122
ahamiyatliligini angraydi. Agar oddiygina tushuntiradigan bo‘lsak, unda qo‘yidagi
misolni ko‘rib chiqaylik (8.2 -rasm):
8.2 – rasm. Ikki neyron orasidagi bog‘lanish (aloqa).
1 -neyronning chiqish signali 4 ga teng. Neyronlar orasidagi bog‘lanishning
og‘irligi 6 ga teng. Shunday qilib, 1 -neyrondan keladigan va 2-neyronga
kirish
signalini (net) aniqlash uchun bu signalning qiymatini uning og‘irligiga
ko‘paytirish kerak va bu 2-neyron kirish signali 24 ga tengdir (net=4 * 6=24).
Va agar kirish signallari ko‘p bo‘lsa, unda ularning barchasi yigilib
umumlashtiriladi. Natijada, neyron kirishida ta’sir qilayotgan signalni biz quyidagi
ifoda orqali aniqlaymiz:
𝑛𝑒𝑡
𝑗
= ∑
𝑥
𝑖
∗ 𝑤
𝑗𝑖
𝑁
𝑖=1
(8.1)
Ushbu formulada (8.1)
𝑛𝑒𝑡
𝑗
bu j-neyron uchun
barcha kirish signallarini
birlashtirish natijasi (neyronning qo‘shma kirish ta’siri). N - chiqish signallarini j
signalining kirishiga uzatuvchi elementlar soni.
Bunda
𝑤𝑖𝑗
– i neyronni j neyron
bilan bog‘laydigan ulanishning og‘irligi. Barcha og‘irlikdagi kirishlarni yig‘ib, biz
tarmoq elementining birlashtirilgan kirishini hosil qilamiz.
Ko‘pincha neyronlar orasidagi bog‘lanishlar tuzilishi og‘irlik
matritsasi deb
ataladigan W matritsa ko‘rinishida ifodalanadi. Bu matritsaning elementi,
formulada bo‘lgani kabi, i elementdan j elementgacha bo‘lgan bog‘lanishning
og‘irligini aniqlaydi. Og‘irlik matritsalari qanday tuzilganligini
tushunish uchun
keling, oddiy neyron tarmoqni ko‘rib chiqaylik (8.3 -rasm):
124
0
1.2
0
−2.4 0
−0.4
0
0
0
0
−5.6
3
0
0
0
4.7
0
−3.3 0
0
0
2.4
7.5
2.5
0
Masalan, ikkinchi elementdan uchinchisigacha bog‘liqlik bor, uning og‘irligi
3 ga teng. Biz matritsaga qaraymiz,
ikkinchi ustunga, uchinchi qatorga 3 -raqam
turibdi demak hammasi to‘g‘ri keladi.
Dostları ilə paylaş: