Klinik protokol Az ərbaycan Respubl


Qan itkisinin həcminin, qadının



Yüklə 4,74 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə3/4
tarix06.02.2017
ölçüsü4,74 Mb.
#7841
1   2   3   4

Qan itkisinin həcminin, qadının 

vəziyyətinin və aparılmış müalicə 

tədbirlərinin mütləq qeydiyyatı 

Qan itkisi  

MÜALİCƏ

> 500 ml 

 

1-ci mərhələ 

İLKİN YARDIM 

Tonus (70%) 

Uşaqlıq yumşaqdır 

 

uşaqlığın xarici-



daxili masajı 

 



uterotoniklər 

(etaplı təyinat): 

 

20 vahid oksitosin 



500 ml kristalloidlə

v/d 10 dəq. ərzində; 

 

1,0 ml 



metilerqometrin 

ə/d və ya v/d; 

 

Mizoprostol 600-



1000 mkq per os 

və ya per rectum

 

0,25 mq karboprost 



ə/d. 

 



Uşaqlığın bimanual 

kompressiyası 



Travma (20%) 

Zədələnmə 

 

yumşaq doğum 



yollarının 

cırıqlarının 

tikilməsi 

 



3 sm-dən böyük 

olan 


 

hematomaların 



drenajı 

 



çevrilmiş uşaqlığın 

yerinə salınması 

 

uşaqlığın cırılması 



zamanı 

laparotomiya 

 

Toxuma (10%) 

Ləngimə 


 

uşaqlıq boşluğunun 



əllə müayinəsi 

 



ləngimiş ciftin və 

ya onun 


qalıqlarının əllə 

çıxarılması 

 

küretaj (istisna 



hallarda) 

 

Trombin (1%) 



4T tezliyini nəzərə almaq və 

taktikanın seçilməsində etaplılıq 

prinsipinə riayət etmək vacibdir

2-ci mərhələ 

ETİOTROP MÜALİCƏ

Laxtalanmanın 

olmaması 

Qanın laxtalanma 

faktorlarının 

köçürülməsi: 

 

Təzə dondurulmuş 



plazma 

 



Trombositlərin 

transfuziyası 

 

VIIа rekombinant 



faktoru 

 



protrombin 

kompleksin 

konsentratı 

(laxtalanma 

faktorları II, VII, 

IX, X, protein С və 

S) (oktapleks) 


 

 

 



 

 

 



 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respubl

ikas


ı S

əhiyy


ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhiyy

ə v


ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 

 

Qan itkisinin həcminin, qadının 

vəziyyətinin və aparılmış müalicə 

tədbirlərinin mütləq qeydiyyatı 

Qan itkisi  

 

> 1000 ml 

3-cü mərhələ 

 

İNTENSİV MÜALİCƏ 

 

 

 

Qanaxma davam etdikdə 

 

 

21



 

 

 

 

 

 

 

 

 

Eyni zamanda: 

 



Yardıma əlavə çağırılmalıdır: şöbə müdiri, əgər əvvəldən çağırılmayıbsa 

anestezioloq-reanimatoloq, laborant təkrar, stasionarda qan köçürməyə cavabdeh 

olan mütəxəssis. 

 



İtirilən qanın həcmini qiymətləndirmək  

 



Qadının AT, nəbz, tənəffüs tezliyi, diurez, huşuna daimi nəzarət etmək    

 



Kristalloidlərin mümkün qədər sürətli infuziyasını itirilən qanın həcminə 3:1 

nisbətində davam etdirmək) 

 

Əməliyyat otağını hazırlamaq 



 

Təkrar laborator müayinələr aparmaq. 



 

Üzlük vasitəsilə 8 l/dəq sürətlə oksigen vermək. 



 

Qan və qan əvəzedicilərinin təminatı. 



 

4-cü mərhələ 

 

ƏMƏLİYYAT ÖNÜ TƏDBİRLƏR

 

 



Uşaqlığın bimanual kompressiyası (B)  

 

 



Qarın aortasının sıxılması.  

 

Qanaxmanın müvəqqəti dayandırılması üsulları qeyri-effektiv olub vaxt 

itkisinə səbəb ola bilər. 

 

 

5-ci mərhəllə 

 

CƏRRAHİ HEMOSTAZ 

 

 



Uşaqlıq arteriyalarının bilateral bağlanması (damarların ardıcıl bağlanması - hər 

iki tərəfdən uşaqlıq arteriyalarının qalxan şaxələrini və yumurtalıq arteriyalarını). 



(C) 

 

 

 



Uşaqlığa B-Linç üsulu ilə cərrahi kompression tikişlərin qoyulması. (C) 

 

 



Daxili qalça arteriyalarının bilateral bağlanması. (C) 

 

 



Histerektomiya - total və ya subtotal. (C) 

 

 

 

 

 

 

 



 

 

 



 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respubl

ikas


ı S

əhiyy


ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhiyy

ə v


ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 

Əlavə № 1

 

Doğuşun 3-cü dövrünün aktiv aparılması 

1.  Uşaq doğulduqdan sonra birinci dəqiqə  ərzində 10 vahid ə/d və 

ya 5 vahid v/d oksitosinin yeridilməsi (qarnı palpasiya edib digər 

uşağın olmamasına əmin olduqdan sonra). (A) 

2.  Ciftin göbək ciyəsindən kontrol olunan traksiya vasitəsi ilə 

doğulması. 



Şəkil 1.



 

 

 



Göbək ciyəsinin pulsasiyası dayandıqdan sonra, uşaq doğulduqdan 

1 dəqiqə sonra göbək ciyəsinə aralığa yaxın sıxac qoyun. (A) 

 

Bir  əllə  sıxılmış göbək ciyəsini bir qədər dartılmış  vəziyyətdə 

saxlayın. 

 

Digər  əli bilavasitə qadının qasığı üzərinə qoyun və göbək 

ciyəsindən kontrol olunan traksiya zamanı uşaqlığı qasıqdan geriyə 

çəkin. Bu, uşaqlığın çevrilməsinin qarşısını ala bilər. (A) 

 

Uşaqlığın güclü yığılmasını gözləyin (2-3 dəqiqə). Uşaqlığın 

yığılmasını (yumrulandı, bərk oldu) və göbək ciyəsinin uzanmasını 

hiss edən kimi, ciftin doğulması üçün çox ehtiyatla göbək ciyəsini 

özünüzə  tərəf  aşağıya doğru (traksiya) çəkin. Göbək ciyəsini 

özünüzə doğru çəkərkən ciftin ayrılması  əlamətlərini gözləməyin. 

Eyni zamanda digər əllə uşaqlığı göbək ciyəsininin traksiyasına əks 

istiqamətdə saxlamağı (kontrtraksiya) davam edin. (A) 

 

Əgər kontrol olunan traksiya zamanı 30-40 saniyə ərzində cift aşağı 

enmirsə göbək ciyəsindən traksiyanı dayandırın. 

                                                 

 

22



Advanced Life Support in Obstetrics (ALSO) is a program developed by The American Academy of 

Family Physicians (AAFP). “Неотложная помощь в акушерстве”, Баку, 2010/06/25-26.

 


 

 

 



 

 

 



 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respubl

ikas


ı S

əhiyy


ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhiyy

ə v


ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 

 

Ehtiyatla göbək ciyəsini yüngül dartılmış  vəziyyətdə saxlayın və 

uşaqlığın növbəti yığılmasını gözləyin. 

 

Göbək ciyəsi uzandıqca sıxacı qadının aralığına daha yaxın olan 

hissəsinə qoyun. 

 

Uşaqlığın növbəti yığılması zamanı göbək ciyəsindən kontrol 

olunan traksiyanı eyni zamanda əks istiqamətdə aparılan 

kontrtraksiya ilə birgə təkrar edin. 

 



Heç bir zaman göbək ciyəsinin traksiyasını (dartma) yaxşı 

yığılmış  uşaqlığın kontrtraksiyasını (geriyə doğru çəkilməsi) 

aparmadan etməyin

 

Cift doğularkən nazik dölyanı qişalar cırıla bilər. Cift doğulana 

qədər cifti hər iki əlinizlə tutaraq dölyanı qişaları ehtiyatla fırladın. 

 

Doğuşun başa çatması üçün ehtiyatla cifti özünüzə doğru çəkin. 

Ciftin tamlığına əmin olmaq üçün onu diqqətlə müayinə edin. Əgər 

cift səthinin bir hissəsi yoxdursa və ya qişalar arası damarlar təyin 

edilirsə, cift qalıqlarının uşaqlıq boşluğunda qalmasından şübhələn-

məyə əsas var. Bu halda gərəkli tədbirləri aparmaq lazımdır. 



3.  Qarnın ön divarından uşaqlığın yığılana qədər xarici masajı. 

 



Cift doğulduqdan dərhal sonra qarnın ön divarından uşaqlığın 

yığılana qədər xarici masajını edin. 

 

Doğuşdan sonra ilk bir saat ərzində hər 15 dəqiqədən bir 



 

Doğuşdan sonra 2-ci saat ərzində hər 30 dəqiqədən bir 



 

İlk sutka ərzində hər 4 saatdan bir 



Şəkil 2.



 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

23



                                                 

Advanced Life Support in Obstetrics (ALSO) is a program developed by The American Academy of 



Family Physicians (AAFP). “Неотложная помощь в акушерстве”, Баку, 2010/06/25-26. 

 

 

 



 

 

 



 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respubl

ikas


ı S

əhiyy


ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhiyy

ə v


ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 

Əlavə № 2 

Ciftin və onun hissələrinin xaric edilməsi 

 

Ciftin əllə xaric edilməsi. 

İcra texnikası: 

 



Uşaqlığın massajını dayandırmaq 

 



Ayrılma sahələrini müəyyən etmək/tapmaq 

 



Cifti ovucla tutmaq və xaric etmək 

 



Uşaqlıq boşluğunu müayinə etmək 

 



Oksitosin yeritmək 

 

Cift qalıqlarının əllə xaric edilməsi 

Şəkil 3.



 



 

İcra texnikası: 

 



Uşaqlıq boşluğunun əllə müayinəsi 

 



Cift qalıqlarının və ləngimiş qişaların xaric edilməsi 

 

 

 

 

 

 

 

                                                 

 

24



Advanced Life Support in Obstetrics (ALSO) is a program developed by The American Academy of 

Family Physicians (AAFP). “Неотложная помощь в акушерстве”, Баку, 2010/06/25-26.

 


 

 

 



 

 

 



 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respubl

ikas


ı S

əhiyy


ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhiyy

ə v


ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 

Əlavə № 3 

Uşaqlıq boynunun cırıqlarının tikilməsi 

Şəkil 4.



 



 

 

Əlavə № 4 

Vulvanın hematomasının açılması 

Şəkil 5.



 



 

 

 

 

                                                 

25 



Advanced Life Support in Obstetrics (ALSO) is a program developed by The American Academy of 



Family Physicians (AAFP). “Неотложная помощь в акушерстве”, Баку, 2010/06/25-26.

 


 

 

 



 

 

 



 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respubl

ikas


ı S

əhiyy


ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhiyy

ə v


ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 

Əlavə № 5 

Çevrilmiş uşaqlığın yerinə salınması 

a)  Uşaqlıq çevrilməsini aşkar etmək 

Şəkil 6.



 



 

b)  Uşaqlıq boynundan uşaqlığın yerinə salınması 

Şəkil 7.



 



 

c)  Çevrilmiş uşaqlığın bərpası. 

Şəkil 8.



 



 

d)  Uşaqlıq boynunun daxili dəlik səviyyəsində sirkulyar tikiş 

vasitəsilə fiksasiya olunması 

                                                 

26 



Advanced Life Support in Obstetrics (ALSO) is a program developed by The American Academy of 



Family Physicians (AAFP). “Неотложная помощь в акушерстве”, Баку, 2010/06/25-26.

 


 

 

 



 

 

 



 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respubl

ikas


ı S

əhiyy


ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhiyy

ə v


ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 

Əlavə № 6 

Qanaxmanın müvəqqəti dayandırılma üsulları 

1.  Uşaqlığın bimanual kompressiyası 

Şəkil 9.



 

 

İcra texnikası: 

 



Steril əlcəkdə əli uşaqlıq yoluna daxil edin və yumruqda sıxın 

 



Yumruğu ön tağda yerləşdirin və onunla uşaqlığın ön divarını sıxın 

 



Digər  əllə qarnın ön divarından uşaqlığın arxa divarını, uşaqlıq 

yoluna daxil edilmiş əl istiqamətində sıxın 

 

Qanaxma dayanana və  uşaqlıq yığılmağa başlayana qədər 



sıxmağa davam edin 

 



Bəzən bu qanaxmanın dayanması üçün yekun üsul ola bilər. 

Bimanual kompressiya ilə uşaqlığın xarici-daxili masajının müqayisəsi 

Bimanual kompressiya 

Xarici-daxili masaj 

Üstünlüklər 

Uşaqlıq boşdur 

Qanaxma yeri sıxılmışdır 

İnfeksiyalaşma riski yoxdur 

Tromboplastinlər qan dövranına 

keçmir 


Ağrısızlaşma tələb olunmur 

Çatışmazlıqlar 

Qalmış qişanın olmasını və ya 

uşaqlığın cırılmasını yoxlamaq 

mümkün deyil. 



Çatışmazlıqlar 

Uşaqlıq boş deyil 

Uşaqlıq daxilində yad cisim olmaqla 

yığılmaq məcburiyyətində olur 

İnfeksiyalaşma riski vardır 

Tromboplastinlər qan dövranına keçir 

Ağrısızlaşma vacibdir 

Üstünlüklər 

Qalmış qişanın olmasını və ya 

uşaqlığın cırılmasını yoxlamaq 

mümkündür 

                                                 

 

27



Клинические  протоколы,  часть  «Кровотечения».  Российский  Институт  Здоровья  Семьи  с 

Агентством США по международному развитию, проект «Мать и дитя». 2008 г., 3-е издание

 


 

 

 



 

 

 



 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respubl

ikas


ı S

əhiyy


ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhiyy

ə v


ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 

2.  Qarın aortasının sıxılması 

Şəkil 10.



 

 

İcra texnikası: 

 



Birbaşa qarnın ön divarından yumruq vasitəsilə qarın aortasını 

aşağıya doğru sıxın. 

 

Sıxılma nöqtəsi bilavasitə göbəyin üstündə  və bir qədər sola 



doğru yerləşmişdir. 

 



Doğuşdan sonrakı erkən dövrdə aortanın pulsasiyası qarnın ön 

divarından asanlıqla müəyyən edilə bilər. 

 

Sıxılmanın düzgün aparıldığını müəyyən etmək üçün digər əl ilə 



bud arteriyasında nəbzi palpasiya edin. 

 



Əgər nəbz müəyyən edilirsə, yumruqla edilən təzyiq yetərli deyil 

(və ya əksinə). 

 

Qanaxma dayanana qədər aortanı sıxmaq lazımdır. 



3.  Uşaqlıqdaxili tamponada 

Şəkil 11.



 

 

İcra texnikası: 

Uşaqlıq boşluğuna içərisi 180-360 ml fizioloji məhlulla doldurula 

bilən ballon kateter daxil edin. Qanaxma dayandıqda kateter 12-24 

saat uşaqlıq boşluğunda saxlanıla bilər. 

                                                 

 

28



Клинические  протоколы,  часть  «Кровотечения».  Российский  Институт  Здоровья  Семьи  с 

Агентством США по международному развитию, проект «Мать и дитя». 2008 г., 3-е издание 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respubl

ikas


ı S

əhiyy


ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhiyy

ə v


ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 

Əlavə № 7 

Cərrahi hemostaz üsulları 

1.  Uşaqlıq arteriyalarının qalxan şaxələrinin və yumurtalıq 

arteriyalarının hər iki tərəfdən ardıcıl bağlanması. (C) 

Şəkil 12.



 

 

Uşaqlıq və yumurtalıq arteriyalarının bağlanması texnikası: 



 

Enli bağın aşağı hissəsinə keçmək üçün uşaqlığı arxaya çəkmək. 



 

Uşaqlıq boynunun uşaqlığa keçən hissəsində uşaqlıq arteriyasının 



pulsasiyasını təyin etmək. 

 



№ 0 xromlaşdırılmış ketqut (və ya poliqlikol sap) və böyük iynə 

vasitəsilə  uşaqlığın aşağı seqmentində köndələn kəsik ehtimal 

edilən səviyyədə 2-3 sm uşaqlıq  əzələsini götürməklə arteriya 

ətrafına sap salmaq və liqaturanı möhkəm sıxmaq. 

 

Sidik axarı  uşaqlıq arteriyasından 1 sm lateral yerləşdiyindən 



tikişi uşaqlıq cisminə mümkün qədər yaxın qoymaq lazımdır. 

Əməliyyatı digər tərəfdən təkrar etmək. 

 

Arteriya cırıldıqdan qanaxmanı dayandırmaq məqsədi ilə sıxac 



qoymaq. 

 



Uşaqlıq arteriyasının yumurtalıq şaxəsini yumurtalığın saxlayıcı 

bağının uşaqlığa birləşən yerindən bir qədər aşağıda bağlamaq 

 

Digər tərəfdən təkrar etmək 



                                                 

 

29



Клинические  протоколы,  часть  «Кровотечения».  Российский  Институт  Здоровья  Семьи  с 

Агентством США по международному развитию, проект «Мать и дитя». 2008 г., 3-е издание

 


 

 

 



 

 

 



 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respubl

ikas


ı S

əhiyy


ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhiyy

ə v


ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 

 



Hemostaza nazərət. 

 



Qarın boşluğunu tikmək. 

2.  B-Linç üsulu ilə cərrahi kompression tikişlərin qoyulması 

Şəkil 13.



 

 

 

30



                                                

  

  

  

  

 

  

  

  

  

  

  

 

 

İcra texnikası: 

 



Aşağı köndələn histerektomiya (vaginal doğuşdan sonrakı 

qanaxmalar zamanı) 

 

Sidik kisəsini önə doğru çəkib ilk tikişi kəsiyin aşağı kənarından 



3 sm aşağıda aparmaq (keysəriyyə  kəsiyi zamanı ilk tikiş  kəsik 

kənarından solda aparılır) 

 

Uşaqlığın yan divarından 4 sm aralı olmaqla sapı  uşaqlıq 



boşluğundan keçirtmək 

 



Növbəti tikişi uşaqlığın arxa divarından uşaqlıq-oma bağlarının 

üzərindən köndələn istiqamətdə  uşaqlığın bütün qatlarından 

keçməklə aparmaq 

 



Tikişi çəkməklə uşaqlığı möhkəm sıxmaq 

 



Uşaqlıqdakı kəsiyi tikmək 

Kompression tikişlərin modifikasiyaları mümkündür. 

Cift gəlişi zamanı  uşaqlığın aşağı seqmentinə köndələn 

kompression tikişin qoyulması effektivdir. 

 



Клинические  протоколы,  часть  «Кровотечения».  Российский  Институт  Здоровья  Семьи  с 



Агентством США по международному развитию, проект «Мать и дитя». 2008 г., 3-е издание

 


 

 

 



 

 

 



 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respubl

ikas


ı S

əhiyy


ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhiyy

ə v


ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 


Yüklə 4,74 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin