Issiqlik hosil boiish manbalari - issiqlik ajralib chiqadigan to'rt zonani ajratib ko'rsatish mumkin:
rasm). Bu kesish yuzasi bilan kontaktda bo'lgan orqa yuzaning
1-2-7-8 kontur bilan chegaralangan maydonchasida sodir bo'ladi. Bunda ishqalanish kuchlarining bajargan ishi quyidagiga teng bo'ladi:
4) Yorilish tekisligining oldida joylashgan metallning plastik deformatsiyalanishi uchun sarfbo'lgan ish - Q4 issiqlik ajratib chiqaru-vchi to'rtinchi manbadir (5.2-rasm). Yorilish tekisligi yaqinidagi metallning mikroqattiqligi ortadi, bu esa ichki qoldiq kuchlanishlarn-ing o'sishiga olib keluvchi plastik deformatsiyadan xabar beradi. Kesish jarayoni odatda yetarli darajada uzoq davom etadigan va
keskin o'zgarishlarsiz bo'lgani sa-babli, kesish vaqti davomida ajralit chiqayotgan issiqlik miqdor to'xtovsiz ravishda kesish zonasidai chiqib ketadi (5.3-rasm). Kesish zo nasidan chiqib ketayotgan issiqli miqdori quyidagicha taqsimlangar
qx - qirindini qizdiradigan va qi rindi bilan birga chiqib ketuvchi issiqlik miqdori;
q2 - keskichning kesuvchi qisr metalini qizdiradi va keskich tanas ning barcha massasi bo'yicha ast sekin tarqaluvchi issiqlik miqdor 9
3 - ishlanayotgan zagotov metaliga o'tib, uni qizdiruvchi siqlik miqdori;
q4 - kesish zonasidan atrofd; muhitga o'tuvchi issiqlik miqdor <7
5-asbob kesuvchi tig'i matei lining chegaradosh qatlami temj raturasining ko'tarilishiga olib luvchi issiqlik miqdori.
Issiqlik balansi — ma'lum vaqt oralig'ida kesish zonasida ajralib chiqayotgan issiqlik miqdorining shu vaqt oralig'ida kesish zonasidan chiqib ketayotgan issiqlik miqdoriga tengligidir. Issiqhk balansining tengla-masi quyidagi ko'rinishga ega:
(5.1)
Issiqlik balansi tenglamasining miqdoriy ifodalanishi zagotovka va asbob materiallarining fizik-kimyoviy xossalariga, kesuvchi asbobning geometrik parametrlariga, kesish rejimi elementlariga va ishlov berish sharoitiga bog'liqdir. Issiqlik balansi tenglamasining chap va o'ng qismlari tashkil etuvchilarining kesish tezligiga qarab o'zgarishini tahlil qilish quyidagi natijalarni beradi (% hisobida; 5.1-jadvalga qarang).
Bunday tahlil natijasi kesish rejimi bo'yicha umummashinasozlik me'yortivlari 45 markali uglerodli konstruksion po'latlarni T15K6 markali qattiq qotishma plastinkali keskich bilan yo'nishda amalda foydalanish uchun kesish tezligini ^=100...200 m/min oralig'ida qabul qilishni tavsiya etadi.