Kitab Elxan muellim indd

Ermənistanın Azərbaycana qarşı silahlı təcavüzü və işğalın ağır nəticələri
10
www.elkhan-suleymanov.az
qətlə  yetirildi  ki,  bunların  əksəriyyəti  də  qadınlar,  uşaqlar  və 
qocalar idi. Bunlardan 49 nəfəri xilas olmağa çalışarkən dağlar-
da donmuş, 41 nəfəri xüsusi qəddarlıqla döyülərək qətlə yeti-
rilmiş, 35 nəfəri uzun sürən işgəncələrlə öldürülmüş, 11 nəfəri 
diri-diri  yandırılmış,  16  nəfəri  güllələnmiş,  10  nəfər  əzab  və 
işgəncələrə dözməyərək ölmüş, 2 nəfər xəstəxanada həkimlər 
tərəfindən  öldürülmüş,  2  nəfərin  başı  kəsilmiş,  digərləri  isə 
suda boğularaq, asılaraq, elertrik cərəyanına birləşdirilərək və s. 
qeyri-insani üsullarla qətlə yetirilmişlər. Etnik azərbaycanlılara 
qarşı cinayətlər Quqark, Kalinin, Gorus, Stepanavan, Vardenis, 
Masis,  Spitak,  Ararat,  Kirovakan,  İcevan,  Krasnoselo,  Yexek-
nadzor, Amasiya, Qafan, Abovyan, Sisyan, Sevan, Noyember-
yan, Meğri və digər rayonlarında xüsusi qəddarlıqla həyata ke-
çirilmişdir [2]. 
Etnik zəmində həyata keçirilən bu cinayət əməlləri rəsmi Ye-
revan tərəfindən qabaqcadan düşünülmüş və planlaşdırılmışdı. 
Belə  ki,  azərbaycanlıların  öz  tarixi  vətənlərindən  deportasiya 
edilməsinə,  onların  məskunlaşdığı  yaşayış  məntəqələrinə  hü-
cumlara Ermənistan hökumətinin məmurları, milis və prokuror-
luq əməkdaşları, rayon partiya komitələrinin katibləri rəhbərlik 
edirdi.  Şübhəsiz  ki,  SSRİ  rəhbərliyi,  xüsusən  də  M.Qorbaçov 
Ermənistan rəhbərliyinin bu cinayətkar əməllərindən xəbərdar 
idi. Lakin SSRİ rəhbərliyi Ermənistan ərazisində azərbaycanlı 
əhalisinə qarşı həyata keçirilmiş etnik təmizləmə faktlarına görə 
təhqiqatların aparılması barədə qərar qəbul etmədi, bu cinayət 
əməllərinin təşkilatçıları və icraçılarını məsuliyyətə cəlb etmədi. 
Qeyd edilməlidir ki, beynəlxalq hüquq normalarına əsasən 
hər hansı milli, etnik və ya dini qrupun üzvlərinin öldürülməsi, 
belə qrupun üzvlərinə ciddi bədən xəsarəti və ya əqli pozun-
tuların  yetirilməsi,  hər  hansı  qrupun  tam  və  ya  tədricən  fi-
ziki  məhvinə  gətirib  çıxaran  əvvəlcədən  düşünülmüş  həyat 
şəraitinin  yaradılması  belə  qrupa  qarşı  soyqırımı  (genosid) 
cinayəti  kimi  qiymətləndirilir  [3].  Beləliklə,  beynəlxalq  hü-
quq normalarına əsasən Ermənistan rəsmi hakimiyyətinin et-
nik  azərbaycanlılara  qarşı  həyata  keçirdiyi  əməllər  genosid 

---