Kitab Elxan muellim indd

Ermənistanın Azərbaycana qarşı silahlı təcavüzü və işğalın ağır nəticələri
27
www.elkhan-suleymanov.az
edərək bu regionda bütün insanların təhlükəsizliyinin təminatı, 
bütün maraqlı olan tərəflərin danışıqları əsasında Abxaziyaya 
və Dağlıq Qarabağa geniş muxtariyyət verilməsini, insan hü-
quqlarına riayət edilməsini nəzərə almaqla, qaçqınların və ya-
şayış yerlərini məcburi dəyişmiş şəxslərin öz evlərinə qayıtması 
hüququ və onların reinteqrasiya olunması əsasında münaqişəyə 
cəlb olunan bütün tərəflərin danışıq predmeti olmalıdır” [25].
Avropa  Şurasının  Parlament  Assambleyasında  (AŞPA)  xü-
susi məruzəçi D.Atkinsonun 29 noyabr 2004-cü ildə təqdim et-
diyi məruzəsində (sənəd 10364) qeyd olunur ki, “Azərbaycan 
ərazisinin  mühüm  bir  hissəsi  hələ  də  erməni  quvvələri 
tərəfindən  işğal  olunub”.  D.Atkinsonun  məruzəsində  xüsusi 
qeyd olunur ki, “Azərbaycanın sərhədləri ölkənin 1991-ci ildə 
müstəqil  dövlət  kimi  tanınması  anında  beynəlxalq  səviyyədə 
tanınmışdı. Azərbaycanın ərazisinə Dağlıq Qarabağ regionu da 
daxil idi” (b.5, bölmə III) [26]. 
Bu məruzənin əsasında AŞPA “ATƏT-in Minsk Konfransının 
məşğul olduğu Dağlıq Qarabağ bölgəsi üzərində münaqişəyə 
dair”  1416  (2005)  saylı  qətnamə  qəbul  etmişdir.  Qətnamədə 
AŞPA-nın Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həll olunmamasından 
təssüfləndiyi, yüz minlərlə insanın hələ də köçkün olması və acı-
nacaqlı  şəraitdə  yaşaması, Azərbaycan  ərazisinin  əhəmiyyətli 
hissələrinin  hələ  də  erməni  qüvvələrinin  işğalı  altında  oldu-
ğu və separatçı qüvvələrin hələ də Dağlıq Qarabağ bölgəsinə 
nəzarət etdiyi bildirilmişdir. Assambleya hərbi əməliyyatların 
və  bundan  əvvəl  başlamış  kütləvi  etnik  düşmənçiliyin  qor-
xunc etnik təmizləmə anlayışını xatırladan genişmiqyaslı etnik 
qovulmalara və mono-etnik ərazilərin yaranmasına gətirib çı-
xarması ilə bağlı öz narahatlığını ifadə edərək bir daha təsdiq 
etmişdir  ki,  bir  dövlətin  ərazisindən  regional  ərazinin  ayrıl-
ması  və  müstəqilliyi  etnik  təmizlə mələrə  və  bu  cür  ərazinin 
digər dövlətə de-fakto birləşdirilməsinə gətirib çıxaran silahlı 
münaqişə yolu ilə deyil, yalnız bu ərazinin əhalisinin demok-
ratik dəstəyinə əsaslanan qanuni və dinc proses vasitəsilə əldə 
oluna bilər. Assambleya qətnamədə Azərbaycan ərazisinin mü-

---