Leksikografiya va dialektologiya kafedrasi sotsiolingvistika

Seminar mashg‘ulotlarini tashkil etish bo‘yicha
ko‘rsatma va tavsiyalar

Seminar mashg‘ulotlarida talabalar kodlar va tillar aralashuvi, lisoniy vaziyat va uning turlari, til siyosati, sotsiolingvistikada savodxonlik masalasi, sotsiolingvistik metodlar haqida amaliy ko‘nikma va malaka hosil qiladilar.

Seminar mashg‘ulotlari uchun tavsiya etiladigan mavzular:
1. Kodlar aralashuvi
2. Bir kod tasarrufidan ikkinchi kod tasarrufiga o‘tish
3. Diglossiya, interferensiya.
4. Bilingvizm va uning turlari.
5. Tillarning aralashuvi.
6. Pidjin tillar
7. Kreol tillar
8. Lisoniy vaziyat.
9. Ekzogloss lisoniy vaziyat
10. Endogloss lisoniy vaziyat.
11. Til siyosati.
12. Tilni planlashtirish
13. Sotsiolingvistikada savod tushunchasi
14. A.Jo‘raev bo‘yicha funksional savodxonlik darajalari.
15. Xirsh bo‘yicha funksional savodxonlik darajalari.
16. Sotsiolingvistik metodlar.
Izoh: Mazkur ro‘yxatdagi mavzulardan seminar mashg‘ulotlari uchun ajratilgan soatlar hajmiga mos holda tanlab foydalanish, mavzuga doir adabiyotlarning mavjudligiga e’tibor berish tavsiya etiladi.
Mustaqil ta’limni tashkil etishning shakli va mazmuni
Talabaga mustaqil ishni tayyorlashda fanning xususiyatlarini hisobga olgan holda, quyidagi shakllardan foydalanish tavsiya etiladi:
- amaliy mashg‘ulotlarga tayyorgarlik;
- seminar mashg‘ulotlariga tayyorgarlik;
- kurs ishini tayyorlash;
- darslik va o‘quv qo‘llanmalari bo‘yicha fan boblari va mavzularini o‘rganish;
- tarqatma materiallar bo‘yicha ma’ruza qismini o‘zlashtirish;
- maxsus adabiyotlar bo‘yicha fan bo‘limlari yoki mavzulari ustida ishlash;
- talabaning o‘quv, ilmiy-tadqiqot ishlarini bajarish bilan bog‘liq bo‘lgan fan bo‘limlari va mavzularni chuqur o‘rganish;
- faol va muammoli o‘qitish uslubidan foydalaniladigan o‘quv mashg‘ulotlari;
- masofaviy ta’lim.
Mustaqil ish uchun quyidagi topshiriqlarni bajarish tavsiya etiladi:
1. Sotsium va individ.
2. Sotsium va til.
3. Til va etnik guruhlar.
4. Til va jins.
5. Til va yosh.
6. Til va shaxs.
7. Til va davlat.
8. Til va ta’lim.
9. Til va axloq.
10. Til va madaniyat.
11. Muloqotning sotsiolingvistik jihatlari.
12. Murojaatning sotsiolingvistik jihatlari.
Izoh: Ishchi dasturni shakllantirish jarayonida mustaqil ta’lim soatlari hajmiga asoslanish, mavzulardan tanlab foydalanish, mustaqil ishni bajarish jarayonida belgilangan ko‘rsatmalarga amal qilish tavsiya etiladi.