Kbt я25 uot (059) Baş redaktor

Ə d ə b i y y a t

Kimya və həyat [Mətn] 

/S.Mehdiyev; red. 

B.Zeynalov; AzSSR EA, 

Y.Məmmədəliyev ad. Neft-

Kimya Prosesləri İn-tu.- 

Bakı: Elm, 1984.-61 s.

Kimya təbiətlə yarışır 

[Mətn] /S.Mehdiyev; red. 

M.Mərdanov; AzSSR EA, 

Y.Məmmədəliyev ad. Neft-

Kimya Prosesləri İn-tu.-

Bakı: Elm, 1978.-35 s.

Soltan Mehdiyev Cəfər 

oğlu  [Mətn] //Azərbaycan 

Sovet Ensiklopediyası:10 

cilddə.-Bakı, 1982.-C.

VI.-S.468.

İ n t e r n e t d ə

www.anl.az

www.az.wikipedia.org

www.ismayilli-mks.webs.

com

 www.science.az

2

Akademik

---

360

Kimya.Biologiya.Tibb

160 

illiyi

Kərim bəy Mehmandarov 

1854-1929  

DEKABR

Kərim  bəy  (Əbdülkərim  Musta-

fa bəy oğlu) Mirzə Mustafa bəy oğlu 

Mehmandarov 1854-cü il dekabr  ayı-

nın 2-də Şuşa şəhərində doğulmuşdur. 

1872-ci  ildə  Bakı  şəhər  gimnaziya-

sını  bitirmiş,  Sankt-Peterburq  Tibb 

Cərrahlıq Akademiyasına daxil olmuş, 

1877-ci  ildə  akademiyanı  tamam-

layıb  Sankt-Peterburq  klinik  hərbi 

xəstəxanasında həkim işləmiş və yenicə 

başlanmış Rusiya-Türkiyə müharibəsi 

ilə  əlaqədar  Dunayda  döyüşən  ordu-

nun  sanitariya  dəstələrindən  birinə 

göndərilmiş,  bir  il  üç  ay  cəbhədə  ol-

muşdur.  

1873-cü ildə Azərbaycana dönmüş, 

Yelizavetpol  quberniyasının  Cavan-

şir qəzasında həkim kimi çalışmışdır. 

Sonra  Şuşa  şəhərinə  dəyişilmişdi. 

Şəhərdə  çalışarkən  ictimai  işlərdə  də 

fəal  iştirak  etmişdir.  Kərim  bəy  “Di-

fai”  partiyasının  Şuşa  komitəsinin 

sədri olmuşdur.

 1905-ci ildə erməni-müsəlman da-

vasında Şuşanın müdafiəsini təşkil et-

miş, müsəlmanları kütləvi qırğınlardan 

qorumuşdur.  Həmin  dövrdə  şəhərin 

müsəlmanlar yaşayan aşağı hissəsində 

xəstəxana  və  yetim  qalmış  uşaqlar 

üçün  məktəb  də  açmışdı.  Mehman-

darov  “Şuşa  xeyriyyə  cəmiyyəti”nin 

sədri kimi də geniş fəaliyyət göstərmiş, 

şəhərdə keçirilən bütün mədəni-kütləvi 

tədbirlərə başçılıq etmişdir. Şəhər klu-

bunda  tibbin  müxtəlif  sahələrinə  dair 

müntəzəm  surətdə  mühazirələr  oxu-

muş, xeyriyyə tədbirlərindən əldə olu-

nan vəsaiti kasıblara, daha çox ehtiya-

cı olan tələbələrə paylamışdır.

1907-ci  ildə  Qarabağda  yatalaq 

xəstəliyinə  qarşı  fəal  mübarizə  apar-

mışdır.  1911-ci  ildə  Əbdülkərim  bəy 

Mehmandarovun səyi nəticəsində Şu-

şada ilk rus-tatar qız məktəbi açılmış-

dır. Elə həmin il o, Şuşa şəhər həkimi 

vəzifəsinə keçirilmişdir.

Mehmandarov çar hökumətinin bir 

çox  mükafatlarını  almışdır.  1880-ci 

ildə  ikinci  dərəcəli  “Müqəddəs  Sta-

nislav”,  1897-ci  ildə  ikinci  dərəcəli 

“Müqəddəs Anna”,  1911-ci  ildə  dör-

düncü dərəcəli “Müqəddəs Vladimir” 

ordenləri ilə təltif edilmişdir.

Azərbaycan  Xalq  Cümhuriyyəti 

dövründə də  Mehmandarov  səhiyyənin 

inkişafında yaxından iştirak etmişdir. 

Sovet  hakimiyyəti  illərində,  1923-

cü ildə Şuşa şəhər xəstəxanasının baş 

həkimi təyin olunmuşdur. 

Vaxtilə  “Difai”  partiyasının  üzvü 

olması ittihamı ilə hökumət tərəfindən 

incidilmiş,  müsavatçı,  xalq  düşməni 

kimi  məruz  qaldığı  fiziki  və  mənəvi 

iztirablar onun 1929-cu ildə ölümü ilə 

nəticələnmişdir.