Kirsh Texnologiya va dizayn fanining maqsadi va vazifalari

ELEKTROTEXNIKA ISHLARI

Kavsharlashda simlar, kavshar, flyuslar turlari
Kavsharlash asosida elektr montaj ishlarini bajarish ish o`rni
Kavsharlash asosida elektr montaj ishlarini bajarish ish asboblari
Kavsharlash asosida elektr montaj ishlarini bajarish usullari
Elektrotexnika bilan bog`lq kasb-hunar turlari

3. 
   UY-RO`ZG`OR BUYUMLARINI TA`MIRLASH
   

Shahar va qishloq uylarida suv, gaz, elektr energiyasi va issiqlik ta`minoti tizimi va undan foydalanish qoidalari
Uy va xonadonlarni ta`mirlash ishlarining asosiy turlari. Uy va xonadonlarni ta`mirlashda qo`llaniladigan asosiy ish asboblari
2.2. Texnologiya va dizayn fanining xalq turmishidagi o‘rni.
Mazkur fanni o‘qitishda umumiy o‘rta ta’lim maktablari texnologiya ta’limi darslari bilan bevosita aloqada bo‘lib, O‘zbekistondagi ishlab chiqarish turlari va zamonaviy taraqqiyot yo‘nalishlari, texnologik jarayonlar, yangi texnika, ilg‘or texnologiyalar, fan texnika taraqqiyotini jadallashtirish omillari va istiqbollari, ishlab chiqarish texnologiyasi, ishlab chiqarishni tayyorlashga oid texnologik hujjatlar, yog‘ochga ishlov berishga oid kasb-hunar turlari, metallga ishlov berishga oid xalq xunarmandchiligi soxalari hamda mahsulotlarni tayyorlash usullari haqida o‘quvchilarga bilim berilsa dastur mazmuniga mos keladi.
Fanni o‘qitishda zamonaviy axborot va pedagogik texnologiyalar.
Talabalarning mazkur fanni o‘zlashtirishlari uchun o‘qitishning ilg‘or va zamonaviy usullaridan foydalanish, yangi axborot-pedagogik texnologiyalarni tadbiq qilish muhim ahamiyatga egadir. Fanni o‘qitishda plakatlar, chizmalar, namunalar, yo‘riqnomalar, texnologik xaritalar, ko‘rgazmali texnik vositalardan, kompyuter texnikasi, kinofilm, videofilm, diafilm, slayd va elektron versiyalardan, yangi pedagogik texnologiyalar asosida o‘qitish, bilim, ko‘nikma va malakalarni hosil qilish ko‘zda tutiladi.
Fan bo‘yicha talabalarning bilim, ko‘nikma va malakasiga qoyiladigan talablar. Texnologiya va dizayn”fanini o‘zlashtirish jarayonida amalga oshiriladigan masalalar doirasida o‘quvchilar yog‘ochning xususiyatlari to‘g‘risida boshlang‘ich bilimlarni egallash, ularni rejalash, yo‘nish, arralash, teshish, pardozlash ishlari va bu ishlarni bajarishda ishlatiladigan qo‘l va elektr asboblarining tuzilishi, ishlashi, dastgohlar, elektr va mexanizatsiyalashtirilgan jihozlar, mashinalar elementlari, yangi texnika va ilg‘or texnologiya asoslari, texnologik xaritalar, ularni tuzish va foydalanish, xavfsizlik texnika qoidalari,sanitariya-gigiyena talablari, o‘quvchilar metallarning xususiyatlari to‘g‘risida boshlang‘ich bilimlar, rejalash, ishlov berish, pardozlash ishlari va bu ishlarni bajarishda ishlatiladigan qo‘l hamda elektr asboblarining tuzilishi, ishlashi, dastgohlar, elektr va mexanizatsiyalashtirilgan jihozlar, mashina elementlari, yangi texnika, ilg‘or texnologiya asoslari, texnologik xaritalar, ularni tuzish va foydalanish, texnologiya qonunchiligi hamda xavfsizlik texnika qoidalari, sanitariya-gigiyena talablari, o‘quvchilar elektr montaj ishlarida ish o‘rnini tashkil qilish; elektr o‘tkazish simlarining turlari; elektr o‘tkazgichlarni montaj qilish izolyatsiyalash ishlari; elektr asboblari; elektr o‘tkazish simlarini montaj qilish hamda ish asboblari bilan bilan ishlash usullari, pol qoplamalari hamda mebellarning laklangan va qoplamali yuzalarini saqlash tadbirlari va kichik ta’mirlash ish usullari; yurtimiz me’morchiligi tarixi, xona intereri hamda jihozlanish dizayni; sohaga oid yurtimizda tarkib topgan an’analar hamda zamonaviy taraqqiyot yo‘nalishlari; xona va fanlar bo‘yicha o‘quv kabinetlarida mebel va qo‘shimcha jihozlarni joylashtirish sxematik tasviri hamda eskizlarini tayyorlash to‘g‘risida,
O‘zbekistondagi ishlab chiqarish turlari va tarkibi, ularning bir-biriga bog‘liqligi; tex¬nologik jarayonlar, yangi texnika, ilg‘or texnologiyalar; texnologiya predmetiga mexanik ta’sir etish orqali amalga oshiriladigan texnologik jarayonlar; ishlab chiqarishdagi kimyoviy va fizik-texnologik jarayonlar; fan-texnika taraqqiyotini jadallashtirish omillari va istiqboli; ishlab chiqarish texnologiyasi; ishlab chiqarishni tayyorlashga oid texnologik hujjatlar to‘g‘risida tasavvurga ega bo‘lishi kerak;dizayn talablari darajasidagi ro‘zg‘orbob va xaridorgir buyumlarni tayyorlashni, ro‘zg‘orbob hamda xaridorgir, dizayn talablari darajasidagi buyumlarni, bitta xonani yoritish zanjiri sxemasini tuzish; maishiy elektr asboblarini elektr manbaiga ulash, ularning atrof-muhit va inson sog‘ligiga ta’siri; elektr energiyasini tejamli ishlatish usullari; kavsharlash asosida elektr montaj ishlarini bajarish ish o‘rnini tashkil qilish; kavsharlashda simlar, kavshar, flyuslar turlari; kavsharlash asosida elektr montaj ishlarini bajarish ish asboblari hamda ish usullari; elektr montaj ish asboblari turlari va ularda ishlash usullari; elektr bilan ishlovchi sodda uskuna va jihozlar tayyorlashni, taklif etilgan yechimlar asosida xonalarni jihozlash; shahar va qishloq uylarida suv, gaz, elektr energiyasi va issiqlik ta’minoti tizimi va undan foydalanish qoidalari; uy va xonadonlarni ta’mirlash ishlarining asosiy turlari; ta’mirlashda qo‘llaniladigan zamonaviy qurilish materiallari; mahsulot ishlab chiqarishni nazorat qilish, o‘lchash va taqqoslash texnologiyalari; kadrlarni tayyorlash, malakasini oshirish yo‘na¬lishlari, tartibi va standartlari; mulk¬chilik turlari, marketing va menejment faoliyatining rivojlanishi; zamonaviy ishlab chiqarishning bozor munosabati bilan uzviyligi; olinadigan daromad va uni taqsimlash qoidalari; texnologiyani unumli tashkil etish, tejamkorlik va ishbilarmonlik asoslari; texnologiyani ilmiy tashkil etish; tabiatni muhofaza qilish;
o‘quvchilar yog‘ochga va metallarga ishlov berish jarayonlari bilan uyg‘unlashtirilgan xalq hunarmandchiligi texnologiyalari; hunarmandlarning bozor munosabatlari asosidagi faoliyatlari, uyushmalari va uning istiqbollari; hunarmandchilik bo‘yicha ko‘rgazma va tanlovlarni tashkil qilish va ishtirokchilarni tanlash qoidalari; hunarmandlari tomonidan eksport va ichki bozor uchun ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar; xalq hunarmandchiligida foydalanilayotgan nodir materiallar.
XULOSA
Xulosa qilib aytadigan bo’lsak “Texnologiya va dizayin” darsligi insonlar hayotida muhim o‘rin tutuvchi amaliy texnologiya faoliyatiga tayyorgarlik ko‘rishda
muhim o‘rin tutadi. Voyaga yetib, qaysi kasbni egallamang, kim bo‘lmang, “Texnologiya va dizayin” fanidan olgan bilim va ko‘nikmalaringiz Sizga hayotda, albatta, naf keltiradi. “Texnologiya va dizayin” darslarida materialshunoslik, asbobuskunalar, moslamalar va ulardan foydalanishga oid bilimlarni o‘zlashtirasiz. Mahsulot ishlab chiqarish va uyro‘zg‘or buyumlarini ta’mirlashga oid ko‘nikma va malakalarga ega bo‘lamiz
Fan-texnika taraqqiyotini jadallashtirishning asosiy yo‘nalishlari. Zamonaviy fan-texnika taraqqiyoti yutuqlarini egallash, ishlab chiqarishning fan yutuqlari va texnologiya ko p sarfianadigan tarmoqlarini jadal rivojlantirish kerak. Fan-texnika taraqqiyotini jadallashtirishning asosiy yo‘nalishlari. Zamonaviy fan-texnika taraqqiyoti yutuqlarini egallash, ishlab chiqarishning fan yutuqlari va texnologiya ko’p sarfianadigan tarmoqlarini jadal rivojlantirish kerak.
Sanoat moddiy ishlab chiqarishning yetakchi tarmog‘i bo‘lib, u butun xalq xo'jaligining rivojlanishi darajasini belgilab beradi. Sanoatda ishlab chiqarish qurollari va vositalari hamda xalq iste'moli mollarining asosiy qismi bunyod etiladi.
Texnologiya predmeti (kishi texnologiyai yo‘naltirilgan buyum)ga bo‘lgan t a ’sir xarakteriga qarab sanoat konchilik sanoati va ishlov berish tarmoqlariga b o ‘linadi„
Birinchi tarm oq, ruda, ko‘mir, neft, gaz va boshqa tabiiy xomashyo qazib olish, gidroelektrostansiyalar va boshqa korxonalarni o‘z ichiga oladi. Ikkinchi tarm oqqa esa qora va rangli metallar, prokatlar, kimyoviy va neft-kimyo mahsulotlari, qurilish materiallari, o‘rm onchilik, oziq-ovqat va boshqa xalq iste’moli mollari mahsulotlari ishlab chiqarish korxonalari, atom, issiqlik elektrostansiyalari kiradi.
Fan-texnika taraqqiyoti korxonada texnikani, ishlab chiqarish texnologiyasini uzluksiz takomillashtirishda, ijtimoiy texnologiya m ahsuldorligining o‘sishiga va ish sharoitlarining yaxshilanishiga olib keluvchi m ehnatni va boshqarishni tashkil etishda namoyon boiadi. Texnologik jarayonlar o ‘zgaruvchan b o ‘lib, texnika taraqqiy etgan sari to‘xtovsiz ravishda ratsionallashtirilib boriladi. Texnika taraqqiyoti texnologiya, texnologiya vositalari va qurollarining har to m o n lam a takom illashuvidan ham da ishlab chiqarishni ilg‘or tajribaga asoslangan holda zamonaviy fan va texnika yutuqlarini qoilash orqali tashkil etishdan iborat. Texnika taraqqiyotining asosiy vazifasi ijtimoiy texnologiyani har tomonlama tejash va ishlab chiqarishning yuqori su r’atlar bilan o ‘sishini ta ’m in lash d an iborat. Yangi texnika va texnologiya o ‘zining yaratilish davrida uch asosiy bosqichdan o ‘tadi. Bular ilmiy tadqiqot, loyiha-texnika jih atd an ishlab chiqish, ishlab chiqarishda o ‘zlashtirish. «Fantexnika — ishlab chiqarish» bosqichlari o‘zaro cham barchas bog‘langan. Fan-texnika taraqqiyotini o ‘zlashtirish m uddati va tezlashtirish su r’atlari m azkur zanjir halqalarini boshqarish va ularning o‘zaro ta’siri qanday tashkil etilganligiga bog‘liqdir. Korxonada fan-texnika taraqqiyoti ikki asosiy yo‘nalish bo‘yicha amalga oshiriladi. Birinchisi — bu mahsulotning yangi turlarini ishlab chiqarish, o'zlashtirish va ishlab chiqarilayotgan buyumlarning texnik-iqtisodiy xarakteristikalarini yaxshilashdir. Ikkinchisi — ilg‘or texnologik jarayonlarni joriy etish, ishlab chiqarishni mexanizatsiyalashtirish, intensivlashtirish, avtomatlashtirish, kimyolashtirish, gazlashtirish, davriy jarayonlarni 20 uzluksiz jarayonlar bilan almashtirish, toza va konsentrlangan m ahsulot ishlab chiqarish va hokazo. Bu ikki yo‘nalishning uzviy qo‘shib olib borilishi va bir-biriga ta’sirigina korxonada ham , butun xalq xo‘jaligida ham ishlab chiqarish samaradorligini yuksaltirishni ta’minlaydi. Korxonalarda fan-texnika taraqqiyoti sohasidagi tadbirlarni ishlab chiqishda «yangi mahsulot» tushunchasini to ‘g‘ri belgilab olish muhim ahamiyatga egadir. 0‘z texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlariga ko‘ra V atanimiz hamda chetel fani va texnikasidagi eng yangi yutuqlarga mos keluvchi yoki u ndan o‘zib ketuvchi buyumlar yangi mahsulotlar jumlasiga kiradi. har bir yangi mahsulot pasportga o‘zining asosiy texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlari aks ettirilgan texnik darajasi kartasiga ega. Texnik darajasi kartasi m azkur m ahsulotning ko‘rsatkichlarini Vatanimizda va chet ellarda ishlab chiqariladigan boshqa shunga o‘xshash namunalar bilan taqqoslaydi, shuningdek, mahsulotning patent jihatdan sof bo‘lishini tasdiqlaydi.