Klinik protokol Az ərbaycan Respublikas

Sağlam insanlarda fiziki aktivliyin intensivliyi və həcmi

Sağlam  insanlar  arasında  fiziki  aktiv  və fiziki  inkişaf  edənlərdə

ÜDX  əmələ gəlməsi  riski  aşağıdır.  Sadə fiziki  aktivlik  edənlərlə

müqayisədə aerob fiziki məşqlər edənlərin riski iki dəfə azdır

159,175

.

Ümumi  və ÜDX  səbəbindən  ölüm  hallarının  azalmasını  təmin 

edə bilən fiziki aktivliyin və ya orta intensivli aerob fiziki məşqlərin 

həcmi həftədə 2,5-5 saat təşkil edir

130,163

. Həftə ərzində görülən fiziki 

                                                



bax: “Sabit  stenokardiyanın  diaqnostika  və müalicəsi  üzrə klinik  protokol”. Azərbaycan

Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi, Bakı, 2009. - 48 səh.



bax: “Ürək  çatışmazlığının  diaqnostika  və müalicəsi  üzrə klinik  protokol”. Azərbaycan

Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi, Bakı, 2010. - 64 səh.

 

 

 

 

 

 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S

əhiyy

ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi

yy

ə v

ə 

İslahatlar M

ərk

əzind

ə haz

ırlanm

ış

dı

r. 

---

37

aktivliyin və ya aerob fiziki məşqlərin daha da artırılması əlavə fayda 

verir.  Belə nəticələr,  eyni  zamanda,  həftədə 1-2,5  saat  ərzində artıq 

intensvliyə malik  fiziki  aktivlik/aerob  fiziki  məşqlər  və ya  orta  və

intensiv  fiziki  aktivliyin/aerob  fiziki  məşqlərin  ekvivalent 

kombinasiyası vasitəsi ilə də əldə olunur.

Fiziki  fəaliyyətin/aerob  fiziki  məşqlərin  ümumi  həftəlik  tövsiyə

olunan  həcminə gündəlik  10  dəqiqədən  çox  olan  məşqlərin 

toplanması ilə nail olmaq olar və bu halda fiziki fəaliyyət/aerob fiziki 

məşq həftənin günləri arasında bölüşdürülməlidir.

Fiziki  fəaliyyətin/aerob  fiziki  məşqlərin  nümunəsi  qismində

piyada  turizm,  qaçış  və ya  sürətlə qaçış,  velosiped  gəzintisi, 

avarçəkmə,  üzgüçülük,  ayaq  xizəyi idmanı  və aerobika  kimi  təkcə

idman  məşqləri  deyil,  həm  də gündəlik  fəaliyyət,  məsələn,  sürətli 

gəzinti, pilləkənlərlə qalxmaq, ev işlərinin görülməsi, bağda iş, aktiv 

əyləncə tədbirləri ola bilər. Fiziki fəaliyyətin intensivliyinin müəyyən 

edilməsi  üsullarından  biri  də ürək  döyüntülərinin  tezliyinin 

sayılmasıdır

130

.

Risklərin  qiymətləndirilməsi. Orta  yaşda  olan  insanların  və

yaşlıların  idman  üçün  asudə vaxtlarının  təşkilinə mütləq  qaydada 

fərdi  ürək-damar  risklərinin  qiymətləndirilməsi,  gündəlik  fiziki 

fəaliyyətin  səviyyəsinin  və daha  aktiv  skrininq  vasitəsi  ilə aerob 

fiziki  yüklənməyə qarşı  dözümlülüyün  (məsələn,  yüklənmə testi 

vasitəsi  ilə)  müəyyən  edilməsi  daxildir.  Oturaq  həyat  tərzi  sürən 

və/və ya  ürək-damar  risk  faktorları  olan  şəxsləri  intensiv  fiziki 

yüklənmələrə hazır olan  şəxslərdən ayırmaq lazımdır

23

. Bəzən məşq 

edən şəxslərdə fiziki yüklənmə zamanı və ya onlardan sonra koronar 

hadisələr  və qəfil  ürək  patologiyasına  görə ölüm  hallarının  baş 

verməsi  riskləri  daha  yüksəkdir

62,157

.  Bu  səbəbdən  oturaq  həyat  tərzi 

keçirən və ürək-damar risk amilləri olan şəxslər üçün aşağı intensivli 

yüklənmələrdən başlamaq məsləhət görülür.

 

 

 

 

 

 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S

əhiyy

ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi

yy

ə v

ə 

İslahatlar M

ərk

əzind

ə haz

ırlanm

ış

dı

r. 

---

38