www. kokanduni.uz sog
ʻ
liqni saqlash, fan-texnika, madaniyat, ekologiya, gumanitar va boshqa sohalardagi xalqaro
iqtisodiy va moliyaviy hamkorlik. xorijiy davlatlarning yuridik va jismoniy shaxslari,
shuningdek, xalqaro tashkilotlar bilan o‘zaro manfaatli aloqalarni o‘rnatish va kengaytirishga
qaratilgan.
Jahon bozori xalqaro fond birjalari, savdo uylari, banklar va sug'urta kompaniyalaridan
iborat o'ziga xos infratuzilmaga ega. Jahon bozoridagi to‘lovlar va hisob
-kitoblar xalqaro pul,
likvidlar, AQSH dollari, yapon iyenasi va yevro bo‘lib xizmat qiluvchi barqaror, erkin
konvertatsiya qilinadigan valyutalarda amalga oshiriladi. Jahon bozorida ixtisoslashgan
xalqaro birjalarning katta segmentlari mavjud. Maye, Chikago don birjasi, Liverpul paxta
birjasi va London rangli metallar birjasi, shuningdek, jahon bozoridagi xalqaro savdo birjalari,
birjadan tash
qari ikki tomonlama yoki ko‘p tomonlama operatsiyalar.
Jahon bozoridagi savdoni maxsus tashkilot - Jahon savdo tashkiloti boshqaradi, u
davlatlararo savdo qoidalari va qoidalarini belgilaydi, uning a'zolari erkin savdo qilish
huquqiga ega.
Jahon bozorida sanoati rivojlangan mamlakatlarning ishtiroki ustun bo
ʻ
lib, ular tayyor
mahsulot ishlab chiqarishda (jahon eksportining 70% dan ortig
ʻ
i), rivojlanayotgan
mamlakatlar esa asosan xom ashyo va ishchi kuchi eksportida ishtirok etadi.
Mustaqillik yill
arida O‘zbe
kiston Respublikasining tashqi savdo aloqalarini
liberallashtirish borasida amalga oshirilgan chuqur islohotlar natijasida tashqi savdoning
geografik va tovar tarkibida sezilarli ijobiy o‘zgarishlar ro‘y berdi. Bugungi kunda Oʻ
zbekiston
45 dan ortiq davlat bilan o
ʻ
zaro savdo aloqalarini o
ʻ
rnatib, 1991-yildagi 2,1 milliard dollardan
2021-yilda 48,9 milliard dollarga yetdi. Qo
ʻ
g
ʻ
irchoq hajmiga yetdi. Shu bilan birga, mahsulot
va xizmatlar eksporti 25,1 milliard dollarni, import 23,8 milliard dollarni, tashqi savdo balansi
2,3 milliard dollarni tashkil etdi.
Xulosa: Bugungi kunda O‘zbekistonda xalqaro savdo ham muhim ahamiyatga ega. Yaqin
kelajakda jahon bozorida narxi keskin tushib ketgan xomashyoni eksport qilish amaliyotidan
tezroq xalos bo‘lishim
iz, tayyor raqobatbardosh mahsulotlar eksportini faol ravishda
oshirishimiz va eksport qilinadigan mamlakatlar geografiyasini yanada kengaytirishimiz
zarur. mahsulotlar yetkazib beriladi. Jahon xo’jaligi rivojlanishining o’ziga xos
xususiyatlaridan biri xalqaro iqtisodiy munosabatlarning intensiv rivojlanishi hisoblanadi.
Buni mamlakatlar, mamlakatlar guruhlari, alohida firma va korxonalar o‘rtasidagi savdo
-
iqtisodiy aloqalarning chuqurlashib borishi, iqtisodiy hayotning globallashuvi, milliy
iqtisodiyotning ochiqligining kuchayishi, mamlakatlarning iqtisodiy integratsiyasi va
mintaqaviy xalqaro hamkorlik strategiyasining chuqurlashuvida ko‘rish mumkin. iqtisodiy
munosabatlar. Inqirozga qarshi choralar dasturining yana bir yo‘nalishi –
mahalliy
eksportchilar
ni qo‘llab
-
quvvatlash va rag‘batlantirish, ularning eksport salohiyatini
mustahkamlash bo‘yicha ko‘rilayotgan amaliy chora
-
tadbirlardir. eksportga yo‘naltirilgan
korxonalarning tashqi bozorlarda raqobatbardoshligini qo‘llab
-quvvatlash va eksportni
rag‘batl
antirishnin
g qo‘shimcha omillarini yaratish bo‘yicha aniq chora
-tadbirlarni amalga
oshirishga alohida e’tibor qaratildi.
Ayniqsa: