Loyiha Toshkent davlat yuridik universiteti advokatura darslik

§ 5. Advokat va kassatsiya instansiyasi sudida ish yurituv
Ishda qatnashuvchi shaxslar sud qarori ustidan kassatsiya tartibida shikoyat qilishlari mumkin. kassatsiya instansiyasi sudiga manfaatdor shaxs qonunda belgilangan vaziyatlarda va tartibda shikoyat bilan murojaat qilish mumkin (O‘zbekiston Respublikasi XPK 173-176- m.lar).
Kassatsiya tartibida ish ko‘rilishi bosqichida advokat avvalgi instansiyalar sud hujjatlarini tahlil qilishi, birinchi va apellyasiya instansiyalari sudlarining sud hujjatlarida aks etgan ularning dalil-isbotlariga o‘z bahosini berishi lozim. Bunda mazkur sud hujjatlarini bekor qilish yoki o‘zgartirish uchun asoslar mavjudligini aniqlab olish darkor, ularga taqdim etilayotgan kassatsiya shikoyatida bayon etilishi lozim bo‘lgan sabablarni asoslash sifatida havolalar berish kerak bo‘ladi.
Kassatsiya shikoyati ob'ekti faqat qonuniy kuchga kirgan birinchi instansiya sudi qarori bo‘lishi mumkin, jumladan davlat organlari, fuqarolarning o‘zini-o‘zi boshqarish organlarining hujjatlarini qonuniy kuchga emas deb topuvchi, shoshilinch ijro etilishi lozim bo‘lgan qarori (O‘zbekiston Respublikasi XPK 146- moddasi 5- qismi), apellyasiya instansiyasi qarori bo‘lishi mumkin.
Shikoyatning mustaqil predmeti moddiy va protsessual huquq me'yorlariga havolalarning to‘g‘riligi borasida qarorning asoslov qismi; qo‘shimcha hukm, shuningdek O‘zbekiston Respublikasi XPKda ko‘zda tutilgan vaziyatlardagi ajrimlar bo‘lishi mumkin.
Kassatsiya shikoyati qilinishi mumkin bo‘lgan sud hujjatlari qatoridan O‘zbekiston Respublikasi Oliy xo‘jalik sudi qarorlari mustasno qilinadi. Ular faqat nazorat tartibida ko‘rib chiqlishi mumkin. kassatsiya shikoyati (protest) xo‘jalik suli hukmi yoki apellyasiya instansiyasi qarori qonuniy kuchga kirganidan keyin bir oy ichida topshirilishi mumkin.
Qonunda belgilangan bir oylik muddat xo‘jalik sudi tomonidan qisqartirilishi yoki uzaytirilishi mumkin emas. Xo‘jalik sudi tomonidan uzrli deb topilgan sabablarga ko‘ra kassatsiya shikoyatini topshirish muddatini o‘tkazib yuborgan shaxslar uchun u belgilangan tartibda qayta tiklanishi mumkin.
Advokat ushbu bosqichda berilgan talabni ko‘rib chiqishda qatnashgan sud instansiyalaridan biri (birinchi yoki apellyasiya) sud hujjatlari ustidan kassatsiya shikoyatini taqdim etish faqat shikoyat qilingan sud hujjati ko‘rib chiqilishini anglatmaydi. Agar ishni ko‘rish faqat birinchi emas, balki apellyasiya instansiyasida ham amalga oshirilgan bo‘lsa, ish ko‘rilishi natijalariga ko‘ra qabul qilingan sud hujjatlari o‘rtasida ma'no bog‘liqligi mavjudligi tabiiydir. Bu hujjatlarning o‘zaro aloqasi faqat mantiqiy jihatdan emas, balki qonun bilan ham belgilangan. Faqat apellyasiya qaroriga kassatsiya shikoyatini berish u bilan birga birinchi instansiya sudi qarori ham ko‘rib chiqilishini istisno qilmaydi, balki nazarda tutadi.
Kassatsiya instansiyasi ishda qatnashuvchi shaxslar iltimosnomalari bo‘yicha birinchi va apellyasiya instansiyalari sudlarida qabul qilingan hukmlar, qarorlarning ijrosini kassatsiya instansiyasida ish yurituv tugaishga qadar to‘xtatib qo‘yishi mumkin.