Kimyoviy analiz metodlari ma’ruza matni

Kumush nitrat eritmasining konsentratsiyasini natriy xloridning titrlangan eritmasi bo‘yicha aniqlash. Tozalab yuvilgan byuretka ku- mush nitrat eritmasi bilan chayqib tashlanadi, shundan so‘ng unga AgNO₃ eritmasi to‘ldiriladi va byuretka titrlash uchun tayyorlana- di. Sig‘imi 10 ml bo‘lgan toza pipetka natriy xlorid eritmasi bilan chayqab tashlanadi va NaCl eritmasidan 10,00 ml o‘lchab olib ko- nussimon kolbaga solinadi, so‘ngra 1–2 tomchi indikator (to‘yingan yoki 1 ml 5% li) K₂CrO₄ eritmasi qo‘shiladi. Ana shundan keyin aralashmaning sariq rangi kumush nitratning ortiqcha bir tom- chisidan qizg‘ish rangga o‘tguncha titrlanadi. AgNO₃ eritmasining oxirgi tomchilari sekin, suyuqlikni qattiq chayqatib turgan holda qo‘shiladi. 2–3 marta titrlash natijalari bo‘yicha kumush nitrat ish- chi eritmasining konsentratsiyasi hisoblab chiqiladi.
Masalan, konsentratsiyasi 0,01057 n bo‘lgan 10,00 ml natriy xlorid eritmasini titrlash uchun o‘rtacha 10,2 ml kumush nitrat eritmasidan sarflangan bo‘lsin. Unda:

3 3
^NAgNO ^⋅VAgNO ^{= N}NaCl ^⋅VNaCl

^NAgNO_3
= 0, 01057⋅10, 00 _{= 0, 01030 n}
10,26

AgNO₃ eritmasining normalligini odatdagi usulda topib, u AgNO₃ ning xlor bo‘yicha titriga aylantirilsa, namuna tarkibidagi xlorning miqdorini hisoblash ancha osonlashadi. Masalan, ku- mush nitrat eritmasining xlorga nisbatan normalligi 0,01030 bo‘lsa, u holda:

^TAgNO₃ / NaCl
= ^{0, 01030⋅35, 46} = 0, 0003653 g/ml ga teng.
1000

Bu qiymat titrlash uchun sarf bo‘lgan AgNO₃ eritmasining millilitrlar soniga ko‘paytirilsa, titrlanayotgan eritmaning sarf- langan hajmida necha gramm Cl^– ioni borligi kelib chiqadi.

5.