Marketing bozor iqtisodiyotining ajralmas elementi bo'lib, iqtisodiyot fanining eng zamonaviy va tez rivojlanayotgan sohalaridan biridir. Bugungi murakkab dunyoda barchamiz marketingni tushunishimiz kerak. Biz mashina sotamizmi, ish qidiramizmi, xayriya uchun pul yig‘amizmi yoki g‘oyani ilgari suramizmi, biz marketing bilan shug‘ullanamiz. Biz bozor nima ekanligini, u bilan kim ishlaydi, u qanday ishlaydi, uning ehtiyojlari nimada ekanligini bilishimiz kerak. Biz marketing va iste'molchilar sifatidagi rolimizni va fuqarolar sifatidagi rolimizni tushunishimiz kerak. Marketingni bilish bizga iste'molchi sifatida aqlliroq bo'lishga imkon beradi, xoh u tish pastasi yoki yangi mashina sotib oladi. Korxonada marketingni amalga oshirishda uning asosiy vazifalaridan biri nazorat funksiyasi hisoblanadi. Marketing nazorati tushunchasi Nazorat - bu firmaning o'z maqsadlariga erishishini ta'minlash jarayoni. Dastlabki nazorat rasmiy rejalashtirishni amalga oshirish va tashkiliy tuzilmalarni yaratish orqali amalga oshiriladi. Odatda ishning haqiqiy boshlanishidan oldin amalga oshiriladigan muayyan siyosat, tartib va qoidalar shaklida amalga oshiriladi Joriy nazorat kompaniyaning (yoki uning bo'linmalari, xodimlarining) istalgan natijalarga erishishga qaratilgan harakatlarining haqiqiy natijalarini o'lchashga asoslanadi. Bu to'g'ridan-to'g'ri ish jarayonida amalga oshiriladi.
Mahsulot sotish va marketing xarajatlari o'rtasidagi bog'liqlikni tahlil qilish marketing faoliyati samaradorligini va sarflangan mablag'larning maqsadga muvofiqligini aniqlash imkonini beradi va marketing maqsadlariga erishishda mablag'larni tejashga yordam beradi. Marketing nazorati odatda to'rt bosqichdan o'tadi: 1. Maqsadlar va standartlarni belgilash; 2. Haqiqiy qiymatlarni aniqlash;3.Taqqoslash;4. Taqqoslash natijalarini tahlil qilish
Marketing nazoratining maqsad va vazifalariga quyidagilar kiradi: - maqsadga erishish darajasini belgilash (og'ishlarni tahlil qilish); - takomillashtirish imkoniyatlarini aniqlash (teskari aloqa); - korxonaning atrof-muhit sharoitlarining o'zgarishiga moslashuvi talab qilinganiga mos kelishini tekshirish.Nazorat korxonaning ishlab chiqarish va tijorat faoliyatini boshqarish funktsiyalaridan biri sifatida marketingda muhim o'rin tutadi. Bu, birinchi navbatda, korxona xodimlariga maqsadli ta'sir ko'rsatish, korxona faoliyatini tizimli nazorat qilish, amaldagi ko'rsatkichlarni rejalashtirilgan bilan taqqoslash shaklidir. Nazoratning asosiy ob'ektlari - sotish hajmi, foyda va zararlar hajmi, xaridorlarning korxona tomonidan taklif qilinadigan yangi tovar va xizmatlarga bo'lgan munosabati, ishlab chiqarish va tijorat faoliyatining rejalashtirilgan va haqiqiy natijalariga muvofiqligi. Qabul qilingan nazorat tizimi nazoratni doimiy darajada va qat'iy tanlangan standartlar doirasida ushlab turishi shart emas. Korxonani boshqarish moslashuvchan, moslashuvchan bo'lishi kerak va boshqaruv tizimi tashqi muhitdagi o'zgarishlarga mos keladigan ishlab chiqarish va tijorat faoliyatini boshqarishning yangi usullarini izlashga hissa qo'shishi kerak. Marketing faoliyatida nazorat turlari.