Laboratoriya mashg`uloti.№1 Mavzu: Oqova suvlarning loyqaligini hisoblash. Mashg`ulot rejasi

Tajriba mashg‘ulotini bajarish uchun umumiy ma’lumotlar
Ishni bajarish uchun snellen asbobidan foydalanib, “Xoch” usulida sun’iy loyqaligini topish mumkin. Snellen asbobi balandligi 30sm, diametri 2,5-3,0sm keladigan va graduslarga bo‘lib chiqilgan belgili shisha silindrdan iborat; uning tag tomonida nuqtalar shakli tushirilgan xoch va suvni to‘kish uchun o‘simta naychasi bor. silindrga tekshiriladigan suvdan quyib to‘ldiriladi ; bunda quyilgan suvning balandligi silindr ostidagi xoch ko‘rinmaydigan darajada bo‘lishi kerak.
Shundan keyin sildindrdagi suv uning tagidagi nuqtalar yaqqol ko‘ringungacha sekin oqizib tushira boshlanadi. Nuqtalar yaqqol ko‘ringan paytda silindrda qolgan suv ustunini santimetrlar hisobida olingan belgisi suvning tiniqligini ko‘rsatadi. Shu santimetrlarda o‘lchangan qiymatdan foydalanib suvning loyqaligini mg/l hisobida topsa bo‘ladi
Jadval.

Namuna t/r №	h, sm	Loyqalik , mg/l, m

R asm. Snellen asbobi.
Tajriba ishi bajarilayotganda jadval to‘ldiriladi: M=f(h)formuladan foydalanib grafik tuziladi. Suvning tiniqligi uning yuqori sifatligining asosiy belgisi bo‘lib hisoblanadi. Tiniqlik suvdagi mexanik mualliq moddalarni miqdoriga, kimyoviy aralashmalarga, temir tuzlariga bog‘liq bo‘ladi. Suv havzalarini ko‘karib ranglanishi ham suvning tiniqligini pasayishiga olib keladi. Ichimlik suvi tiniq bo‘lishi shart .Loyqa , tiniqsiz suv esttetikasiz va hamma vaqt epidemik nuqtai nazardan gumondor hisoblanadi, shuningdek loyqa suvda mikroorganizmlarni ko‘payishi uchun optimal sharoit yaratiladi. Tiniqlikni aniqlash namuna suvi olinadigan joyda o‘tkaziladi. Tadqiqot qilinadigan suv chayqalashtirilgandan keyin Snellen silindiriga quyiladi, u balandligi bo‘yicha santimetrlarda sozlangan bo‘lib, tiniq tekis ostli va o‘zining asosida, suvni chiqarish uchun tubusi bo‘lib, unga qisqichli rezina trubka kiygizilgan. silindr stellen №1 ni bosma raqami gacha ostidan 4sm masofada o‘rnatilgan, suvni yuqoridan pastga qarab ustun orqali kuzatiladi. hisoblovchi raqam aniq ko‘rinmaguncha ostki trubka orqali suv chiqariladi. Suv ustunning balandligi santimetrlarda suvning tiniqlik darajasini aniqlaydi. Snellen raqami bo‘yicha 30sm dan kami ichimlik suvini minimal ruxsatilgan tiniqligi 20 dan 30 smgacha bo‘lganda suvning tiniqligi kuchsiz loyqalangan , 10dan 20sm gacha loyqa, 10sm gacha juda loyqa.