Teqvim-2015. pdf

Ə d ə b i y y a t
Behbudov, K. Şuşa qalası-
nın çıraqlarını yandıraq: 
Şuşanın işğalından 22 il 
ötür /K.Behbudov //Xalq 
qəzeti 2014.- 8 may.- S. 
13.
Qələndərli, N. Şuşanın 
işğalı erməni vandalizmi-
nin növbəti nümunəsidir 
/N.Qələndərli //Yeni 
Azərbaycan.- 2012.- 3 
may.- S.2.
Sevgili gözəl Şuşam, 
dərdim, kədərim Şuşam: 
Şuşanın işğalından 
22 il ötür Ç.Fərəcov                 
//Azərbaycan 2014.- 7 
may.- S.14. 
Şuşa rayonu //Qarabağ: 
yaddaş.- Bakı, 2010.- 
S.23-48.
Tapdıqoğlu, N. Qara-
bağın tacı - Şuşam: 
/N.Tapdıqoğlu //Müəllim 
sözü 2013.- №5(23).- 
may.- S.4-5.
İ n t e r n e t d ə
www.anl.az
www.az.wikipedia.org
www.shusha-ih.gov.az
8

---

155
Tarixdə bu gün
Faşizm üzərində Qələbə Günü
1945
MA
Y
XX əsrdə İkinci Dünya müharibəsi 
illəri bəşəriyyət üçün ən ağır və 
dəhşətli dövr olmuşdur. Almaniyada 
və  İtaliyada yaranmış faşizm nəinki 
bu ölkələrin özünü və  hətta bütün 
bəşəriyyəti təhlükə altına almışdı. 
İkinci Vətən müharibəsi illərində 
Azərbaycan xalqı  həm cəbhə 
bölgələrində, həm də arxa cəbhədə bö-
yük qəhrəmanlıq və igidlik nümunələri 
göstərmişlər. Qısa bir müddətdə res-
publikada 87 qırıcı  təyyarə batalyo-
nu və 1124 özünümüdafiə  dəstələri 
təşkil olunmuşdu. 1941-1945-ci 
illərdə 600 mindən çox Azərbaycan 
oğul və qızları cəbhəyə yollanmışdı-
lar. Azərbaycan diviziyaları Qafqaz-
dan Berlinədək mübariz yol keçmiş, 
130-a yaxın həmyerlimiz “Sovet İt-
tifaqı Qəhrəmanı” adına layiq görül-
müş, 30 nəfər “Şərəf ordeni” ilə təltif 
olunmuşdur. 170 min Azərbaycan 
əsgər və zabiti SSRİ-nin müxtəlif or-
den və medalları ilə təltif edilmişdir. 
İki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Həzi 
Aslanov, Sovet İttifaqı Qəhrəmanları 
- İsrafil Məmmədov, Ruslan Vəzirov, 
Adil Quliyev, Gəray  Əsədov, Məlik 
Məhərrəmov, Mehdi Hüseynzadə; 
generallar Mahmud Əbilov, Akim 
Abbasov, Tərlan  Əliyarbəyov, Hacı-
baba Zeynalov və bir çox başqaları öz 
qəhrəmanlığı ilə bizim xalqın şərəfli 
tarixinə yeni sətirlər yazmışlar.
Az bir zamanda Bakı döyüşən 
ordunun  ən mühüm cəbbəxana-
sına (arsenal) çevrilmişdi. Böyük 
çətinliklərə baxmayaraq, neftçi-
lərimiz fədakarlıqla çalışaraq 
cəbhəni və  sənəyemizi yanacaq-
la təmin etmişlər. Akademik Yusif 
Məmmədəliyevin rəhbərliyi ilə hava 
flotu (aviasiya) benzini almaq üçün 
yeni texnologiya yaradılmışdır. 1941-
ci ildə neftçilərimizin fədakar əməyi 
nəticəsində Azərbaycanın tarixində 
ən çox neft (23,5 milyon ton) istehsal 
olunmuşdu ki, bu da SSRİ-də istehsal 
olunan neftin 71.4%-ni təşkil etmiş-
dir. Ümumiyyətlə, müharibə illərində 
Azərbaycan neftçiləri ölkəni 75 mil-
yon ton neft, 22 milyon ton benzin 
və başqa neft məhsulları ilə  təmin 
etmişlər. Qətiyyətlə demək olar ki, 
faşizm üzərində  qələbənin qazanıl-
masında Bakı nefti əsas amillərdən 
biri olmuşdur. 
İkinci Dünya müharibəsində  əldə 
edilən qələbə Azərbaycan xalqı
nın 
fədakar, qəhrəman, cəsərətli olmasını 
bir daha bütün dünyaya sübut etmiş-
dir.