Kitab Elxan muellim indd

Ermənistanın Azərbaycana qarşı silahlı təcavüzü və işğalın ağır nəticələri
12
www.elkhan-suleymanov.az
2009-cu  ildə  İtaliyanın  Akvil  şəhərində  G8  (Böyük  səkkizlik) 
sammiti  zamanı  ABŞ,  Rusiya  və  Fransa  prezidentlərinin 
qəbul etdikləri birgə bəyanatda öz əksini tapmışdır. Həmsədr 
ölkələrin  prezidentlərinin  birgə  bəyanatında  Dağlıq  Qara-
bağ  münaqişəsinin ATƏM-in  1975-ci  il  tarixli  Helsinki  Yekun 
Aktında ehtiva edilmiş güc tətbiq etməmək, ərazi bütövlüyü, 
həmçinin xalqların bərabər hüquqluluğu və öz müqəddəratını 
təyinetmə prinsipləri əsasında tənzimlənməsinin vacibliyi vur-
ğulanmışdır [4].
Lakin  Ermənistanın  tutduğu  qeyri-konstruktiv  mövqe 
nəticəsində danışıqlarda irəliləyiş əldə edilməmişdir. Odur ki, 
16 iyun 2010-cu ildə Kanadanın Muskok şəhərində G8 (Böyük 
səkkizlik) sammiti zamanı ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədr 
ölkələrinin prezidentləri yenidən birgə bəyanatla çıxış edərək 
tərəfləri münaqişənin tənzimlənməsi üzrə əsas prinsiplərin ra-
zılaşdırılması prosesini başa çatdırmağa çağırmışlar. Bəyanatda 
bir  daha  təsdiqlənmişdir  ki,  münaqişənin  tənzimlənməsi 
ATƏM-in Helsinki Yekun Aktında ehtiva edilmiş prinsiplərə və 
həmsədr ölkələrin prezidentlərinin Akvil bəyanatındakı aşağı-
dakı təkliflərə əsaslanmalıdır: Dağlıq Qarabağ ətrafı işğal edil-
miş ərazilərin qaytarılması; Dağlıq Qarabağ üçün təhlükəsizliyi 
və  özünüidarəni  təmin  edə  biləcək  aralıq  statusun  verilməsi; 
Dağlıq Qarabağı Ermənistanla birləşdirə biləcək dəhlizin yara-
dılması;  hüquqi  qüvvəyə  malik  olan  iradə  ifadəetmə  yolu  ilə 
Dağlıq Qarabağın gələcək statusunun müəyyən edilməsi; bütün 
daxili köçkünlərin və qaçqınların əvvəlki yaşayış yerlərinə qa-
yıtmaq hüquqlarının təmin edilməsi; sülhməramlı əməliyyatlar 
da daxil olmaqla, təhlükəsizliyin beynəlxalq təminatı [5].
Həmsədr ölkələrin prezidentləri, nəhayət, 26 may 2011-ci ildə 
Dovildə (Fransa) keçirilən G8 sammiti zamanı növbəti bəyanatla 
çıxış etdilər. Bu bəyanatda onlar bir daha münaqişənin ATƏM-
in Helsinki Yekun Aktında ehtiva edilmiş prinsiplər və Akvil 
və Muskok bəyanatındakı təkliflər əsasında tənzimlənməsinin 
vacibliyini  vurğuladılar.  Həmsədr  ölkələrin  prezidentləri 
özlərinin  Dovil  bəyanatlarında  Azərbaycan  və  Ermənistan 

---