Kesim va uning turlari Reja

Kesim va uning ifodalanishi Ega anglatgan predmetning predikativ belgisini ifodalaydigan, ega haqidagi hukmni bildiradigan bosh bo‘lak kesim deyiladi. Kesim o‘zida predikativlikni aks ettiradigan, gapni grammatik jihatdan shakllantiradigan bosh bo‘lak hisoblanadi. Kesim ifoda materialiga ko‘ra (qaysi so‘z turkumi bilan ifodalanishiga ko‘ra) ikki turga ajratiladi: 1) fe’l kesim; 2) ot kesim.

• Kesim va uning ifodalanishi Ega anglatgan predmetning predikativ belgisini ifodalaydigan, ega haqidagi hukmni bildiradigan bosh bo‘lak kesim deyiladi. Kesim o‘zida predikativlikni aks ettiradigan, gapni grammatik jihatdan shakllantiradigan bosh bo‘lak hisoblanadi. Kesim ifoda materialiga ko‘ra (qaysi so‘z turkumi bilan ifodalanishiga ko‘ra) ikki turga ajratiladi: 1) fe’l kesim; 2) ot kesim.

Kesimning sifat bilan ifodalanishi: O‘rmon ichi sersoya, salqin. (P.Q.) Uning bo‘yi baland edi. (P.Q.) Kesimning son bilan ifodalanishi: Besh karra besh-yigirma besh. Qayiq kattagina, eshkagi to‘rtta edi. (P.Q.) So‘zimiz, va’damiz, ahdimiz bitta, do‘stlikda yaratgan baxtimiz bitta. (Maqol) Kesimning ot bilan ifodalanishi: Endi navbat sizniki. (P.Q.) Sen uning kimi bo‘lasan? (Ch.Aytmatov) Bir kishi hamma uchun, hamma bir kishi uchun.(Maqol) Kesimning harakat nomi bilan ifodalanishi: Bir ko‘rgan bilish, ikki ko‘rgan tanish. (Maqol) Kesimning ravish bilan ifodalanishi: Podshoni kuyov qilishga havasmandlar ko‘p edi. (P.Q.) Kesimning modal so‘z bilan ifodalanishi: Oy tunda kerak, aql kunda kerak. (Maqol) Tengdoshlari ichida undan tez chopadigani, chillak otishda undan ustasi yo‘q.(P.Q.)

• Kesimning sifat bilan ifodalanishi: O‘rmon ichi sersoya, salqin. (P.Q.) Uning bo‘yi baland edi. (P.Q.) Kesimning son bilan ifodalanishi: Besh karra besh-yigirma besh. Qayiq kattagina, eshkagi to‘rtta edi. (P.Q.) So‘zimiz, va’damiz, ahdimiz bitta, do‘stlikda yaratgan baxtimiz bitta. (Maqol) Kesimning ot bilan ifodalanishi: Endi navbat sizniki. (P.Q.) Sen uning kimi bo‘lasan? (Ch.Aytmatov) Bir kishi hamma uchun, hamma bir kishi uchun.(Maqol) Kesimning harakat nomi bilan ifodalanishi: Bir ko‘rgan bilish, ikki ko‘rgan tanish. (Maqol) Kesimning ravish bilan ifodalanishi: Podshoni kuyov qilishga havasmandlar ko‘p edi. (P.Q.) Kesimning modal so‘z bilan ifodalanishi: Oy tunda kerak, aql kunda kerak. (Maqol) Tengdoshlari ichida undan tez chopadigani, chillak otishda undan ustasi yo‘q.(P.Q.)