Kiri sh oziq-ovqat xavfsizligi fanini o`qitishning asosiy maqsadi va vazifalaridan

1-MAVZU.
OZIQ-OVQATDAGI POTENSIAL XAVFLI MODDALARNING SINFLANISHI VA ULARNI IFLOSLANISHINING ASOSIY YO’LLARI
Reja:

K I R I SH

• Oziq-ovqat xavfsizligi fanini o`qitishning asosiy maqsadi va vazifalaridan biri bu oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarishda ishlatiladigan xom-ashyolar tayyor mahsulotlar tarkibidagi fizik kimyoviy o`zgarishlarni mavjud xavflarni o`rganish, ularni aniqlash usullarini yuqri olib borishni inistitutda olgan bilimlarini amalyoda qo`llash masalasi ya`ni oziq-ovqat xavfsizligini ta`minlab olish bugungi kunning injiner texnologlari oldida ko’yilgan asosiy vazifalardan biridir oziq-ovqat xavfsizligi faniga qo’yiladgan asosiy masalalar.

"Oziq-ovqat xavfsizligi" ta`minlash uchun tadqiqot asosida to`liq aniq o`rtacha namuna olish yotadi. Chunki tadqiqot usuli qanchalik mukammal bo`lmasin ajratilgan namuna tahlil qilinayotgan moddani to`liq xarakterlansa tadqiqotni ma`nosi qolmaydi. Shuning uchun xavfsizligini ta`minlashning asosiy bosqichi namuna olish va uni laboratoriya nazoratidan o`tkazish bilan amalga oshiriladi.

• "Oziq-ovqat xavfsizligi" ta`minlash uchun tadqiqot asosida to`liq aniq o`rtacha namuna olish yotadi. Chunki tadqiqot usuli qanchalik mukammal bo`lmasin ajratilgan namuna tahlil qilinayotgan moddani to`liq xarakterlansa tadqiqotni ma`nosi qolmaydi. Shuning uchun xavfsizligini ta`minlashning asosiy bosqichi namuna olish va uni laboratoriya nazoratidan o`tkazish bilan amalga oshiriladi.
•  

Oziq-ovqat mahsulotlarining kimyoviy tarkibiga noorganik va organik moddalar kiradi. Noorganik moddalarga suv va mineral moddalar, organik moddalarga esa uglerodlar, yog‘lar, oqsillar, fermentlar, vitaminlar, organik kislotalar, fenol birikmalari, rang, hid beruvchi moddalar va boshqalar kiradi. Shuning uchun xam oziq-ovqat mahsulotlari shu moddalarning qanday miqdorda, qanday holatda uchrashiga qarab bir- biridan keskin farq qiladi. Ularda yuqorida ko‘rsatilgan kimyoviy moddalarning miqdori standart bilan belgilanadi.
Oziq-ovqat mahsulotlarining ahamiyatini kishi ehtiyojlarini qondirishi darajasiga qarab uchga bo‘lish mumkin.
Oziq-ovqat xom ashyosi va mahsulotlari tarkibida bo‘ladigan oziq moddalarga oqsillar, uglevodlar, yog‘lar, organik kislotalar, vitaminlar, bo‘yoqlar, xushbo‘y hidli, oshlovchi va mineral moddalar mansub bo‘lganligi tufayli ular to‘yimli, mazali va xushbo‘y hidli va boshqalar yoritiladi.
Ba’zi oziq-ovqat mahsulotlari (qand, yog‘, tuz)ning tarkibida faqat bir xil moddalar bo‘ladi, ba’zilari esa (go‘sht, tuxum, shirinliklar) bir necha xil moddalardan tashkil topadi. Sut, sabzavot, meva va don mahsulot lari tarkibida kishi organizmi uchun zarur bo‘lgan hamma moddalar va elementlar mavjud.