Ключ[править

Əsas əlifba: ABCÇDEƏFGĞHXIİJKQLMNOÖPRSŞTUÜVYZ
Şifrələnmiş: ÇDEƏFGĞHXIİJKQLMNOÖPRSŞTUÜVYZABC

Mətn:
vikipediya açıq ensiklopediya

Şifrələnmiş mətn:
aqmqşgfqbç çəkn gpuqmorşgfqbç

Qronsfeld şifri

Пусть дан исходный текст: M = «GRONSFELD»
и ключ: K = «2015»
Ключ[править | править код]
Длина клера — 9 символов, значит и длина ключа также должна равнятся 9 символам.
K = «201520152»
Шифрование[править | править код]

• 
  M₁ = «G».
  
• 
  y = 6 (y — номер столбца)
  
• 
  K₁ = 2
  
• 
  С₁ = T_{2 6} = «I»
  C += «I» (C = «I»)
  

• 
  M₂ = «R».
  
• 
  y = 17
  
• 
  K₂ = 0
  
• 
  С₂ = T_{0 17} = «R»
  C += «R» (C = «IR»)
  

. . . . . . . . .

• 
  M₉ = «D»
  
• 
  y = 3
  
• 
  K₉ = 2
  
• 
  С₉ = T_{2 3} = «F»
  C += «F» (C = «IRPSUFFQF»)
  

Шифротекст (C) — «IRPSUFFQF»
Дешифрование[править | править код]

• 
  C₁ = «I».
  
• 
  x = K₁ = 2
  
• 
  y = 6 (y — индекс встречи C_n на x строке)
  
• 
  M += «G» (M = «G»)
  

• 
  C₂ = «R»
  
• 
  x = K₂ = 0
  
• 
  y = 17
  
• 
  M += «R» (M = «GR»)
  

. . . . . . . . .

• 
  C₉ = «F»
  
• 
  x = K₉ = 2
  
• 
  y = 3
  
• 
  M += «D» (M = «GRONSFELD»)
  

Дешифрованный текст (M) — «GRONSFELD»
Реализация
KRİPTOQRAFİYANIN ƏSAS ANLAYIŞI

XX əsrin 70-ci illərinə kimi verilənlərin şifrələnməsi üsullarının yaradılması və öyrənilməsi ilə məşğul olan elm sahəsi və praktiki fəaliyyət kriptoqrafiya adlanırdı. İndiki zamanda elmin, texnikanın və praktiki fəaliyyətin bu sahəsi yaradıcılıq ilə əlaqəlidir, informasiyanın müdafiə sisteminin kriptoqrafik təhlilini və tətbiqini həyata keçirir.

Kriptoqrafik sistem dedikdə kriptoqrafik vasitələrdən istifadə etməklə avtomatlaşdırılmış informasiya sistemlərində və ya şəbəkələrdə informasiyanın təhlükəsizliyinin təmin edilməsini həyata keçirən sistem nəzərdə tutulur. Bəzən bu məqsədlə altsistemin şifrələnməsi, istifadəçinin identifikasiyası, elektron rəqəmsal imza və başqalarından da istifadə olunur.
Kriptoqrafiya vasitələri dedikdə informasiyanın kriptoqrafik çevrilməsindən istifadə etməklə informasiya təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün yararlı olan vəsaitlər və üsullar nəzərdə tutulur. Dar mənada isə kriptoqrafik vasitələr dedikdə kriptosistem funksiyasını yerinə yetirən ayrı-ayrı qurğular, sənədlər və proqramlar başa düşülür.
İnformasiyanın kriptoqrafik çevrilməsi dedikdə kriptoqrafik alqoritmlərin birindən istifadə etməklə informasiyanın çevrilməsi nəzərdə tutulur. Kriptoqrafik alqoritmlərə şifrələmə/deşifrələmə alqoritmləri, xeşləmə, formatlama və

elektron rəqəmsal imzaların yoxlanması, açarların paylanması və çoxlu sayda digər alqoritmlər daxildir. Adları çəkilən alqoritmlərin hər biri ehtimal olunan, nizam-intizamı pozan (düşmən, pisniyyətli və s.) şəxs tərəfindən müəyyən informasiya təhlükəsizliyinə qarşı yönəlmiş hədələrin aradan qaldırılmasına yardımçıdırlar.

Əksər kriptoqrafik alqoritmlər riyazı əsasa söykənərək qurulurlar.
Kriptoqrafiya kriptologiya elminin hissələrindən biridir. Kriptologiya elminin digər hissəsi kriptotəhlil (və ya kriptoanalız) ilə məşğul olur. XX əsrin 70-ci illərinə kimi elmin bu sahəsi şifrələmə üsullarının zəif və güclü tərəflərini, həmçinin şifrələrin sındırılması üsullarını öyrənirdi. İndiki zamanda kriptotəhlil kriptoqrafik sistemin müdafiəsi ilə məşğul olan elm sahəsidir. Sahə informasiya təhlükəsizliyinin pozulma üsullarının axtarılması ilə məşğul olur və cari sistemin informasiya təhlükəsizliyini təmin edir. Beləliklə, kriptotəhlil şifrələnmiş mətnin açarsız oxunma üsullarını, elektron rəqəmsal imzanın saxtalaşdırılma üsullarını və başqalarını öyrənir. Kriptoqrafiya və kriptoanaliz güclü elm sahələri olsada, bir- birinin əksinə yönəlmiş məqsədə qulluq edirlər. Sonuncu onilliklərdə bu elm sahələri fasiləsiz və intensiv inkişaf edir, nəticədə bir sahənin inkişafı digər sahənin inkişafına da səbəb olur.