Kutubxonasi
Yüklə 1,14 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.ziyouz.com kutubxonasi
294 bo‘lib, Humoyun bilan Mohim begimni yo‘qlay boshladi. Shimoliy chegaralar yana notinch bo‘lib qolgani uchun Bobur Humoyunni o‘tgan oyda Badaxshonga qaytarib yuborgan edi. Mohim begim hamon Kobulda edi. — Humoyun mirzoga chopar yuboraylikmi? — deb so‘radi Tohir. Bobur ko‘zini ochib, xiyol o‘ziga kelgandek bo‘ldi. Chopar Kobul va Badaxshonga yetib borguncha kamida bir oy vaqt o‘tadi. Bu orada biron korihol bo‘lsa na Humoyun, na Mohim begim yetib kelolmasliklari aniq. Bobur g‘amgin bosh chayqab: — Foydasi yo‘q, — dedi. Uning ahvoli tobora tang bo‘layotganini ko‘rgan Tohir: — Hazratim, bardam bo‘ling! — deb iltijo qildi.— Biz siz bilan necha o‘limlardan qolganmiz! Dardga bo‘y bermang, yengasiz! — Lekin... bunday falokat... birinchi uchrashi!.. Bobur behol qo‘zg‘alib yana toz ustiga engashdi, og‘riq zarbidan ko‘zlariga duv-duv yosh keldi. So‘ng boshini yana yostiqqa qo‘yib ko‘zini yumib yotganda ravonga tergovchi kirdi. Yusufiy unga: — Qisqa so‘zlang, faqat axborot! — deb shipshidi. Tergovchi Baydani ham so‘roq qilganini, narigi uchoviga shu badbaxt malika bosh bo‘lganini, lekin tash-qi dushmanlar bilan, jumladan, Rano Sangram Sinx bilan aloqasi borligini rad etganini, boshqa savollarga javob berishdan bosh tortganini aytib berdi. — Mal’unlar!.. dedi Bobur yotgan joyida g‘azabdan ovozi qaltirab. — Men ularga shunchalik ishonib... ilkidin taom yesam... izzat-ikrom qilsam!.. — Hazratim, bu iblislarni ming qiynoqqa solib o‘ldirmoq kerak! — Narigi uchovini... qoidaga binoan qatl ettiring! Bayda... keyin! — Bosh ustiga! — deb tergovchi chiqib ketdi. Qoidaga binoan, podshohning joniga qasd qilganlar eng og‘ir qiynoqlarga solib o‘ldirilardi. Oshpaz Bahlulning terisi tiriklay shilinib olindi. Jallodlar Ahmad choshnagirning avval qo‘l-oyoqlarini kesib, keyin boshini tanasidan uzib, vujudini parcha-parcha qilib tashladilar. Ikki orada vositachi turgan va ustalik bilan saroyga zahar olib kirib, oshpazga bergan kanizak quturgan filning oyog‘i tagiga tashlab o‘ldirildi. Malika Bayda eng qattiq hibsda saqlanar, endi odamlar uning qanday qatl etilishini kutar edi. Tabib Yusufiy Boburning hayoti uchun ikki kechayu kunduz tinmay kurashdi. Tohir ham ikki kechayu kunduz bemorning yonidan jilmay, xizmatini qildi. Nihoyat, uchinchi kun tabib: — Xudoga ming qatla shukr, hazratim, bir o‘limdan qoldingiz! — dedi. — Onadan qayta tug‘ilganday bo‘ldingiz. Endi ozgina qatiq iching. So‘ngra uxlang! Bobur bir piyola qatiq ichgach, ko‘zini yumib, yostiqqa bosh qo‘ydi. Lekin boshidan o‘tgan o‘lim dahshati hamon xayolidan nari ketmasdi. Uning joni shuncha vaqt qil uchida osilib turganini o‘ylasa, beixtiyor vahmi kelardi. Shu qil uzilsa o‘lim deb ataladigan zulmat qa’riga qulab tushishini ikki kun davomida muttasil his qilish unda yashash istagini kuchaytirib yuborgan edi. Hayotning bir lahzasi, bir uchquni dunyoning barcha boyliklariyu toju taxtlaridan ham aziz ekanligi unga endi astoydil sezildi. Uning azobdan toliqqan vujudi hamon behol bo‘lsa ham ruhida nimadir o‘zgargandek va dunyo ko‘ziga boshqacharoq ko‘ringandek bo‘lardi. Har bir kishining faqat bittagina umri bor ekan va umrning har lahzasi shu qadar shirin ekan, Boburning yoshiga yetmay o‘lib ketganlarga oson tutib bo‘ladimi? Ibrohim Lodi undan to‘rt yosh kichik edi. Malika Bayda buni unutishi va Bobur yaxshi muomala qilgani uchungina uni kechirib, farzandi o‘rnida e’zozlashi mumkinmidi? Jangda erishgan g‘alabalari unga eng mushkul ishlarni ham oson ko‘rsatib qo‘ygani uchun bo‘lsa kerakki, Bobur Ibrohim Lodining onasiga shunchalik |