Kokanduni uz

 
Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati: 
1.
SH.M.Mirziyoev Buyuk kelajagimizni mard va oliy janob xalqimiz bilan birga 
quramiz.Toshkent “O‘zbekiston” –
2017. 
2.
Yusupov E. Inson kamolotining ma’naviy asoslari. –
Toshkent, Universitet, 2002. 
3.
Hasanboyev J., To’raqulov X.A., Ravshanov O.A., Kushvaktov N.H. Milliy pedagogikamiz tarixiy 
ildizlari va barkamol avlod tarbiyasi. 
–
Jizzax: 2007. 
4.
Ibragimova G., To’raqulov X.A., Alibekova R. "Milliy istiqlol g’oyasi: asosiy tushuncha va 
tamoyillar" fa
ni bo’yicha yordamchi uslubiy qo’llanma. 
- 
Toshkent: Cho’lpon, 2003.

---

566
www.
kokanduni.uz 
B
OSHLANG‘ICH SINF O’QUVCHILARIDA TA’LIM
 SIFATINI VA SAMARADORLIGINI 
OSHIRISHDA XALQARO BAHOLASH STANDARTLARINING O‘RNI
 
 
Turg
‘
unova Munisa Mirzoxid qizi 
Namangan davlat pedagogika instituti
Boshlang
‘
ich ta'lim yo'nalishi, 1-bosqich talabasi,
Mahmudova Nodira Alisherovna
Namangan davlat pedagogika institutining katta o'qituvchisi
Annotatsiya
: Ushbu maqolada umumiy o‘rta ta’lim maktablarida boshlang‘ich sinf
o‘quvchilarini xalqaro ta’li
m standartlari asosida baholashning ahamiyati va uning 
samaradorligi haqida ma’lumotlar berib o’tilgan. 
 
Kal
it so‘zlar
: Globallashuv, PISA, TIMSS, PIRLS, ISSS ,TALIS ,ICILS, ta’lim sifati, xalqaro
baholash.
Kirish:
Ta’lim bor joyda tarbiya bor bo‘lganidek, ta’lim sifatli bo‘lsa, mamlakat tayanchi–
yoshlar har tomonlama bilimli, kuchli va tarbiyali bo‘lib voyaga yetadi. Ta’lim sifati ko‘zgusi 
bo‘lgan baholash tizimining isloh qilinishi, Respublikamiz umumta’lim hamda oliy ta’lim 
tizimida 5 ballik baholash tizimining joriy etilishi, monitoring jarayonlari, reyting va modulli 
tizim kabilarning sinab ko‘rilayotgan
ligi hali bu boradagi muammolarga keng qamrovli taklif 
va yechimlar kutilayotganini yana bir bor isbotlaydi. [1] Baholash 
–
ta’lim jarayonining 
ma’lum bir bosqichida o‘quv maqsadlariga erishganlik darajasini oldindan belgilangan 
mezonlar asosida o‘lchash, 
natijalarini aniqlashdan va tahlil qilishdan iboratdir. Zero, 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyev ta’kidlaganidek ta’lim va o‘qitish sifatini 
baholashning xalqaro standartlarini o‘rganish, tajribada sinab ko‘rish, ularni amaliyotga tatbiq 
qil
ish orqali ta’lim muassasalari sifati va samaradorligini yanada oshirish zarur. [2] Global 
o‘zgarishlar davri, ta’lim tizimida ijtimoiy jarayonlardan kelib chiqqan holda, shiddat bilan 
rivojlanishni taqozo etadi. Ta’lim orqali jamiyatda kelajakdagi vazifa
larni bajarishga qodir
bo‘lgan yangi avlod shakllantiriladi. Maktabda olingan bilim insonning kelgusi hayot yo‘l
ini 
belgilaydi. Ko‘pchilik bilimni baho bilan o‘lchaydi. Ammo baho bilimni belgilovchi aniq me’zon 
emas. U o‘quvchilarni faollikka undovchi, rag‘batlantiruvchi vosita, xolos. O‘zbekiston 
Respublikasi Xalq ta’limi vazirining 2017
- yil 16-
sentyabrdagi “2017
-
2018 o‘quv yilida ta’lim
sifati monitoring tizimini yanada takomillashtirish va tashkil etish to‘g‘risida”gi 299
-sonli
buyrug‘ining 3
-band 2- xat boshida: - monitoring jarayonini tashkil etish, nazorat materiallari 
va turlarini ishlab chiqishda ilg‘or xalqaro tajribalar (PISA, TIMSS va h.k.)ni o‘rgangan holda
milliy monitoring tizimini takomillashtirish va uning natijalari asosida o‘quv
-metodik 
jarayonni yanada rivojlantirish choralarini ko‘rish; 4
-bandida: - monitoring jarayoni uchun 
nazorat (testlar
, yozma ishlar, so‘rovnoma, og‘zaki savollar, audio(video) materiallarini 
tayyorlashda ularning umumiy hajmiga nisbatan 20% gacha o‘quvchilar
ning psixofiziologik 
xususiyatlariga mos keladigan, o‘quv dasturi va darsliklardan ttashqari, xalqaro tajribalard
a 
(PISA, TIMSS va h.k.) qo‘llanilgan materiallardan foydalanish mumkinligi belgilab 
qo‘yilgan.Respublikamizda amalga oshirilayotgan bu kabi isl
ohotlarning natijasi ulkan 
iqtisodiy o‘sish ko‘rsatkichlariga erishishga olib keladi va bu holat malakali kadrlar
va yetuk 
mutaxassilarga bo‘lgan ehtiyojning yanada oshib borishiga turtki bo‘layotganini guvohi 
bo‘lyapmiz. Ta’kidlash lozimki, o‘quvchilarnin
g bilim va malakasini umumiy ravishda tahlil 
qilish mamlakatdagi ta’lim sifati darajasini belgilaydi. Shu maqsadda o‘quv yili davomida har 
bir ta’lim muassasasida ichki va tashqi monitoring o‘tkazib boriladi. Uning natijasiga ko‘ra, 
eng namunali maktablar 
ketmaketligi, o‘qituvchilar salohiyati va o‘quvchilarning o‘zlashtirish 
darajasi aniqlanadi. Bu jarayon ta’lim taraqqiyotini belgilovchi muhim mezon bo‘lgani uchun 
Xalq ta’limi vazirligi tashabbusi bilan umumiy o‘rta ta’lim maktabi o‘quvchilari bilimini 

---

567