Labaratoriya ishi-2 To’g’ri o’tkazgich va aylanma halqaning magnit maydonini o’lchash

4– rasm. To’g’ri o’tkazgichning magnit maydonini o’lchash uchun eksperimental qurilma.



5– rasm. Aylanma halqa shaklidagi o’tkazgichning magnit maydonini o’lchash uchun eksperimental qurilma.

Tajriba misollari

1. 
   To’g’ri o’tkazgichning magnit maydoni.
   

1-jadval. To’g’ri o’tkazgichning magnit maydoni tok kuchining funksiyasi sifatida(s masofa = o)



2-jadval. To’g’ri o’tkazgichning magnit maydoni o’tkazgich yuzasi va B-probe o’rtasidagi masofa s ning funksiyasi sifatida ( I =20 A )

1. 
   Aylanma halqa shaklidagi o’tkazgichning magnit maydoni
   

3-jadval. 40 mm li aylanma halqa magnit maydoni I tok kuchining funksiyasi sifatida



4-jadval. Aylanma halqalarning magnit maydoni x masofaning funksiyasi sifatida



Hisoblashlar va natijalar

1. 
   To’g’ri o’tkazgichning magnit maydoni.
   

B magnit maydonining I tok kuchidan bog’liqligi 6 – rasmda grafik ravishda ko’rsatilgan. O’lchash aniqligi chegarasida o’lchangan qiymatlar ( 1-jadvalga qarang) grafikning koordinata boshidan o’tuvchi to’g’ri chiziq ustida yotadi, ya’ni B magnit maydoni I tok kuchiga to’g’ri proportsional bo’ladi. 7-rasmda 2-jadvaldagi o’lchangan qiymatlar grafik ravishda ko’rsatilgan. O’tkazgichning yuzasi va B-probe ning uchi o’rtasidagi masofaning jadvalda

berilgan qiymatlari (1) tenglamadagi o’tkazgich o’qidan boshlab hisoblangan masofadan farq qilishi fakti inobatga olingan. Bu farq r– s = 3 mm bo’lib, u to’g’ri o’tkazgich radiusi r = 2 mm va B-probe ning uchi bilan Xoll datchigi markazi orasidagi masofa s0 = 1 mm larning yig’indisidan iborat. (4-rasmga qarang). 4-rasmda chizilgan grafik (1) tenglama yordamida I = 20 A tok uchun hisoblangan. 8-rasmda ko’rsatilgan grafikda u koordinata boshidan o’tuvchi to’g’ri chiziqqa mos keladi.

6-rasm. To’g’ri o’tkazgichning magnit maydoni tok kuchining funksiyasi sifatida.



7-rasm. To’g’ri o’tkazgichning magnit maydoni o’tkazgich o’qidan masofa r-ning funksiyasi sifatida



8-rasm. To’g’ri o’tkazgichning magnit maydoni (1/B) = f(r) funksiyasi ko’rinishidagi bog’lanish grafigi.

1. 
   Aylanma halqa shaklidagi o’tkazgichning magnit maydoni.
   

9-rasmda aylanma halqa shaklidagi o’tkazgichning magnit maydonining I tok kuchidan bog’liqligi ko’rsatilgan. Bu holda ham o’lchangan qiymatlar (3-jadval) va grafikda chizilgan koordinata boshidan o’tuvchi to’g’ri chiziq B magnit maydoni I tok kuchiga to’g’ri proportsional ekanligini tasdiqlaydi. 10-rasmda uchta aylanma halqa shakldagi o’tkazgichlar uchun B magnit maydonining x fazoviy koordinatadan bog’liqligi ko’rsatilgan. Rasmda chizilgan grafiklar (2) tenglama yordamida I = 20 A tok uchun hisoblab topilgan.



9-rasm. 40 mm li aylanma halqa magnit maydoni I tok kuchining funksiyasi sifatida.


10-rasm. R radiusli aylanma halqa magnit maydoni B ning fazoviy koordinata x ning funksiyasi sifatida. ( ) R=60 mm, ( * ) R=40 mm, ( O ) R=20 mm,