Klinik protokol Az ərbaycan Respublikas

---

 

 

 

 

 

 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S

əhiyy

ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi

yy

ə v

ə 

İslahatlar M

ərk

əzind

ə haz

ırlanm

ış

dı

r. 

---

Az

ərbaycan Respublikası Sə

hiyy

ə

Nazirliyi

kollegiyasının 23 iyun 2014

-cü il tarixli

31 saylı qərarı ilə

t

əsdiq edilmişdir

ÜR

ƏK

-DAMAR X

ƏSTƏLİKLƏRİNİN

PROFİLAKTİKASI ÜZRƏ

KLİNİK PROTOKOL

Bakı 

- 2014

 

 

 

 

 

 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S

əhiyy

ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi

yy

ə v

ə 

İslahatlar M

ərk

əzind

ə haz

ırlanm

ış

dı

r. 

---

2

54.10

Ü 53

Ü 53 Ürək-damar xəstəliklərinin profilaktikası üzrə klinik protokol.

– B.: “NEYOSTAR” MMC, 2014. – 80 səh. Tiraj 5000.

Bu  klinik  protokol  ABŞ-ın  Beynəlxalq  İnkişaf  Agentliyi 

tərəfindən  maliyyələşdirilən  “Azərbaycanda  Səhiyyənin 

Gücləndirilməsi”  Layihəsinin  dəstəyi  ilə hazırlanmışdır.

 

 

 

 

 

 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S

əhiyy

ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi

yy

ə v

ə 

İslahatlar M

ərk

əzind

ə haz

ırlanm

ış

dı

r. 

---

3

Redaktor:

C.Məmmədov

Səhiyyə Nazirliyi  İctimai  Səhiyyə və İslahatlar 

Mərkəzinin direktoru, t.f.d.

Tərtibçilər:

C.Məmmədov

Səhiyyə Nazirliyi  İctimai  Səhiyyə və İslahatlar 

Mərkəzinin direktoru, t.f.d. 

F.Quliyev

Səhiyyə Nazirliyinin  baş  kardioloqu,  Ə.  Əliyev 

adına Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə

İnstitutunun  prorektoru,  Kardiologiya  kafedrasının 

müdiri, professor, t.e.d. 

R.Qabulova

Azərbaycan  Tibb  Universitetinin 

I  Daxili 

xəstəliklərin  propedevtikası  kafedrasının  dosenti, 

t.f.d.

K.Zahidova

Ə.Əliyev  adına  Azərbaycan  Dövlət  Həkimləri 

Təkmilləşdirmə

İnstitutunun 

Kardiologiya 

kafedrasının dosenti, t.f.d. 

T.Musayev

Səhiyyə Nazirliyi  İctimai  Səhiyyə və İslahatlar 

Mərkəzinin Əhalinin sağlamlığı şöbəsinin müdiri

Ş.İsmayılova

Səhiyyə Nazirliyi  İctimai  Səhiyyə və İslahatlar 

Mərkəzinin  Tibbi  keyfiyyət  standartları  şöbəsinin 

müdiri 

Rəyçilər:

A.Baxşəliyev

C.M.Abdullayev adına Elmi-Tədqiqat Kardiologiya 

İnstitutunun  direktoru,  Respublika  Kardioloqlar 

Cəmiyyətinin sədri, professor, t.e.d.

M.Baxşıyev

Azərbaycan  Tibb  Universitetinin 

I  Daxili 

xəstəliklər 

və

reanimatologiya 

kafedrasının 

əməkdaşı, professor, t.e.d.

 

 

 

 

 

 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S

əhiyy

ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi

yy

ə v

ə 

İslahatlar M

ərk

əzind

ə haz

ırlanm

ış

dı

r. 

---

4

Mündəricat

İxtisarların siyahısı.............................................................................. 5

Sübutların etibarlılıq dərəcəsi və elmi tədqiqatların tipləri ................ 6

Tövsiyələrin etibarlılıq səviyyəsi şkalası............................................ 7

XBT-10 üzrə təsnifat........................................................................... 8

Ümumi müddəalar .............................................................................. 9

Anlayışlar.......................................................................................... 10

ÜDX-nin risk amilləri....................................................................... 16

Tütünçəkmə ...................................................................................... 24

Qidalanma......................................................................................... 29

Fiziki aktivlik.................................................................................... 35

Bədən çəkisi...................................................................................... 39

Arterial hipertenziya ......................................................................... 41

Arterial hipertenziyanın müalicəsi.................................................... 43

II tip şəkərli diabet zamanı ÜDX-nin müalicəsinin xüsusiyyətləri .. 49

Lipidlər ............................................................................................. 50

Davranışın dəyişdirilməsi prinsipləri................................................ 53

Əlavə 1. Fiziki aktivliyin intensivliyinin monitorinqi ...................... 56

Əlavə 2. Pəhrizlə bağlı Avropa Kardioloji Cəmiyyəti və Avropa 

Ateroskleroz Cəmiyyətinin tövsiyələri ............................................. 57

Əlavə 3. Ürək-damar və ya serebrovaskulyar xəstəlikləri müəyyən 

edilmiş xəstələrdə antitrombositar terapiya...................................... 61

Əlavə 4. Həyat tərzinin yaxşılaşdırılması prosesinə yardım edən          

“10 strateji addım”............................................................................ 62

Əlavə 5. ÜDX-nin profilaktikasında pasiyentlə effektiv qarşılıqlı 

ünsiyyət prinsipləri ........................................................................... 63

Ədəbiyyat.......................................................................................... 64

 

 

 

 

 

 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S

əhiyy

ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi

yy

ə v

ə 

İslahatlar M

ərk

əzind

ə haz

ırlanm

ış

dı

r. 

---

5