Kompyuter geometriyasi va grafikasi”

Выноска (Callout) asbobi
Выноска (Callout) asbobi obyektning bironta nuqtasi bilan matnli yoki tuchuncha suz bilan boglaydi.Shu bilan birga <Выноски>lar obyektga bog`langan bo’ladi. Bu amal quyidagicha bajariladi dastlabki chertish obyektning tayanch nuqtasiga bog`lashni bildiradi, ikkinchi chertish egilish nuqtasini ko’rsatadi va nuhoyat uchinchi chertish matn kiritish uchun ishlatiladi.
Соединительная линия (Connector Line) va Интерактивный соединитель (Interactive Connector) asboblari
Соединительная линия (Connector Line) asosan xizmati ikkita obyektni bir-biri bilan bog`lash uchun ishlatiladi. Bu esa birlashtirilgan obyektlarni surish va transformatsia qilish imkoniyatini beradi. Agarda obyektlar mavjud bo’lmasa oddyi to’grichiziqga oylanib qoladi.Agarda faqat bitta obyekt bo’lsa u holda ikkinchi tomoni sahifaga boglangan bo’ladi. Biriktiruvchi chiziqni hosil qilish uchun obyektlarning mos tayanch nuqtalariga sichqoncha yordamida chertiladi. Chiziqning parametrlari (rangi, qalinligi) o`zgartililsa ikkita obyektnikida o`zgaradi.
Интерактивный соединитель (Interactive Connector) asbobi har xil blok sxemalar yaratishga muljallangan. Соединительная линия (Connector Line) asbobidan farqi faqat vertikal va gorizontal chiziqlar yaratadi. Shu bilan birga obyektlarni siljitganda tayanch nuqtalarga boglanich saqlanadi, agarda kerak bo’lsa uni olib tashlasa ham bo’ladi. Интерактивный соединитель (Interactive Connector) asbobi yordamida ikkita obyektni boglash uchun dastlab kursor birinchi obyektning tayanch nuqtasiga olib
kelinib sichqoncha bilan chertiladi va ikkinchi obyektning tayanch nuqtasigacha chiziq tortiladi. Berilgan obyektni transformatsya qilganda biriktiruvchi chiziq abtomat ravishta o`zgaradi va boglanishni uzmaydi. Agarda biriktirilgan obyektlardagi tayanich nuqta uchirilganda eng yaqin nuqta
tayanich nuqta qilib olinadi.

Стрелка (Pick) asbobi
O byektlar ustida qanaqa amal bajarilmasin oxirgi obyekt bashqalaridan ajratilgan bo’lishi kerak. Bu amalni bajarish uchun mahsus ajratish asbobi Стрелка (Pick) ishlatiladi. Obyektning ajratilganligini obyektning enidagi markerlardan va obyekt markazidagi krestdan bilish mumkin.Agarda bir nechta obyektlar ajratilgan bo’lsa markerlar katta turtburchak shaklida bo’ladi.
O byektlarni ajratish usullari
Стрелка (Pick) asbobi yordamida obyektlar bir-nechta usullar bilab ajratiladi.
• Alohida obyektni sichqonchani chertish bilan ajratsa bo’ladi.
• штриховой рамкa (marquee) yordamida obyektlarni ajratganda belgilangan maydondagi obyektlar ajratiladi va ular shtrixlangan ramka ko’rinishida bo’ladi.
• Obyektlarni ajratishda klaviaturadan ham foydalanilsa bo’ladi. tugmasini bosish orhali obyektlarni ketma-ket, + — tugmalari bilan birgalikda ishlatilsa teskari holattada ajratiladi.
• Hamma obyektlarni ajratish uchun Объекты (Objects) buyrugi va menuning Редактировать/Выделить все (Edit/Select All) tanlanadi. Bu amalni Стрелка (Pick) asbobining tugmasin ikki marta bosish bilan amalga oshirsa bo’ladi. Ajratishni bekor qilish uchun ish joyining boas eriga sichqoncha bilan chertiladi yoki tugmasi bosiladi.
Стрелка (Pick) asbobining boshqa funktsialari
Стрелка (Pick) asbobi ishlatganda obyektlarni ajratilganligi markeri faqat ajratilganlik belgisini belbirib qolmay boshqa da maqsadlarda ham qullaniladi. Marker yordamida obyektlarni masshtablash mumkin. tugmasi bilan ishlatilsa markazdan masshtablaydi. bilab birga ishlatilsa bir butunga kattalashadi. En tomondagi markerlar esa noproportsonal masshtablaydi. Ikkinchi marta obyektlarni ajratganda markerlar yonalish shaklini oladi. Burchkdagi yonalishlar yordamida obyektni oq otrofida oylantiradi En tomondagi yonalishlar esa obyektni gorizontal yoki vertikal tomonga qiyshaytirishni bildiradi. Shuning bilan birga Стрелка (Pick) asbobi obyektlarni yoki obyektlar yigindisini ko’chrish mumkin unuing uchun obyektni olib kerakli tomonga surish mumkin.