Kirish Ish haqi hisoblashga asos bo‘lib xodimlarning tasdiqlangan shtatlar jadvali, tashkilotning ishga qabul qilganlik, bo‘shatganlik va ish haqi stavkalariga muvofiq joydan joyga ko‘chirish haqidagi buyruqlari, 421

Ushlanmalari bo’yicha ma’lumotnoma tuzish

Birinchisi, mehnat bozoridagi talab va taklif. Mehnatga haq to'lash miqdori taklif bo'yicha narx va talab bo'yicha narx qonunlariga muvofiq o'zgarishi mumkin. Talab taklifdan oshib ketganda, muayyan turdagi mehnatning narxi muvozanat narx nuqtasidan yuqori bo'ladi. Hozirgi vaqtda ilmiy-texnikaviy inqilob ta'sirida yuqori malakali ishchilarga bo'lgan talab to'liq qondirilmayapti va bu o'rtacha va yuqori malakali mutaxassislarning ish haqining oshishiga olib keladi. Oliy ma'lumot. Boshqa tomondan, ko'p hollarda malakasiz mehnatga talab pasayib bormoqda, bu esa o'rta ma'lumotga ega bo'lmagan odamlarning daromadlariga salbiy ta'sir ko'rsatmoqda. Mehnatga haq to'lash miqdoriga ta'sir qiluvchi ikkinchi bozor omili mehnat bozoridagi raqobat yoki monopoliyadir. Bu yerda raqobat tabiiy ravishda ish haqi darajasining muvozanat bahosiga yaqinlashishiga olib keladi. Bu shuni anglatadiki, raqobat daromadlarni tenglashtiruvchi rol o'ynaydi. Oddiy qilib aytganda, mehnat bozori printsipni tasdiqlaydi: harbiy ish uchun teng haq to'lash. to'qqiz Siz mehnat bozorida muvozanat grafigini joylashtirishingiz mumkin! Chiqish. Shunday qilib, ish haqi miqdori bir qancha omillarga bog'liq bo'lib, ular quyidagilardan iborat: ishchi kuchini takror ishlab chiqarishga sarflangan yashash xarajatlari, ishchilarning malaka darajasi, mehnat unumdorligi darajasi, iqtisodiy va iqtisodiy rivojlanish darajasidagi milliy farqlar. turli mamlakatlardagi ijtimoiy hayot sharoitlari. Bu omillarga qo'shimcha ravishda bozor omillari: talab, taklif, raqobat, monopoliyani ham o'z ichiga oladi.
Qisqa xulosa
Хo’jalik yurituvchi subyektlarda mehnat va unga haq to’lash hisobi korxonaning hisob tizimida muhim ahamiyatga egaligi va u mehnatning son hamda sifati, iste’molga yo’naltiriladigan mablag’lardan foydalanish ustidan operativ nazoratni ta’minlashga qaratilgan.
Mehnatga haq to’lashda ishning sifatini, ishlab chiqarish normalarini bajarilishini hisobga olish va ish haqi hisoblashning ma’lum tartibini belgilash bo’yicha nazariy hamda amaliy tavsiyalar berilgan.
Ish haqini hisoblash kaydnomasi ish haqi bo‘yicha xodimlar bilan hisob- kitobni rasmiylashtirish uchun asosiy xujjatdir. Bu xujjatda har bir tabel raqami, xodimlarning toifasi hamda to‘lov va ushlab qolish turlari bo‘yicha tuziladi.
Ish haqini hisoblash vedomostining oxirgi ko‘rsatkichi to‘lov vedomostini to‘ldirish uchun xamda xodimga ish haqi berish uchun asos bo‘lib xizmat qiladi.
Ishchi va xizmatchilarga ish haqi bo‘yicha hisoblashishlarni olib borish buxgalteriya hisobining schyotlar rejasida quyidagi schyotlardan foydalanish ko‘zda tutilgan:

6710-“Mehnat haqi bo‘yicha xodim bilan hisoblashishlar”;

6720-“Deponentlangan ish haqi”.
6710-“Mehnat haqi bo‘yicha xodim bilan hisoblashishlar” hisobvarag‘ining kredit tomonida mehnat haqi, davlat ijtimoiy sug‘urtasi bo‘yicha nafaqalar, pensiyalar va boshqa shu kabi summalarning hisoblab yozilishi aks ettiriladi. 6710-“Mehnat haqi bo‘yicha xodim bilan hisoblashishlar” hisobvarag‘ining debet tomonida hisoblangan mehnat haqini to‘lash va undan ushlanmalar aks ettiriladi.
6720-“Deponentlangan ish haqi” hisobvarag‘ida olinmagan ish haqi bo‘yicha xodimlarga bo‘lgan qarzlar aks ettiriladi.
Mehnat shartnomalariga yoki ishlar bajarish va xizmatlar ko‘rsatish predmeti bo‘lgan fuqarolik-huquqiy tusdagi shartnomalarga muvofiq jismoniy shaxslarga hisoblanadigan va to‘lanadigan barcha to‘lovlar mehnatga haq to‘lash tarzidagi daromadlar deb e’tirof etiladi (Soliq kodeksining 172-moddasi). Ya’ni bu holatda daromadlarga mehnat shartnomasiga ko‘ra majburiyatlarni bajarganlik uchun haq sifatida olingan daromadlar (ish haqi, mukofotlar va boshqa to‘lovlar), shuningdek fuqarolik-huquqiy majburiyatlar - pudrat, o‘zaro xizmat ko‘rsatish, topshiriq shartnomalari bo‘yicha to‘lov sifatida olingan haq va boshqalar kiradi.
Mehnat haqining miqdori ish beruvchi bilan xodim o‘rtasidagi kelishuvga binoan belgilanadi (Mehnat kodeksining 153-moddasi). Bunda mehnat haqi qonun hujjatlari bilan belgilangan eng kam miqdordan oz bo‘lishi mumkin emas va uning eng ko‘p miqdori biron bir tarzda cheklanmaydi.