Kokanduni uz

 

---

279
www.
kokanduni.uz 
HODIMLARNI ISHLASH 
SAMARADORLIGINI OSHIRISHDA RAG‘BATLANTIRISHNING 
SAMARALI USULLARI 
 
Vahobjonov Abdulfotih
Menejment yo‘nalishi 1 курс
 talabasi, 
Melibaeva Gulhon Nazrullaevna 
Qo‘qon Universitet “Halqaro turizm va 
 
Iqtisodiyot” kafedrasi o‘qituvchisi 
 
 
Annotatsiya: 
Ushbu maqolada hodimlarni ishlash samaradorligini oshirishda 
rag`batlantirishning samarali usullari xususida fikr-
mulohazalar bildirib o‘tilgan. S
huningdek, 
inson resurs
laridan foydalanish, ish jarayonini to‘g‘ri tashkil etish borasida tahliliy 
ma’lumotlar keltirib o‘tilgan.
Kalit so‘zlar: 
xodimlar, ijtimoiy hayot, rag‘batlantirish, menejment, inson resurslari
So'nggi paytlarda ko'payib borayotgan rahbarlar xo'jalik yurituvchi sub'ektlarda 
kadrlarning muhim rolini bilishadi va faqat kadrlar bilan maqsadli va doimiy ishlash 
muvaffaqiyatga olib kelishi mumkin degan xulosaga kelishadi. Menejmentning asosiy vazifasi 
- tashkilotning o'zi va uning xodimlari o'rtasida o'zaro manfaatli strategik hamkorlikka 
yo'naltirilgan samarali xodimlarni boshqarish tizimini yaratishga imkon beradigan bunday 
tamoyillar va mexanizmlarni topishdir. 
Xodimlarni 
boshqarishdan 
farqli 
o'laroq, 
xodimlarni boshqarish xodimlarning ehtiyojlaridan tashkilotning ishchi kuchiga bo'lgan 
ehtiyojlariga qayta yo'naltiriladi va xodimlarni boshqarishning ustuvor yo'nalishlari birinchi 
navbatda mavjud va rejalashtirilgan ishlarning funktsional tahlili natijalari bilan belgilanadi. 
tashkilotning mavjud kadrlar salohiyati bilan emas.[1;76] 
Shu bilan birga, xodimlarni boshqarish xodimlarni boshqarish tizimini xodimlar bilan 
individual ishlashga, ya'ni xodimlarni boshqarishda ustunlik qiladigan kollektivistik 
qadriyatlardan individuallikka o'tishga yo'naltirilganligiga asoslanadi. Boshqacha aytganda, 
inson resurslari hali ham ustunlik qiladi. Mamlakatimiz aholisining miqdoriy qisqarishi 
achinarli haqiqat, ammo halokatli emas. Nafaqat ishlab chiqaruvchilar, balki inson resurslarini 
iste’mol qilu
vchilar soni ham kamayib bormoqda. 
Inson resurslarini rivojlantirish masalasi muhimligini hech kim tushunmaydi, deyish 
mumkin emas. Aksincha, bu muhimlik doimo ta'kidlangan va e'lon qilingan. Ammo yetarlicha 
samarali ishlamagan eski tizim barbod bo‘ldi, har bir shaxsning to‘laqo
nli malaka oshirish 
imkoniyatini beruvchi real mexanizmlar hozircha mavjud emas. So'nggi yillarda davlat 
kadrlar sifati bilan bog'liq muammolarni kasbga yo'naltirish tizimi yordamida hal qilishga 
harakat qildi, ammo qoldiq asosida moliyalashtiriladigan barcha ijtimoiy sohalar - ta'lim, 
sog'liqni saqlash, fan va madaniyat taqdiriga duch keldi.[2;78] 
Zamonaviy adabiyotda xodimlarni boshqarishning aniq ta'rifi yo'q. Ba'zi mualliflarning 
fikricha, xodimlarni boshqarish zamonaviy tashkilotda inson resurslarining qiymati nuqtai 
nazaridan xodimlarni boshqarishning yangi paradigmasi bo'lib, "xodimlarni boshqarish" 
tushunchasini "kadrlar salohiyatini boshqarish" tushunchasi bilan almashtiradi.[3;98] 
Boshqa mualliflarning fikricha, xodimlarni boshqarish korxonaning kadrlar salohiyatini 
shakllantirish nuqtai nazaridan tashkilot xodimlarini boshqarishning kompleks faoliyatining 

---

280