriya məktəbini əla 
qiymətlərlə bitirmiş, Qafqazdakı 39-
cu Topçu briqadasına hərbi xidmətə 
göndərilmişdi. 
1905-ci ildə Port-Artur döyüşlərində 
göstərdiyi qəhrəmanlığa görə podpol-
kovnik rütbəsini almışdır. Müharibədən 
sonra topçu zabitlər hazırlayan 
məktəbdə yüksəkixtisaslı  hərbçi kimi 
dərs deməyə başlayan  Şıxlinski 1908-
ci ildə polkovnik rütbəsi almışdı. Onun 
yazdığı, dərs vəsaiti kimi istifadə edilən 
“Səhra toplarının cəbhədə işlədilməsi” 
əsəri 1910-cu ildə çap olunmuşdu. Bun-
dan  əlavə, onun “Şıxlinski üçbucağı”, 
“Şıxlinski formulu” adlı hərbi-elmi ix-
tiraları topçu zabitlər üçün hazırlanmış 
dərsliklərə daxil edilmişdi. Bütün bu 
xidmətlərinə görə gənc hərbçiyə 1913-
cü ildə general-mayor rütbəsi veril-
mişdi. Beləcə o, çar ordusunun aparıcı 
mütəxəssislərindən birinə çevrilmişdi.
1914-cü ildə başlanan I Dünya 
müharibəsi zamanı Petroqradın artilleri-
ya müdafiəsi general Əliağa Şıxlinskiyə 
tapşırılmışdı. Sonralar Qərb cəbhəsi ar-
tilleriya qoşunlarının rəisi, 1917-ci ilin 
sentyabrından isə 10-cu ordunun ko-
mandanı təyin olunmuşdu. Elə həmin il 
ona general-leytenant rütbəsi verilmiş-
dir.
Öz xahişi ilə  İmperiya ordusundan 
tərxis olunmuş, Vətənə qayıtmış, ADR-
in hərb nazirinin müavini təyin edilmiş-
di. 1919-cu ildə Azərbaycan Demokra-
tik Cümhuriyyətinin  əmri ilə ona tam 
artilleriya generalı rütbəsi verilmişdi. 
1920-ci ildə bolşeviklər Azərbaycanı 
işğal edəndə hər ikisi - S.Mehmandarov 
və  Ə.Şıxlinski həbs olunsalar da, 
N.Nərimanovun təşəbbüsü ilə general-
lar güllələnmədən xilas olunmuşdular. 
Bir müddət Əli ağa Şıxlinski Mosk-
vada Hərbi  İnqilab Sovetinin səhra 
Qərargahında çalışmışdır. 1921-ci ilin 
yayında isə o, Azərbaycan Sovet Qo-
şunları Qərargahına göndərilmişdi. Bir 
müddət Bakı Qarnizonu Hərbi Elmi 
Cəmiyyətinin sədr müavini işləyən ge-
neral, 1924-cü ildə isə Birləşmiş Hərbi 
Komanda Heyəti Məktəbinə rəis müa-
vini təyin edilmişdi.
1928-ci ildə “Rusca-Azərbaycanca 
qısa hərbi lüğət” çap etdirən  Şıxlinski 
məhz buna görə SSRİ  Hərbi  İnqilab 
Şurasının Fəxri Fərmanı ilə təltif edil-
mişdi. 1929-cu ildə  səhhətinə görə is-
tefaya çıxan tam artileeriya generalı 
Əli ağa Şıxlinski bir çox orden və me-
dallarla (I-IV dərəcə Anna, I-III dərəcə 
müqəddəs Stanislav, II-IV dərəcə Vla-
dimir, IV dərəcə Müqəddəs Georgi 
ordenləri), o cümlədən Fransanın Fəxri 
legion ordeni ilə təltif olunmuşdur.
O, dərin zəkası ilə hərb elmində əldə 
etdiyi nailiyyətlərə görə “Artilleriyanın 
Allahı” adını qazanmışdı.
Əli ağa Şıxlinski 18 avqust 1943-cü 
ildə Bakıda vəfat etmişdir.
Azərbaycan Respublikasının Prezi-
denti cənab İlham Əliyev 2014-cü il 20 
noyabr tarixində general Əliağa Şıxlins-
kinin 150 illik yubileyinin keçirilməsi 
haqqında Sərəncam imzalamışdır.