“kompyuter injiniring” fakulteti IV bosqich ki 11-19 guruh talabasining

---

1 
0’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA 
KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI 
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT 
TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI QARSHI FILIALI 
 
 
“KOMPYUTER INJINIRING” FAKULTETI 
IV BOSQICH KI 11-19 GURUH TALABASINING 
“Amaliy dasturiy paketlar” fanidan 
MUSTAQIL ISHI 
 
 
 
 
 
 
 
 
Bajardi: 
 
 
 
 
 
 
Eshmurodova D 
Qabul qildi: 
 
 
 
 
 
Abduvaliyev A
 

---

2 
Mavzu: Mathcad muhitida grafiklar yaratish. 
Reja: 
1.
Mathcad muhitida grafiklar yaratish.
2.
Mathcad muhitida chiziqli algebraik tenglamalar sistemalarini tadqiq etish 
va yechish.
3.
Mathcad tizimida interpolyatsiya va approksimatsiya masalalarini yechish
4.
Mathcad tizimida ikki va uch o‘lchovli grafiklar yaratish va rasmiylashtirish 
5.
Mathcad tizimida arifmetik ifodalar qiymatlarini hisoblashni 
o‘zlashtirishdan foydalanish.
6.
Mathcad tizimida maxsus grafiklar yaratish usullari. 
Mathcad muhitida grafiklar yaratish 
MathCad dasturida ixtiyoriy funksiyaning yoki diskret o’zgaruvchilarga bog’liq 
bo’lgan ifodalarni grafiklarini chizish imkoniyatiga ega. Bundan tashqari bir 
nechta funsiyaning grafigini bitta grafikda tasvirlash mumkin. Chizmada har bir 
grafik diskret o’zgaruvchiga bog’liq bo’ladi. Bu diskret o’zgaruvchi ham absisalar 
o’qi uchun ham ordinatalar o’qlari uchun ifodada qatnashishi kerak. MathCad 
diskret o’zgaruvchilarning har bir qiymati uchun bitta nuqtani tasvirlaydi.
MathCad da ikki o’lchovli grafik hosil qilish uchun sichqonchani bo’sh joyga 
qo’yib grafik soha tanlanadi. Bu quyidagicha amalga oshiriladi.

Sichqoncha bilan grafik yasash joyini belgilang.

Menyu qatorining Insert bo’limidam Graph ga kirib X –Y Plot ni tanlang 
yoki @ tugmasini bosing yoki matematik belgilar panelidan grafik belgisiga 
kirib ikki o’chovli grafik belgisini tanlang.
Grafikdagi bo’sh joylarni to’ldiring. Gorizontal o’qning o’rtasidagi bo’sh joyga 
argumentning qiymati kiritiladi. Vertikal o’qning o’rtasidagi bo’sh joyga 

---

3 
funksiyning qiymati kiritiladi
. 
MathCad dasturida bir nechta funksiyani bitta 
grafikda chizish uchun o’zgaruvchi va funksiyalar “ ,” bilan ajratiladi. Misol:
22-rasmdan ko’rinadiki koordinata o’qlarini va grafikni ko’rinishini grafikni ustiga 
sichqonchani ikki marta bosib o’zgartirish mumkin va xuddi ifoda kabi grafikni 
siljitish, kattakichik qilish, qirqish, nusxalash mumkin. Funksiyani [a,b] oraliqda 
grafigini chizish. Biror f funksiya berilgan bo’lsin va bu funksiyani grafigini 
[a,b] oraliqni n ta bo’lakka bo’lib chizish uchun i diskret o’zgaruvchi olib [a,b] 
kesmani quyidagicha n ta bo’lakka bo’lamiz. h qadam sifatida
b−a
n
ni olamiz va i diskret o’zgaruvchini quyidagicha
aniqlaymiz i:= 0..n xi ni quyidagicha aniqlaymiz xi:=a+h*i va bizga xi va 
f(xi) nuqtalar hosil bo’ladi. Bu nuqtalarga mos funksiyaning grafigini chizish 
mumkin. Funksiyaning grafigi 23rasmda keltirilgan.