Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi «vlsi tizimini loyihalashtirish» fanidan amaliy mashg

8.3.2. Neyronning tarkibiy qismlarini yaratish tamoyillari va 
variantlari. 
Matematik modelga to‘liq mos keladigan sun'iy neyronning tuzilishi 8.6 
rasmda ko‘rsatilgan. X1 va X2 kirishlar mos ravishda og‘irliklari W1 va W2 ga 
ko‘paytiriladi, shundan so‘ng ular qo‘shiladi. O‘zgaruvchi B siljitish miqdori 
yig‘indiga qo‘shiladi, yig‘indi natija faollashish funktsiyasi blokidan o‘tadi, uning 
chiqishida neyronning chiqish qiymati hosil qiladi. 
8.6 rasm. Sun'iy neyronning tarkibiy tuzilishi. 
Sun'iy neyronning asosiy komponentlari - ko‘paytirgichlar, summator-
akkumulyatorlar va neyronlarni faollashtirish funktsiyasi blokidir. SNT modellari
massiv parallel hisob -kitoblarga tayanganligi sababli, real vaqtda yuqori tezlikkni 
ta’minlash uchun neyron tarmoqlar parallel apparat qurilmalari yordamida amalga 
oshirilishi kerak. Bu o‘z navbatida, sun'iy NT-larini apparatda yaratish, loyihalsh 
murakkabligi, kristalda joylashtirish va resurslarni taqsimlash hamda uni 
etishmasligi muammolariga olib keladi. 

---

133 
Albatta mantiqan to‘g‘ri bo‘ladi agar bularning barchasini SNTning asosiy 
tarkibiy komponenti hisoblangan - sun'iy neyronni loyihalash bosqichida hisobga 
olinsa. 
8.3.3. Ko‘paytirgichlar. 
 
Ideal holatda, ko‘paytiruvchilar soni neyronning kirishlari soniga teng 
bo‘lishi kerak. Faqat shu yo‘l bilan NT-ni maksimal parallelligiga erishish 
mumkin. Boshqa tomondan, kasr sonlar bilan (o‘zgarmas va suzuvchi nuqtali) 
shug‘ullanishingiz kerak bo‘lganligi sababli, mutlaqo parallel SNT-ni amalga 
oshirish mumkin bo‘lmaydi, chunki kasr sonlar bo‘yicha arifmetik operatsiyalar 
FPGA chipning juda ko‘p resurslarni talab qiladi. 
Bu 
muammoni 
hal qilishning 
ikki yo‘li 
mavjud. Birinchisi 
- 
ko‘paytiruvchilarni soddalashtirish va optimallashtirish. Ikkinchisi usuli esa 
ko‘paytiruvchilar sonini kamaytirish, masalan, neyronning barcha kirishlari uchun 
bitta ko‘paytiruvchni ketma-ket ishlstish asosida.