Kokanduni uz
Yüklə 15,42 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Kirish.
Bugungi rivojlanayotgan O‘ zbekistonimizning qolaversa , har bir davlatning ham buyuk kelajagi bu bilimli, yuksak ilmiy salohiyatga ega bo‘lgan yoshlar hisobl anadi. Yoshlarning qanchalik ilmiy salohiyatga ega bo‘lishida kichik maktab yosh davri muhim davr hisoblanadi. Sababi kelaj agi buyuk o‘zbekistonimizning ertasi hisobalandigan yoshlarning bilim dunyosiga ilk qadamlari aynan mana shu davrdan boshlab qo‘yila di. Quyosh kabi dunyoni yorituvchi bilimlar dunyosining eshigidan aynan mana shu davrda o‘tadilar. Va yana shuningdek bolalar psixikasida yuz beradigan eng asosiy jarayonlar kichik maktab yosh davrlariga to‘g‘ri keladi. Shu sabab ham bu davrni eng muhim davrlardan biri deya bemalol ayta olishimiz mumkin. So‘zimizni “Nevroz” atamasiga tushuncha berishdan boshlasak, atama 179 0-yillardan boshlab juda faol qo‘llanib kelinayotgan atama hisoblanadi. Ayniqsa bu mashhurlikka o‘zining butun psixoanaliz izlanishlarin i shu asosida qurgan Zigmund Freydning yengil qo‘li sabab bo‘lgan deyish mumkin. XX asr psixiatr va psixoterapevtlari v ahima oshishi, fobiyalar, jazava, kuchli tushkunlik bilan aloqador bo‘lgan turli xildagi psixik, hissiy -emotsional va jismoniy holatlarni ushbu so‘z bilan ifodalashgan. Horij olimlari tadqiqotlarida, ta’limning ijtimoiy - pedagogik omillari – maktab nevro‘ zlari va xulq-atvor dezadaptasiyasining vujudaga kelishiga olib keluvchi maktab nizolariga katta psixogen ahamiyat berilmoqda. (Rege M., Рацюте - Бутинавичене С ., Шашкова И . А .). O‘quvchilarda kun va ta’lim rejimining buzilishi, ortiqcha ma’lumot bilan ko‘milish va o‘zlashtira olmaslik oqibatida kasallanish holatlari o‘rganildi. (Zedler E., Arnold I., Ammann R.) Bolaning maktabda muvaffaqi yatli o‘qishi ko‘p jihatdan ularning maktabga tayyorgarlik darajalariga bog‘liq. Bola avvalo maktabga jismoniy jihatdan tayyor bo‘lishi kerak, 6 yoshli bolalarning anatomik fiziologik rivojlanishi o‘ziga xos tarzda kechadi. Bu yoshda bola organizmi jadal r ivojlariadi. Bolaning og‘irligi oyiga 150 dan 200 gacha bo‘yi esa 0,5 sm gacha ko‘payadi. 6 yoshli bolalar turli tezlik larda, tez va yengil yugura oladilar. Ular sakrash, konkida yugurish, chang'ida uchish, suzish singari harakatlarni ham bemalol bajarishlari mumkin. Musiqa bo‘yicha mashg‘ulotlarda esa xilma -xil ritmik va plastik harakatlarni bajaradilar, turli mashqlarni aniq, tez, yengil va chaqqon bajara oladilar.Lekin shunday bo‘lsada, bolani majburan yozishga o‘rgatish hali barmoq muskullari to‘li q rivojlanmaganligi sababli ularga ma’lum darajada zarar keltirishi, bolaning chiroyli yoza olmasligi esa, o‘z - o‘zidan bolani o‘ziga nisbatan ishonchini yoki o‘qishga nisbatan qiziqishini kamayishiga olib kelishi mumkin. Bolaning maktabda muvaffaqiyatli o‘ qishi nafaqat uning aqliy va jismoniy tayyorgarligi, balki |