Kurs ishi Mavzu

2-bob. Tadbirkorlik faoliyatida marketingning ro’li va axamiyati
2.1 Tikuvchilik korxonalarida marketing tizimini tashkil qilish.
Marketing, yani "markaziy marketing", bir tashkilotning mahsulotlari yoki xizmatlari to'g'risida mijozlarni xabar qilish, taqdim etish va sotishni oshirish uchun xizmatlar tashkil etish bilan bog'liq nazoratli strategiya, qo'llanma va vositalarni ishlatishni ifodalaydi. Markaziy marketing, korxonaning mahsulotlarini o’stirish va sotishni ko'paytirishga yordam beradi.
Marketing strategiyasi o'rtasida birlashmasdan oldin, korxona o'z mahsulotlarini, xizmatlarini, targ'ib qilish shakllarini tayyorlaydi. Bunday ravishda korxona mijozlari tomonidan ehtiyot bo'lgan talab va sezilar qo'llab-quvvatlanadi. Keyingi bosqich markaziy nazoratli strategiyani tayyorlashdan iborat, bu strategiyada xizmat va mahsulot taqdim etilish shakli va sotish usullari belgilanadi.
Marketing tizimi uchun maqsadi mijozlarni qanday taqdim etishga unga qanday qobil qilish lozimligini aniqlash, sotilayotgan mahsulotlarning, xizmatlar rejalarining va chegirmalarining belgilash uchun savol va testlar o'tkazish, tashkilotning boshqalariga xizmatlari va mahsulotlari to'g'risida ma'lumotlar taqdim etishni o'z ichiga oladi.
Marketing tizimi, bir tashkilotning xizmatlar va mahsulotlarning mavjud mijozlarga sotishni oshirish uchun yordam beruvchi nazoratli amallar va vositalardir. Bunda, mahsulotlarni to'g'ridan-to'g'ri mijozlarga taqdim etish, ijtimoiy tarmoq qo'llanmalari, tashkilotning alohida xizmatlari, chegirmalar va ko'plab boshqa muhim narsalar keng qo'llaniladi.
Marketing tizimi, korxona tomonidan yoyilgan mahsulotlar va xizmatlarni vaqtida, loyihalash tuyulishi, chegirmalar, mijozlar bilan aloqa va mijozlarni taqdim etish shakllariga qarab strategiyalashishni o'z ichiga oladi. Tasavvur qiling, tashkilotning mahsulotlari sifatli va ajoyib bo'lsa, lekin ularga bekorlik bo'lgan vaqtda markaziy tizimdagi mavjudliklarning barchasi baho ko'rmaydi.
Marketing tizimining zaruriy qismi, korxona tomonidan mahsulotlar va xizmatlarni to'liq tushuntirish va mijozlar bilan aloqa o'rnatishni o'z ichiga oladi. Bu mijozlar bilan turli xil taqdim etish shakllari, reklama va biznes yaratish usullari bo'lishi mumkin. Marketing tizimi shuningdek, tarqatish va yaxshilash kabi strategiyalarda tashkil etadi.
Yangi mahsulotlar, yoki yangi sotish shakllari yaratishni rejalashtirish va endi katta miqdorda mijozlar uchun chegirmalar va ko'plab ko'pincha strategiyalar tizimli transaktsiyalar uchun zaruriy bo'ladi. Marketing tizimi, tashkilotlarga mahsulotlari yoki xizmatlarni to'g'ridan-to'g'ri mijozlarga to'g'ri vaqtda taqdim etish, ularning talablari va arzini tushuntirish imkoniyatini beradi.
Tikuvchilik sohasida marketing tadqiqotlari bir necha maqsad bilan olib boriladi. Bu maqsadlarning bir nechisi quyidagi kabi bo‘ladi:
1. Mahsulot sifatining o‘rganilishi: Tikuvchilik mahsulotlari o‘ziga xos mahsulotlar bo‘lib, ularning sifati, mahsulot quyidagi muddatlardagi saqlash imkoniyatlari va yengil qobilyatli tashuvchilar uchun ko‘rsatiladigan xizmatlar kabi ko‘pgina xususiyatlariga ega. Marketing tadqiqotlari, tikuvchilik sohasida mahsulotlar sifatini, homiyligini, mahsulotning narxi to‘g‘risida ko‘proq ma’lumot olishga yordam beradi.
2. Target turlarini aniqlash: Marketing tadqiqotlari eng qulay yo‘nalishni aniqlashda katta yordam berishi mumkin. Bu hisobga olinganda, marketing tadqiqotchilar boshqa, muvofiqlikda yirik xorij rejalar bilan taqqoslashish jarayonini boshlashadi, shuningdek, eng ham ko‘pchilik reklama xizmatlarini ko‘rsatishning eng yaxshi, qulay va sifatli yo‘nalishlarini aniqlashadi.
3. Q‘shimcha hisob kitoblarni o‘rganish: Marketing tadqiqotlari har qanday tadbirni boshqarishda zanjirli ko‘p usllarni amalga oshirishi mumkin. Bu, tikuvchilik sohasida marja, arziytopish, reklama, texnologiya, mualliflik haqi, logotip va boshqa ko‘proq muhim huquqiy masalalarni o‘rganishni o‘z ichiga oladi.
4. Boshqa raqobatdosh tadbirlardan to‘liq foydalanish: Tikuvchilik sohasida muvofiqlikda ko‘proq ta’minlash xizmatlari qo‘llanishiga yordam berish uchun, marketing tadqiqotlari tadbirlarda ishtirok etishni va boshqa korxonalarga yamani tadbirlardan to‘liq foydalanishni o‘rinlaydi.
5. Tirajlarni va talabni belgilash: Marketing tadqiqotlari, tikuvchilik sohasida ko‘rsatiladigan xizmatlarga puftarbarglarning berilishi va talabni o‘rganish huquqiy holatida ta’minlaishda katta yordam beradi.
6. Marketing farqni aniqlovchi materiallar tayyorlash: Marketing tadqiqotchilari, tikuvchilik sohasining rusumli, ishonma va profesional ta’minlashi haqida yaxshi tushuncha yaratish uchun yangiliklar, mahsulotlarning to‘liq xususiyatlarini hamda boshqa zaruriy materiallar tayyorlashga yordam beradi.
Shu maqsadlar uchun xizmat qilish uchun, korxona yoki tadbirkorlik muvofiqlikda, marketing tadqiqotlari tikuvchilik sohasida va boshqa sohalarda muhim ahamiyatga ega.
Tikuvchilik korxonalarida marketing tizimini tashkil qilish uchun quyidagi bosqichlarni amalga oshirish kerak:
1. Ma'lumot to'plamasi: Korxona uchun eng muhim narsa, mavjud mijozlarga doimiy ravishda ularga ma'lumot berishdir. Buni amalga oshirish uchun, mijozlar to'g'risida yuritilgan qo'shimcha ma'lumot olish (ishtirokchilar, ishlab chiquvchilar, xizmat ko'rsatuvchilar va boshqalar) va ularga ma'lumotlar yo'l qo'yish lozim.
2. Mijozlar sifatida qaraganda, yangiliklarni tayyorlash: Mijozlarga yangi mahsulotlar, chegirmalar yoki ko'proq xizmatlar taqdim qilishga o'xshash ravishda, tikuvchilik korxonasi marketing tizimini tashkil etishi uchun, aniq katta miqdorda mijozlar uchun yangiliklar ko'rsatish lozim. Bu yordamida, mijozlar o'zlariga teqdim qilingan yangiliklar haqida bilishishadi.
3. Mahsulotlarni sotish uchun incentivlar ko'rsatish: Odatda, barqaror mijoz tashkilotlari, har tomonlama chegirmalar yoki mahsulotlar sotib olish uchun incentiv tashkil qilishadi. Bunga misol sifatida, mahsulot chegirmalarini olishga yoki xarid qilishlarini katta miqdorda mukofotlashingiz mumkin.
4. Online reklamani o'rganish: Bugungi kunda, digital reklama har bir tashkilot uchun muhimdir. Tikuvchilik korxonalarida, online platformalar yordamida ilovalar, faollashtirilishi mumkin. Bu yordamida, tashkilot birlashgan mahsulotlari va xizmatlar haqida ba'zi ma'lumotlar ishlab chiqishingiz mumkin.
5. Shaxsiy imidjini qo'llash: Har bir tashkilotning o'zgacha sifati, xizmatlari va mahsulotlari bor. Buni xarid qilingan mijozlar ham tushunishlari kerak. Shu sababli, korxona, insonlarni tanilganlikka mehrg'lash uchun shaxsiy imidjini qo'llashadi, ularni ko'p qattiqlik bilan tushuntirib, ular jaxonlaridan biri sifatida o'zlarini his qilishga o'tkazishadi.