Kbt я25 uot (059) Baş redaktor

24

75 

illiyi

Tapdıqoğlu, N. Ucar 

rayonu və onun topo-

nimiyası [Mətn]: qısa 

ensklopedik dərgi /

Nazim Tapdıqoğlu.- 

Bakı: Təhsil, 2005.- 

120 s. 

Nağıyev, F. Ucarın 

tarixi coğrafiyası 

[Mətn] /F.Ə. Na-

ğıyev.- Bakı: Araz, 

2005.-160 s.

---

36

Tarixdə bu gün

80 

illiyi

Tərtər rayonu  

1934

YANV

AR

Ərazi 957 km² 

Əhali 98100 nəfər 

Rayonun  inzibati  mərkəzi  Tərtər 

şəhəri Tərtərçayın sağ və sol sahillərində, 

qədim  karvan  yolu  üzərində  yerləşir. 

Buranın  tarixi  adı  Çaparxana  olmuş-

dur.  1920-ci  ilin  aprel  ayında  Cavanşir 

qəzası  yaradılmışdır  və  Tərtər  mahalı  

1920-1922-ci illərdə Cavanşir qəzasının 

tabeliyində  olmuş,  1922-ci  ildə  adı 

dəyişdirilərək  Cavanşir  sahəsi  adlandı-

rılmışdır. 

1923-cü  il  iyul  ayının  7-dən  1929-

cu  ilə  kimi  Ağdam  qəzasının  inzibati 

tabeliyində,  1929-cu  ildən  1930-cu  ilə 

kimi Qarabağ dairəsinin tabeliyində ol-

muşdur.  1930-cu  il  avqust  ayının  8-də 

Tərtər  rayonu  yaradılmışdır.  1931-ci 

il  fevral  ayının  24-də  Tərtər  rayonu 

ləğv edilərək Bərdə rayonunun inzibati 

tabeliyinə verilmişdir. 1934-cü il yanvar 

ayının 27-də yenidən Tərtər rayonu ya-

radılmışdır. 

1949-cu  il  avqust  ayının  5-də  rayo-

nun  adı  dəyişdirilərək  Mirbəşir  rayonu 

adlandırılmışdır. 4 yanvar 1963-cü ildə 

Mirbəşir rayonu ləğv edilərək Bərdə ra-

yonunun  inzibati  tabeliyinə  keçirilmiş, 

6 yanvar 1965-ci ildə yenidən Mirbəşir 

rayonu yaradılmışdır. 

7  fevral  1991-ci  ildə  Mirbəşir  rayo-

nunun adı dəyişdirilərək yenidən Tərtər 

rayonu  adlandırılmışdır.  Azərbaycan 

Respublikası  Milli  Məclisinin  13  okt-

yabr  1992-ci  il  tarixli  327  saylı  qərarı 

ilə Azərbaycan Respublikasının Ağdərə 

rayonu  ləğv  edilərək  həmin  rayonun 

Ağdərə qəsəbəsi və 28 kəndi Tərtər ra-

yonunun  inzibati  tərkibinə  verilmişdir. 

Ağdərə rayonu ərazisindən verilən yaşa-

yış məntəqələri də daxil olmaqla hazırda 

rayonda  2  şəhər,  1  qəsəbə  və  74  kənd 

var. Hazırda keçmiş Ağdərə rayonundan 

Tərtər  rayonuna  verilən  Ağdərə  şəhəri 

və kəndlərdən 13-ü erməni işğalı altın-

dadır.

Rayonun  əsas  təsərrüfat  sahələri 

pambıqçılıq,  heyvandarlıq,  taxılçılıq-

dır. Subtropik meyvə olan narçılıq bur-

da  daha  çox  inkişaf  etmişdir.  Rayonda 

pambıqtəmizləmə  zavodu,  toxuculuq 

fabriki,  elektromexanika,  konserv,  süd 

emalı zavodları və s. sənaye müəssisələri 

mövcuddur.  Xalq  sənəti  növlərindən 

xalçaçılıq, tikmə və toxuma sənətləri bu 

rayonda yaxşı inkişaf etmişdir. 2006-cı 

ildən Tərtərdə Müdafiə Sənayesi Nazir-

liyinin  tabeliyindəki  “Elektromexani-

ka”  zavodu  fəaliyyət  göstərir.  2010-cu 

ildə Tərtərdə “Gilan Holdinq” şirkətinə 

məxsus  süd  emalı  zavodu  fəaliyyətə 

başlamışdır.

Rayonda  24  tarix  və  mədəniyyət 

abidəsi - 3 məscid, 15 kurqan, 2 nekro-

pol,  2  yaşayış  yeri,  1  buzxana,  1  türbə 

var.  Onlardan  1  ədədi  dünya,  15  ədədi 

ölkə əhəmiyyətli arxeoloji abidə, 7 ədədi 

yerli əhəmiyyətli memarlıq, 1 ədədi isə 

yerli əhəmiyyətli arxeoloji abidədir.

2005-ci  ilin  avqust  ayının  20-dən 

etibarən Tərtər rayon qəzeti “Yeni Tərtər” 

adı ilə nəşr edilməyə başlamışdır.