Lim vazirligi samarqand davlat universiteti b. Sh. Safarov, I. I. Ayubov

Byudjet tuzilishi (составление бюджета/Budget drawing )
– 
byudjet tizimini tashkil etish, uni tuzish prinsiplari. Byudjet tuzilishi 
davlat byudjeti va mamlakat byudjet tizimining tashkil etilishini, uning 
alohida bo‘g‘inlari o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlarni, byudjet tizimiga 
kiruvchi 
byudjetlarning 
faoliyat 
yuritishi 
huquqiy 
asoslarini, 
byudjetlarning tarkibiy tuzilishini, byudjet mablag‘ larini shakllantirish 
va foydalanish tartib-taomillarini va boshqalarni belgilaydi. 
Byudjet 
xarajatlari 
(бюджетные 
расходы/Budgetary 
expenses) 
– davlat va mahalliy o‘zini o‘zi boshqarish organlarining 
vazifa va funksiyalarini bajarish uchun yo‘naltirilayotgan pul 
mablag‘lari; davlat pul mablag‘lari fondini taqsimlash va uni tarmoq, 
maqsadli va hududiy yo‘nalishlarda foydalanish yuzasidan vujudga 
keladigan iqtisodiy munosabatlar. 
Byudjetdan 
moliyalashtirish 
(бюджетное 
финансирование/Budgetary financing) 
– korxona, muassasa, 

---

491 
tashkilotlarga ularning xarajatlarini to‘liq yoki qisman qoplash uchun 
davlat byudjetidan qaytarilmaydigan mablag‘ larni ajratish. 
Byudjetdan 
tashqari 
jamg‘armalar 
(внебюджетные 
фонды/nonbudget funds) 
– byudjetdan alohida tashkil etiladigan, 
maqsadli xususiyatga ega bo‘lgan, umumdavlat yoki mahalliy 
ahamiyatga molik tadbirlarni moliyalashtirish uchun mo‘ljallangan 
mustaqil moliya muassasalari tizimi; davlat tomonidan ba’zi ijtimoiy 
ehtiyojlar uchun mustaqil ravishda kompleks sarflanadigan jalb 
etilayotgan moliyaviy resurslarni qayta taqsimlash va ishlatish shakli. 
Byudjetni tartibga solish (регулирование бюджета/Budget 
regulation) 
– bu turli darajadagi byudjetlar o‘rtasida daromadlar 
manbasining qonun bilan biriktirilgan taqsimlanishi, ya’ni davlat byudjeti 
daromadlarini taqsimlash tartibi (turli darajadagi byudjetlar o‘rtasida 
moliyaviy resurslar qisman qayta taqsimlanishi).