Lazer nurlari va ularning tibbiyotda qo'llanilishi kayumova Kumush Subxonqul qizi

часть
1
 
«
Научный импульс
»
Октябрь
, 2022 
1018 
vaqtda kelib turli xil lazerlar mavjud: gaz, 
suyuq, yarimo’tkazgich va qattiq holati bo’lgan 
lazerlar mavjud. Yorug'likning tabiati bo’yicha lazerlar pulsli va uzluksiz turlarga bo’linadi.
Lazer nurlanishining uyg’un
ligi ul
arning golografiyada qo’llanilishiga asoslanadi. Geliy
-
neon lazeriga optik tolalar yordamida gastroskoplar ishlab chiqilgan, bu golografik ravishda 
oshqozon ichki bo’shlig’ining uch o’lchovli ta’svirini yaratishga imkon beradi.
Lazerlar jarrohlik, stomatologiya, oftalmologiya, dermatologiya, onkologiyada keng 
qo’llaniladi. Lazer
nur
lanishining biologik ta’siri biologik materialning xususiyatlariga ham, 
lazer nurlanishining xususiyatlariga ham bog'liq. 
Tibbiyotda ishlatiladigan barcha lazerlar shartli ravishda 2 turga bo'linadi: past 
intensivlik (intensivligi 10 Vt / sm2 dan oshmaydi, ko'pincha 0,1 Vt/sm2 ga teng) - terapevtik 
va yuqori intensivlik - jarrohlik. Eng kuchli lazerlarning zichligi 1014 Vt/sm2 ga yetishi 
mumkin, tibbiyotda odatda 102 
–
106 Vt / sm2 ga teng lazerlar qo'llaniladi. 
Jarrohlikda yuqori intensiv lazer nurlanishidan foydalanish 
(umumiy qoidalar) 
Jarrohlik kasalliklarini davolashning asosiy usuli bu biologik to’qimalarni ajratish bilan 
bog’liq operatsiyalar. Yuqori konse
ntratsiyalangan yor
ug’lik energiyasining biologik 
to’qimalarga ta’siri uning kuchli isishiga,
so
’
ngra interstitsial va hujayra ichidagi 
suyuqlikning bug’lanishiga, to’qima tuzilmalarining siqilishiga olib keladi.
Jarrohlik lazerlari faol muhit turiga qarab doimiy yoki impulsli bo'lishi mumkin. 
An’anaviy ravishda ularni quvvat darajasiga ko’ra uch 
guruhga bo'lish mumkin: 
1. koagulyatsiya: 1-5 Vt; 
2. bug'lanish va sayoz kesish: 5-20 Vt; 
3. chuqur chiqib ketish: 20-100 Vt. 
Lazerli jarrohlik asboblari yuqori aniqlik bilan ishlayd
igan organlar va to’qimalarga 
halokatli ta’sir ko’rsatadi. Bu yerga tibbiy
amaliyotni turli sohalarida jarrohlik operatsiyalari 
uchun mo’ljallangan "Scalpel
-1", "Kalina", "Debriefing", "Lancet-1" tibbiy komplekslarini 
olib kelishingiz mumkin. Lazerli jarro
hlik asboblari universal kesish vositasi bo’lib, jarrohlik 
aralashuvning asosiy bosqichlarida qo'llanilishi mumkin. Lazer nurlanishining biologik 
to’qima bilan o’zaro ta’siri tabiati lazer nurlanishining quvvat zichligiga va o'zaro ta’sir 
vaqtiga bog'liq. 
Lazer nurlari yordamida to’qimalarni kesish tezligi jarroh tomonidan 
empirik t
arzda tanlanadi, bu to’qima turiga va tanlangan lazer nurlanish parametrlariga 
qarab kesishning kerakli sifatiga bog'liq. Kesish tezligini sekinlashtirish to'qimalarni 
karbonlash
tirilishini kuchayishiga va pıhtılaşma chuqur zonasining shakllanishiga ol
ib 
kelishi mumkin. Super zarba holatida va ayniqsa puls-davriy rejimda atrofdagi 
to’qimalarning haddan tashqari qizishi bilan bog’liq karbonizatsiya va ne
kroz deyarli lazer 
nurining har qanday tezligida chiqarib tashlanadi. Tibbiy amaliyotda ishlatiladigan 
asb
oblarning asosiy xususiyatlari. Radiatsiya to’lqin uzunligi 10,6 mkm. Chiqish 
radiatsiyasining kuchi (sozlanishi) 0,1-50 vatt. "Tibbiy impuls" rejimida quvvat 50 vatt. 
Yuqoridan lazer nurlanishining quvvat zichligi shartli ravishda impulsli lazerlar uchun 50-
150 Vt / sm 2 va doimiy lazerlar uchun 10 Vt/sm2 bilan cheklangan. Mato ustidagi lazer 

---

Международный
научный
журнал
№
3
(100),