issiqlik
o‘tkazuvchanlik deyiladi.
Turli moddalarning issiqlik o‘tka
zuvchanligi turlicha. Buni quyidagi
tajribada ko‘rish mumkin (75-rasm). Sterjendan bir xil uzoqlikda
107
mis, temir, alu
miniy, yog‘ochdan yasalgan bo‘laklarni mahkamlaylik.
Bo‘laklar uchiga gu
gurt cho‘p
larini shamga o‘xshab oson eriydigan
modda bilan yopishtiraylik. Bo‘
lak lar mahkam
langan o‘rtadagi diskni
sekin qizdiraylik.
74-rasm.
75-rasm.
Issiqlik o‘tkazuvchanligining katta-kichik
ligiga qarab gugurtlar
birin-ketin tushib ketgan
ligini ko‘ramiz. Jadvalga qarab gugurtlar qaysi
tartibda tushishini ayting.
4-jadval
Modda
Issiqlik o‘tkazuv-
chanlik, W/(m · K)
Modda
Issiqlik o‘tkazuv-
chanlik, W/ (m · K)
Kumush
418
Suv
0,600
Mis
395
Beton
0,11–2,33
Alyuminiy
209
Qog‘oz
0,140
Temir
73
Paxta
0,042
Po‘lat
50
Yog‘och
0,2
G‘isht (qizil)
0,77
Shisha momiq
0,04
76-rasm.
Suyuqliklarning issiqlikni qanday o‘t
kazishini
o‘rga nish uchun quyidagicha tajriba o‘tkazaylik.
Uzun pro
birka olib, uning tagiga muz bo‘laklarini
solaylik. Usti dan esa metall sharcha bilan bostirib
qo‘yaylik. Sharcha ustidan suv quyib, rasmda
ko‘rsatilgan holat
da yuqori qismidan qizdiraylik.
Dastlab suv isib bug‘
lanadi, so‘ngra yuqori qismi qaynay bosh
lasa-
da, probirka tagidagi muz erimasdan turadi (76-rasm). Sababi haqida
o‘ylab ko‘ring.
Havo ham suyuqlik kabi issiqlikni yomon o‘tkazadi. Yonib
turgan gugurt yoki qizigan pechka yaqiniga qo‘limizni yaqin tutib,
kuydirmasdan tura olamiz.
|
