Teqvim-2015. pdf

Ə d ə b i y y a t
Qaraca, B. Müqəddəs 
borc: 1 oktyabr Beynəlxalq 
Ahıllar Günüdür  /B.Qaraca 
//Azərbaycan.- 2011.- 1 
oktyabr.- S.6.
Qocayev, Ə. 1 oktyabr-
Beynəlxalq ahıllar günü      
//Qocayev Ə. Bayramlar və 
tarixi günlər.- Bakı, 2006.- 
S.53.
Şərəfli, B. Tariximizin yad-
daş daşıyıcıları: 1 oktyabr 
Beynəlxalq Ahıllar Günüdür 
/B.Şərəfli //Azərbaycan.- 
2010.- 1 oktyabr.- S.8.
İ n t e r n e t d ə
www.anl.az
www.azadliq.org
1

---

288
Tarixdə bu gün
Xocavənd rayonunun işğalı günü
1992 
OKTY
ABR
Ərazisi:   1458 km²
Əhalisi:   41725 nəfər
İşğal tarixi: 02.10.1992
Xocavənd rayonunun erməni 
qəsbkarları  tərəfindən işğalından 
23 il ötür.
Azərbaycan Respublikasının 
26 noyabr 1991-ci il tarixli Qa-
nununa  əsasən Dağlıq Qarabağ 
Muxtar Vilayəti ləğv edilmiş, 
Martuni şəhəri Xocavənd şəhəri, 
Martuni rayonu Xocavənd ra-
yonu adlandırılmışdır. Hadrut 
rayonu isə  ləğv edilərək  ərazisi 
Xocavənd rayonunun tərkibinə 
verilmişdir.
Ərazisi alçaq dağlıq və 
düzənlikdən ibarət olan Xocavənd 
rayonunun ümumi sahəsi 1458 
km²,  əhalisi 41725 (o cümlədən 
azərbaycanlılar-10.648) nəfər 
olmuşdur. Rayonda 1 şəhər 
(Xocavənd şəhəri-rayon məkəzi), 
2 iri qəsəbə (Qırmızı Bazar və 
Hadrut), 81 kənd vardı. 
Olduqca 
əlverişli coğra-
fi mövqeyə  və  şəraitə ma-
lik Xocavənd rayonu Ağdam, 
Ağcabədi, Füzuli, Cəbrayıl, Qu-
badlı, Laçın, Şuşa, Xocalı rayon-
ları ilə həmsərhəddir. 
Qədim yaşayış məskənlərindən 
sayılan Xocavəndin  ərazisi təbii 
sərvətlərlə - tikinti materialları 
və faydalı qazıntılarla, meşə zo-
laqları  və  şirin su ehtiyatları ilə 
zəngindir. Dəniz səviyyəsindən 
900 metr hündürlükdə yerləşən, 
uzunluğu 190 metr olan Azıx ma-
ğarası Xocavəndin Füzuli rayo-
nuna yaxın, Azıx kəndinin 1 kilo-
metr cənub-şərqində yerləşir. 
1988-ci ilin fevralından baş-
layan Qarabağ müharibəsində 
Xocavənd rayonu 145 şəhid ver-
miş, 3600 uşaq zərər çəkmişdir. 
2 oktyabr 1992-ci il tarixində 
Xocavənd rayonu Ermənistan Si-
lahlı Qüvvələri tərəfindən işğal 
olunmuşdur. 
İşğal nəticəsində Xocavənddə 
71 arxeoloji-memarlıq abidəsi, 41 
klub, 40 kitabxana, 12 ziyarətgah, 
10 məktəbəqədər müəssisə, 21 
səkkizillik məktəb məhv edilmiş-
dir. İşğal altında olan Xocavəndin 
ərazisi bütövlükdə ekoloji ter-
rora məruz qalmış, Azıx mağa-
rasını ermənilər silah anbarına 
çevirmişlər. 
Rayonun  ərazisində yerləşən 
və ümumi sahəsi 25,5 min hek-
tar olan meşədəki palıd ağacla-
rı  qırılaraq daşınmış, Xonaşen 
çayının kənarlarında bitən təbii 
meşə isə tamamilə  məhv edil-
mişdir. Xocavəndin Yelli Gədik 
sahəsində Füzuliyə gedən yolun 
sağ və sol tərəflərində avtomobil 
yollarının mühafizəsi məqsədilə 
əkilən ağaclar da kəsilmişdir.